Aktualności, Poranne Pytania
Andrzej Kozłowski: Sądy powiatowe mogłyby nadzorować właściwe funkcjonowanie samorządów terytorialnych
Mamy źle funkcjonujące prawo samorządowe i potrzebne są głębokie zmiany – mówił w Porannych Pytaniach Polskiego Radia Olsztyn profesor Andrzej Kozłowski z Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, specjalista do spraw samorządu i zarządzania instytucjami publicznymi.
Profesor Kozłowski odniósł się w ten sposób do informacji o przyspieszonych wyborach burmistrza w Olecku i kłopotach w starostwie kętrzyńskim, gdzie kilku radnych blokuje podejmowanie jakichkolwiek decyzji.
Mamy źle ukształtowany model samorządu terytorialnego na szczeblu gminy, powiatu i województwa i potrzebne są głębokie zmiany (…) Z moich badań wynika, że zbyt dużą władzę i zbyt wiele kompetencji ma organ wykonawczy, który dominuje. Ponad 98 mocy wpływu na funkcjonowanie samorządu ma osoba pełniąca funkcję organu wykonawczego. Rada samorządu terytorialnego, zazwyczaj jest organem akceptującym. O polityce kadrowej decyduje organ wykonawczy (…) Tak nie powinno być. Samorząd to przede wszystkim są ludzie, którzy go tworzą (…)
Zdaniem profesora Andrzeja Kozłowskiego w Polsce ludzie nie mają wiedzy o tym co w ich samorządzie się dzieje i nie mają wiedzy o zarządzaniu finansami.
(…) Do tej pory żaden z samorządów nie wprowadził transparentnych i czytelnych zasad zarządzania finansami takich, żeby ludzie wiedzieli czy gmina jest zadłużona, na ile jest zadłużona, u kogo jest zadłużona, kto ile zarabia. Informacje te są umiejętnie ukrywane.
Od 1984 roku gość Porannych Pytań prowadzi badania na terenie gmin. Profesor Andrzej Kozłowski opublikował trzy monografie i znając europejskie rozwiązania samorządowe przekonuje, że w Polsce niemal w każdym wymiarze są potrzebne głębokie zmiany.
W polskich samorządach mamy młodą kadrę urzędniczą. Nieraz ma ona wysokie kwalifikacje, ale w większości możemy mówić o słabych kwalifikacjach (…) Średnia płaca w samorządach często przekracza 4-5 tysięcy złotych, ale jeżeli jest jest to mała gmina i mamy tam kilku, czy kilkunastu urzędników a kilka osób wykonuje funkcję kierowniczą. Kierownicy zarabiają od 8 do 12 tysięcy złotych, to gdy policzymy średnią to ta płaca jest wysoka. Urzędnicy zarabiają zbyt mało, mają ograniczone kompetencje i, w moim przekonaniu, bardzo często nieodpowiednie kwalifikacje. Brakuje osób, które umiałyby zarządzać finansami i pozyskiwać je, a nie rejestrować przepływy finansowe.
Gość Polskiego Radia Olsztyn jest przekonany, że nadzór samorządów przez scentralizowaną administrację powinien być skuteczny.
Zgodnie z Konstytucją pozycja administracji scentralizowanej powinna być dominująca szczególnie jeśli w samorządach prawo nie jest właściwie wykonywane. Nie wiem czy nie korzystne byłoby zwiększenie uprawnień sądów powiatowych o nadzór nad samorządami terytorialnymi. Zastanawiam się nad tym, czy jest potrzeba istnienia Regionalnych Izb Obrachunkowych i Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. Oddziały sądu nadzorowałyby właściwość funkcjonowania samorządów terytorialnych.
Posłuchaj rozmowy Krzysztofa Kaszubskiego z Andrzejem Kozłowskim
(BSChromy)