Uroczyste otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Oglądaj transmisję

Jego budowa rozpoczęła się w 2020 roku, choć do tej inwestycji przygotowywano się przez lata, a nawet wieki. Trwa oficjalne otwarcie kanału przez Mierzeję Wiślaną.

Otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną
Transmisja na żywo https://t.co/HRVtCTifZh

— Polskie Radio (@polskieradiopl) September 17, 2022

Na miejscu są dziennikarze Radia Olsztyn, którzy na bieżąco relacjonują wydarzenia.

W uroczystości uczestniczą m.in. prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, minister oraz wiceminister infrastruktury Andrzej Adamczyk oraz wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk. Symboliczne otwarcie polegało na przepłynięciu przez śluzę trzech statków. To należąca do Urzędu Morskiego w Gdyni wielozadaniowa jednostka Zodiak II, Kaper II oraz statek ratowniczy Orkan.

Na uroczystość otwarcia już od rana przyjeżdżali mieszkańcy bardzo różnych części Polski, którzy przekonywali, że to istotne wydarzenie.

Ogólnodostępne śluzowanie jednostek będzie możliwe od jutra. Po części oficjalnej o godzinie 16, na nabrzeżu od strony Zatoki Gdańskiej, otwarta zostanie strefa rodzinna. O godzinie 18 startują koncerty, które zamknie pokaz dronów o 22.

To jeden z najbardziej skomplikowanych projektów hydrotechnicznych w Polsce. Udało się go zrealizować w ciągu 35 miesięcy. Zalew Wiślany zyskał połączenie z Zatoką Gdańską niezależne od Rosji. Dotychczas żegluga z Zalewu na Zatokę była możliwa wyłącznie przez rosyjską Cieśninę Piławską.

Sprawdź szczegółowy plan wydarzenia

Budowa kanału żeglugowego, który połączył Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską od początku należała do spektakularnych inwestycji. Projekt zakładał jednoczesną realizację portu osłonowego od strony Zatoki Gdańskiej i kanału żeglugowego ze śluzą i konstrukcją zamknięć wraz ze stanowiskami oczekiwania od strony Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego, a także wykonanie nowego układu drogowego z ruchomymi stalowymi mostami o pionowej osi obrotu, a nawet budowę tzw. sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym.

Statki, które będą pokonywać kanał od strony Zatoki Gdańskiej, wpłyną do nowo wybudowanego portu osłonowego. Ten składa się z mającego ponad 1000 metrów długości falochronu wschodniego oraz ponad 500-metrowego falochronu zachodniego. Jego łączna powierzchnia to 260 tys. m2.

Jak podkreślili wykonawcy inwestycji, wrażenie robi ilość materiałów, jaką zużyto – to 400 tys. ton narzutów kamiennych, wykonanych na falochronach oraz prawie 10 tys. sztuk tzw. x-blocków, czyli precyzyjnie ułożonych prefabrykowanych betonowych elementów, które mają zwalczać niebezpieczne falowanie podczas trudnych warunków atmosferycznych.

Do wykonania falochronów wykorzystano unikatową w skali świata technologię – prefabrykowane elementy „x-block plus”. Wcześniej użyto ich jedynie na zaporze wodnej Afsluitdijk – Tamie Osłonowej, będącej główną tamą i groblą w Holandii. Tam montowano je jednak na wodzie. Z kolei na Mierzei po raz pierwszy na świecie układano je pod wodą. Pracowali przy tym nurkowie, wykorzystano także ciężki sprzęt.

Każdy taki betonowy element (od 2,5 do 12 ton masy) ma swoją historię i numer. Dla każdego stworzono kartę ze specyfikacją po to, by w przypadku ewentualnych problemów podczas eksploatacji, wiedzieć, jak on powstał i jak był przechowywany. Wcześniej przygotowano też projekt, na którym każdy x-block znalazł swoje miejsce, określone współrzędnymi. Dzięki niemu, x-blocki układano jak klocki.

Poza budową portu osłonowego dużym wyzwaniem było także wykonanie kanału żeglugowego, do którego będą wpływać statki zarówno od strony Zatoki Gdańskiej, jak i Zalewu Wiślanego. Łączna długość kanału to około 1300 metrów bieżących, szerokość w najszerszym miejscu to 120 metrów i głębokość – 5 metrów. Aby go wykonać, trzeba było wykopać m.in. 800 tys. m3 materiału

– powiedział Mariusz Janczewski, kierownik budowy z konsorcjum NDI/Besix – generalnego wykonawcy prac.

Powstało także serce tej inwestycji – śluza z czterema bramami służącymi do jej zamykania. Każda z nich złożona jest z sześciu segmentów, a każdy segment z 730 elementów. Jedna brama waży około 160 ton, a najcięższy z jej elementów około 33 ton. Śluza jest to najprawdopodobniej największy tego typu obiekt w Polsce – jej długość to niespełna 270 metrów, szerokość 25m. Głębokość sięga 6,5m poniżej poziomu wody, a wysokość ścian wraz z oczepami to ponad 9 metrów.

