Narażali własne życie by ratować Żydów. Olsztyńscy historycy zaprezentowali sylwetki zapomnianych bohaterów
Fot. M. Lewiński
Małżeństwo Żabińskich, ksiądz Marceli Godlewski i Zofia Kossak – sylwetki tych „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata” zostały opisane na infografikach przygotowanych przez historyków olsztyńskiego IPN.
W najbliższy piątek (24 marca) obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Historycy z olsztyńskiego Instytutu Pamięci Narodowej przygotowali infografiki z sylwetkami Polaków, którzy „poświęcili swoje życie i zdrowie swoich bliskich i żyli w stanie permanentnego zagrożenia, by nieść pomóc bliźniemu”- mówił na briefingu prasowym naczelnik olsztyńskiej delegatury IPN prof. Karol Sacewicz.
Pokazujemy polskich bohaterów, którzy w ciemną noc okupacji, wielkiego, stałego zagrożenia, liczą się z tym, że mogą być wykryci i brutalnie zamordowani przez niemieckiego okupanta. Mimo to podjęli się wysiłku, nie jednogodzinnego, nie jednodniowego, ale wielotygodniowego, obliczonego na wiele miesięcy.
Ks. Marceli Godlewski od 1915 roku był proboszczem w parafii Wszystkich Świętych w Warszawie. W latach 1940–1942 parafia znajdowała się w granicach getta, a ksiądz prałat Godlewski zaangażował się w niesienie pomocy Żydom. Pomógł w ucieczce z getta m.in. Wandzie i Krzysztofowi Zamenhofom.
To czytelny przykład wielkiego kapelana. Człowiek, który był związany z Ruchem Narodowym, któremu przed wojną wytykano niekoniecznie prożydowskie nastawienie. Był to jednak chrześcijanin, który pokazał, że w godzinach próby udziela pomocy potrzebującym
– dodał naczelnik olsztyńskiej delegatury IPN.
ksiądz Marceli Godlewski
W czasie II wojny światowej Żydów ratowali także Jan i Antonina Żabińscy, którzy przez lata prowadzili warszawski ogród zoologiczny. W czasie wojny ich dom „Willa pod Zwariowaną Gwiazdą” stał się schronieniem dla uciekinierów z warszawskiego getta. Wiele wskazuje na to, że małżeństwo Żabińskich uratowało blisko 300 Żydów.
Jan i Antonika Żabińscy
Pisarka Zofia Kossak w 1942 roku opublikowała swój „Protest!”, w którym podkreślała zdecydowaną niezgodę polskich środowisk katolickich wobec zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski. Tego samego roku wraz z Wandą Krahelską powołała Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, przekształcony wkrótce w Radę Pomocy Żydom „Żegota”.
Zofia Kossak
Wszystkie opisywane przez IPN postaci zostały wyróżnione tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem w Jerozolimie.
Uczestniczący w briefingu prasowym wicekurator oświaty Wojciech Cybulski podkreśla, że z infografik i opracowań historyków IPN mogą korzystać uczniowie warmińsko-mazurskich szkół.
Korzystając chociażby ze swoich smartfonów. Większość tych materiałów edukacyjnych, które oferuje IPN jest do pobrania w formie elektronicznej. Wiem, że cieszą się one ogromną popularnością. Myślę, że prezentowane dziś infografiki będą wykorzystane na najbliższych lekcjach,w dniach, kiedy będziemy upamiętniać Polaków ratujących Żydów.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest obchodzony 24 marca. Data nie jest przypadkowa.
Tego dnia w 1944 roku dokonano egzekucji na rodzinie Ulmów. Niemiecka żandarmeria zamordowała wówczas Józefa Ulmę, jego ciężarną żonę Wiktorię i sześcioro ich małoletnich dzieci oraz ośmioro ukrywanych przez nich Żydów: Gołdę Grünfeld, Leę Didner z córeczką oraz Saula Goldmana i jego czterech synów.
Fot. M. Lewiński
Fot. M. Lewiński
Autor: M. Lewiński
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy
