Hołd Pruski pod lupą historyków. Sukces czy początek końca?
Czy Hołd Pruski był sukcesem państwa polskiego, czy przyczynkiem do jego upadku? W Olsztynie zorganizowano międzynarodową konferencję naukową poświęconą genezie, okolicznościom i następstwom tego wydarzenia historycznego.
Dr Jerzy Kiełbik, Dyrektor Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie podkreślał, że instytucja, którą kieruje, nie jest jedynym inicjatorem konferencji.
Spotkanie ma trzech organizatorów: Instytut Północny w Olsztynie, Muzeum Zamkowe w Malborku oraz Centrum Studiów Mediewistycznych przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Konferencja poświęcona jest Hołdowi Pruskiemu, ale w szerszym kontekście, bo chcemy pokazać, jak doszło do Hołdu Pruskiego, jaki był przebieg samego wydarzenia oraz jakie są konsekwencje
– powiedział.
Prof. Igor Kąkolewski, dyrektor centrum badań historycznych PAN w Berlinie zwracał uwagę na krytyczne spojrzenie na Hołd Pruski przez część historyków.
One pojawiają się nie od dziś, nie na tej konferencji, tylko na ich temat dyskutujemy już od dawna. Taki krytyczny stosunek do Hołdu Pruskiego został zaznaczony bardzo w polskiej historiografii, ale też w kulturze pamięci w XIX w. podczas rozbiorów i wtedy Hołd Pruski stał się w pewnym sensie metaforą
– uznał.
Prof. dr hab. Jacek Wijaczka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu podkreślał, że Polska była naciskana, aby zakończyć wojną z zakonem krzyżackim.
W XVI w. książę Albrecht i jego rodzina plus wspierające go czynniki polityczne wymusiły poniekąd na Polsce zawarcie tego traktatu, choć z drugiej strony Zygmunt August nie musiał się na to godzić. Ale jego otoczenie, jak doradcy Szydłowiecki i Tomicki, dla własnych, prywatnych interesów woleli, aby Wielki Mistrz zamienił się w Księcia Pruskiego niż doszło do dalszej wojny
– przyznał.
Dr Waldemar Brenda z IPN dodał, że coś, co obecnie może wydać się błędem, w 1525 roku mogło być postrzegane odmiennie.
Wiele wydarzeń w historii nie ma jednoznacznej oceny po iluś tam latach, bo przecież postawa Zygmunta Starego, kiedy podejmował decyzję, żeby tak zakończyć wojnę z już nieistniejącym Zakonem Krzyżackim i zhołdować Albrechta Hohenzollerna, była postawą, która w tamtym momencie mogła wydawać się racjonalna
– powiedział.
Konferencja „Hołd Pruski geneza, okoliczności i następstwa”, którą współorganizuje Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, zakończy się 14 maja na zamku w Malborku.
Posłuchaj wypowiedzi
Autor: K. Kaszubski
Redakcja: P. Jaguszewski