Jednak nietypowym elementem w konstrukcji śluzy są nie tylko jej rozmiary, a także sposób poruszania się jej bram. Zastosowano tutaj sposób linowy – dzięki wciągarkom linowym bramy stalowe poruszają się na specjalnie wykonanych w dnie szynach. Zdublowanie bram, tzw. redundantność, pozwala na zachowanie bezpieczeństwa nawet podczas awarii jednej z bram śluz.

Ale ruch statków nie byłby możliwy, gdyby nie wybudowany przy kanale Kapitanat, w którym zainstalowano nadrzędny system sterowania, złożony m.in. z monitorów wielogabarytowych dotykowych i paneli awaryjnych, które w momencie ewentualnej usterki pozwolą sterować bramami śluzy lub zamknąć lub otworzyć dany most.

Jedna z największych hydrotechnicznych inwestycji zakładała także budowę układu drogowego z dwoma, obrotowymi mostami. To jedne z najdłuższych tego typu obiektów w Polsce. Dzięki nim ruch statków nie zakłóci ruchu samochodowego nad kanałem żeglugowym. Łączna długość jednego z dwóch mostów na Mierzei Wiślanej to ponad 60 m, a masa konstrukcji stalowej ustroju wraz z przeciwwagą to ok. 550 – 560 ton.

Każdy z tych mostów składa się z 44 elementów, które wytworzone zostały w zakładzie prefabrykacji konstrukcji stalowych, dowiezione na budowę i jak klocki złożone w całość. Najcięższy z pojedynczych elementów ważył ponad 48 ton.  Pierwszy z mostów – most południowy – musiał zostać oddany do użytku już w czerwcu ubiegłego roku.

Samorządowcy z Elbląga i Mierzei Wiślanej wierzą, że otwarcie nowej drogi wodnej z Zalewu Wiślanego na Bałtyk to szansa na rozwój regionu. Przekop już w trakcie budowy stał się atrakcją dla turystów. Dla żeglarzy kanał to nowy szlak, który pozwoli na wypłynięcie z Zalewu na Zatokę Gdańską.

– Nowa droga wodna przez Mierzeję Wiślaną to popis nowoczesnych rozwiązań hydrotechnicznych – mówi kierownik budowy z konsorcjum NDI /Besix inżynier Mariusz Janczewski. Komora śluzy była wielokrotnie sprawdzana. To dzięki niej wody Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego nie będą się mieszały – dodał kierownik budowy.

Będziemy obserwować konstrukcję, bo jako firma mamy okres gwarancji, jakiego udzielamy na wykonane przez nas prace. Mam nadzieję, że za 60 miesięcy, potwierdzimy, że wszystko się udało. Mam tu na myśli system sterowania, czyli cały układ mechaniki i hydrauliki, który jest zainstalowany w bramach i mostach. Są to elementy, które wymagają nadzoru i serwisowania.

Redakcja: B. Świerkowska-Chromy

M. Gróbarczyk o otwarciu przekopu: to symboliczna data zerwania podległości Rosji

Otwarcie Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Sprawdź program wydarzenia

Zobacz jak powstaje „serce” kanału na Mierzei Wiślanej

Przekop Mierzei Wiślanej nabiera kształtu. Instalowany jest bardzo ważny element konstrukcji

Pierwszy z mostów na Mierzei Wiślanej przechodzi próbne obciążenia

Na mierzei praca wre. Trwa budowa sztucznej wyspy

Nowe informacje ws. budowy kanału przez Mierzeję Wiślaną. Scalany jest pierwszy most obrotowy

Przyjęto harmonogram prac przy przekopie Mierzei Wiślanej

W ciągu najbliższych kilku tygodni dowiemy się, kto przekopie Mierzeję Wiślaną. Wszystkie firmy deklarują skrócenie czasu budowy

Urząd Morski w Gdyni nie wyłonił wykonawcy przekopu przez Mierzeję Wiślaną. Najwyżej oceniono ofertę konsorcjum firm z Belgii

Kilku wykonawców zainteresowanych przekopaniem Mierzei Wiślanej. Urząd Morski otworzy oferty przetargowe

„Budowa kanału przez Mierzeję Wiślaną nie zaszkodzi mieszkającym tam zwierzętom”. Wycinkę drzew konsultowano z ekspertami

Przekop przez Mierzeję Wiślaną coraz bliżej. Pierwsze łopaty poszły w ruch

Mateusz Morawiecki: „Teraz Elbląg ma szansę odzyskać swój dawny blask i świetność”

Od dziś każdy może zapoznać się ze szczegółami budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną

Sejm przegłosował zmiany w specustawie dotyczącej przekopu Mierzei Wiślanej

MON uważa przekop Mierzei za inwestycję niezbędną dla bezpieczeństwa państwa

Rząd wciąż bierze pod uwagę cztery lokalizacje przekopu przez Mierzeję Wiślaną

Senat przyjął specustawę o budowie kanału przez Mierzeję Wiślaną. Teraz dokument trafi na biurko prezydenta

Wiceminister Witkowski: kanał przez Mierzeję otworzy Polskę północnowschodnią dla żeglugi

Przekop Mierzei Wiślanej ma zapewnić bezpieczeństwo państwa

Znamy szczegóły dotyczące przekopu Mierzei Wiślanej

Kanał przez Mierzeję Wiślaną priorytetem PiS