Jaką nazwę nosił kiedyś Zalew Wiślany? Dziś w Bliższych Spotkaniach o historii Elbląga
Zalew Wiślany. Fot. Ł. Węglewski
Trwa pierwszy etap remontu i modernizacji Biblioteki Elbląskiej, najstarszej części Elbląga. Całkowity koszt prac, to około 9 milionów złotych.
O tym opowiada Jacek Nowiński, dyrektor Biblioteki Elbląskiej – gość Izabeli Malewskiej i Miry Stankiewicz.
I. Malewska: Rusza remont gmachu, który jest związany z Elblągiem od lat. Jest to miejsce szczególne. Dawniej leczono tam osoby chore, opiekowano się starcami, a dziś uzdrawiamy umysły?
J. Nowiński: Staramy się uzdrawiać jedno i drugie.
M. Stankiewicz: I ciała i dusze.
Jacek Nowiński: Jest to cały kompleks budynków, który znajduje się na Starym Mieście, najbliżej rzeki Elbląg, która dała życie Elblągowi. Najprawdopodobniej – tu nie ma 100% pewności i raczej nigdy nie będzie – Szpital Świętego Ducha od którego wziął się ten kompleks budynków, to był pierwszy obiekt zbudowany przez Krzyżaków, kiedy tutaj dopłynęli. Początkowo – gdyż było to wezwanie Świętego Ducha – Świętoduszacy bardziej opiekowali się starcami, ludźmi chromymi niż ich leczyli – choć oczywiście zioła były w użyciu.
I. Malewska: Historia się pisała, a lata mijały. Niestety budynek doszedł do takiego stanu, że wymagał nakładów finansowych i pewnych remontów. I te prace ruszyły?
Jacek Nowiński: Budynki biblioteki były odbudowane jako jedne z pierwszych na Starym Mieście, bo one w jakiejś części pozostały po radosnej twórczości Armii Czerwonej. W latach 70. odbudowano część kompleksu św. Ducha. I już w ostatnich latach budynek przeszedł jeden dość solidny remont, jednak tam do renowacji jest tak dużo, że jeden remont nie załatwił wszystkiego.
I. Malewska: Są prace, które będą prowadzone w podziemiach budynku?
Jacek Nowiński: Tak, to będzie w średniowiecznych, oryginalnych piwnicach, które mają ok. 770 lat i tam chcemy umiejscowić coś, co będzie swojego rodzaju eksperymentem. Chcemy pokazywać nasze zasoby, które na co dzień pokazywane nie są, bo zabytkowy Zespół Biblioteki Elbląskiej nie może być udostępniany na stałe szerszej publiczności z tego względu, że książka jest najwrażliwszym z materiałów.
Posłuchaj rozmowy z Jackiem Nowińskim
Elbląg – katedra św. Mikołaja
Kolejnym gościem w Bliższych Spotkaniach był Leszek Marcinkowski – przewodnik turystyczny, prezes elbląskiego PTTK.
I. Malewska: Chcemy cofnąć się nieco w czasie.
M. Stankiewicz: Tak, dokładnie o 555 lat. 15 września 1463 roku wydarzyła się bitwa morska w Zatoce Świeżej. Państwu, to może niewiele mówić, ale odbyło się to na Zalewie Wiślanym.
L. Marcinkowski: Tak. Zatoka Świeża to nic innego jak słodka woda. Już w czasach krzyżackich nazwa ta nawiązywała do wody, jaka była w Zalewie Wiślanym, ponieważ wtedy woda była słodka, czyli Zatoka Świeża. Takie były pierwsze nazwy. Potem trochę się to oczywiście zmieniało. Była Zatoka Fryska, później Zalew Wiślany. Sama nazwa Zalew Wiślany powstała dopiero w roku 1950 i została urzędowo zatwierdzona. Także jest to dosyć ciekawa sprawa.
I. Malewska: Wiemy już gdzie doszło do tej bitwy morskiej, ale teraz doprecyzujmy kto z kim się starł?
L. Marcinkowski: Data tej bitwy, czyli 15 września 1463 rok, to jest nie tylko data bitwy ważna dla mieszkańców Elbląga , ale też i dla mnie. 15 września to są moje urodziny.
M. Stankiewicz: To wszystkiego najlepszego.
L. Marcinkowski: Dziękuję bardzo. Ale wracając do bitwy, to jest oczywiście efekt powstania Związku Pruskiego w 1440 roku. W następstwie jego powstania – zaczynają się powoli pierwsze kłopoty dla Krzyżaków, a rok 1454 to już jest takie apogeum, kiedy to Związek Pruski rusza na zamki krzyżackie.
Posłuchaj rozmowy z Leszkiem Marcinkowskim
Wysoczyzna Elbląska. Fot. S. Ostrowski
O miejscu, gdzie woda łączy się z lasem i górami, czyli o Wysoczyźnie Elbląskiej opowiadali Jan Piotrowski – Rzecznik Nadleśnictwa Elbląg i Bartłomiej Bujnik z Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej – Goście Miry Stankiewicz i Izabeli Malewskiej.
Posłuchaj rozmowy z Janem Piotrowskim i Bartłomiejem Bujnikiem
Redakcja: ADybcio za D.Kucharzewska
