Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych na Warmii i Mazurach

W całym kraju po raz szósty obchodzono Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

OLSZTYN

To były wyjątkowe obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Olsztynie. Olsztyńskie uroczystości odbyły się one pod patronatem wojewody, marszałka województwa i prezydenta miasta. W pierwszej części dr Waldemar Brenda, szef delegatury IPN w Olsztynie przypomniał wkład tych, którzy nie złożyli broni wraz z oficjalnym zakończeniem działań wojennych. W szeregach tzw. drugiej konspiracji znalazły się też tysiące takich żołnierzy, jak pani Wanda Fiedorowicz, obecnie mieszkanka z Olsztyna.

Pod pomnikiem żołnierzy AK odbył się też apel poległych. Fot. M. Sochacki

Uroczystości w Olsztynie połączone były z mianowaniem na stopnie oficerskie żołnierzy służby czynnej i rezerwy, nadane zostały także odznaczenia wojskowe i Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Po południu przeniosły się pod pomnik żołnierzy Armii Krajowej przy gmachu sąd, gdzie złożono kwiaty i zapalono znicze, odbył się też apel poległych.

Posłuchaj relacji Mirosława Sochackiego

Fot. Łukasz Węglewski

Wieczorem kilkuset mieszkańców Olsztyna i przedstawiciele środowisk konserwatywnych uczestniczyli w Marszu Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Po przemówieniach i wspólnej modlitwie demonstracja ruszyła spod Ratusza i zakończyła się na Placu Solidarności w Olsztynie.

Posłuchaj relacji Daniela Wojciechowskiego

Zorganizowana przez Obóz Narodowo Radykalny, stowarzyszenie KoLiber i Młodzież Wszechpolską manifestacja przebiegła bez incydentów.

ELBLĄG

Fot. Aleksandra Żyła

Pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego w Elblągu odbyły się miejskie obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych. Uroczystości odbyły się w asyście wojskowej, z salwą honorową i Apelem Poległych. Hołd Żołnierzom Wyklętym złożyli kombatanci Armii Krajowej, przedstawiciele władz miasta, parlamentarzyści i młodzież elbląskich szkół.

– Pamiętajmy o Żołnierzach Niezłomnych, którzy nie wahali się oddać życia w służbie Bogu i Ojczyźnie – podkreślał były żołnierz AK, ksiądz infułat Mieczysław Józefczyk.

Posłuchaj relacji Aleksandy Żyły

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzony jest od 2011 roku. Poświęcony jest pamięci żołnierzom antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia.

EŁK

Danuta Siedzikówna „Inka” zginęła w wieku 17 lat

Gimnazjum nr 1 w Ełku od dziś nosi imię Danuty Siedzikówny „Inki”. Patronka szkoły była sanitariuszką czwartego szwadronu 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. W 1946 r została aresztowana i skazana na śmierć. Inkę dobrze pamięta jej wuj Brunon Tymiński. Wspomina, że Inka była niskiego wzrostu, przyjemna w otoczeniu, trochę narwana. Miała niesymetryczną twarz z powodu komplikacji przy porodzie. Miała swoje ideały, których nie zdradziła.

Posłuchaj relacji Małgorzaty Zbrożek

Nadanie imienia „Inki” Gimnazjum nr 1 w Ełku. Fot. Małgorzata Zbrożek

Wyboru patrona dokonali uczniowie szkoły. Sami zgłaszali kandydatów. Był Mikołaj Kopernik, Józef Piłsudski i „Inka”, która zdobyła najwięcej głosów. Miejsce pochówki Danuty Siedzikówny odkryto dopiero w 2014 roku. Jej szczątki leżały na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku w nieoznaczonym grobie.

Wśród zaproszonych gości był wuj „Inki” Brunon Tymiński (piąty z lewej). Fot. Małgorzata Zbrożek

Major Zygmunt Szendzielarz ps. „Łupaszka”

GIŻYCKO

Na ulicach Giżycka odbyła się kwesta na ekshumację i identyfikację żołnierzy. Poprowadzili ją wolontariusze Fundacji Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Fundacja przygotowała też wystawę przedstawiającą sylwetki Żołnierzy Wyklętych. Niektóre z materiałów pochodzą ze zbiorów 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej.

Natomiast przed południem w giżyckim Klubie Garnizonowym odbył się wykład Renaty Gieczewskiej z Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie. Była też recytacja wierszy o Żołnierzach Wyklętych.

BISKUPIEC

O Żołnierzach Niezłomnych pamiętano także w Biskupcu koło Nowego Miasta Lubawskiego.

Wieczorem odbyło się tam spotkanie autorskie z Ewą Rzeszutko – autorką książek o zbrojnym podziemiu w powiecie nowomiejskim.

Posłuchaj relacji Jerzego Resickiego

WĘGORZEWO

Fot. Ł. Węglewski

W Węgorzewie na Rondzie im. Żołnierzy Wyklętych zapalono znicze w barwach narodowych, a w Orzyszu po mszy świętej przy pomniku „1920” odbyły się okolicznościowe uroczystości oraz 1. Nocny Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
ustanowiono w hołdzie Żołnierzom Wyklętym – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy z bronią w ręku przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu. Jak mówią historycy, Żołnierze Wyklęci powiedzieli nie sowietyzacji Polski.

Święto ustanowiono 1 marca dla upamiętnienia rocznicy stracenia w więzieniu mokotowskim w Warszawie, w 1951 roku członków ostatniego – IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

(msoch/azylmzbr/bsc)