Światowy Dzień Walki z Gruźlicą przypomina o groźnej chorobie

Fot. fotolia

Obchody przypadającego w niedzielę Światowego Dnia Walki z Gruźlicą mają podnieść świadomość społeczeństwa o tej niebezpiecznej chorobie i zwiększyć wysiłki w celu jej wyeliminowania.

Światowy Dzień Walki z Gruźlicą przypada 24 marca, w rocznicę poinformowania w 1882 r. świata nauki o wyizolowaniu prątka tej choroby przez Roberta Kocha.

Gruźlica jest chorobą zakaźną. Może zaatakować praktycznie każdy narząd, np. węzły chłonne czy stawy i kości, lub wiele z nich jednocześnie (postać rozsiana). Bardzo groźna jest gruźlica opon rdzeniowo-mózgowych u dzieci, ale statystycznie najczęściej atakuje płuca.

Można się nią zarazić przez bliski kontakt, na przykład długotrwałe przebywanie w pomieszczeniu z osobą, która kaszle, odksztusza, mówi lub głośno się śmieje.

Eksperci podnoszą, że u połowy osób zakażonych prątkiem gruźlicy choroba rozwija się w pierwszych dwóch latach od zakażenia. W pozostałej części przypadków występuje tzw. zakażenie utajone (latentne). Wtedy ryzyko zachorowania rozkłada się na kilkadziesiąt lat i utrzymuje z tendencją malejącą do końca życia. Dlatego – jak zaznaczają eksperci – określając sytuację epidemiologiczną tej choroby w Polsce, należy obserwować trendy wieloletnie.

Na świecie uznano, że gruźlica jest chorobą społeczną, a na jej rozwój w dużej mierze wpływają warunki bytowe. Dlatego powszechnie kojarzy się z bezrobociem i ubóstwem, których następstwami są niedożywienie, złe warunki mieszkaniowe i sanitarne. Ale chorują także osoby dobrze sytuowane, żyjące w ciągłym stresie, mające obniżoną odporność organizmu. Zachorowaniu sprzyjają również inne choroby, m.in.: cukrzyca, zakażenie HIV, choroby krwi, choroby nowotworowe, pylica płuc, schyłkowa niewydolność nerek.

Osoby chore na gruźlicę chudną, mają bladą cerę i podwyższoną temperaturę ciała. Do częstych objawów należą także nocne poty, stały kaszel (utrzymujący się ponad 3 tygodnie – początkowo suchy, później wilgotny z odkrztuszaniem), utrata apetytu, szybkie męczenie, bóle w klatce piersiowej, krwioplucie i duszności. Eksperci akcentują, że chory na gruźlicę ma dużą szansę powrotu do zdrowia, ale pod warunkiem, że choroba zostanie odpowiednio wcześnie wykryta i zostanie podjęte leczenie.

Szczepionkę przeciw gruźlicy wynaleziono w 1921 r. W Polsce szczepienie przeciw tej chorobie jest obowiązkowe. Program szczepień ochronnych na 2019 r. przewiduje, że szczepienie może być wykonywane przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego, czyli przed wyjściem ze szpitala. Wcześniej generalne zalecenie było takie, że powinno być wykonane w ciągu 24 godzin od urodzenia dziecka. W przypadku noworodków i małych dzieci szczepienie pozwala ustrzec się przed najgroźniejszymi postaciami choroby, prowadzącymi często do śmierci.

Autor: PAP
Redakcja: A. Podbielska