„Dyskusja polityczna była ostra, a przy tym co było kiedyś dziś mamy Wersal”. W Olsztynie rozmawiano o posłach II Rzeczpospolitej

fot. Przemysław Getka

Dyskutowano ostro, niekiedy bardzo ostro, ale zazwyczaj merytorycznie. Tak historycy z Instytutu Pamięci Narodowej oceniają polskich parlamentarzystów z XX-lecia międzywojennego.

Naukowcy spotkali się na konferencji nawiązującej do setnej rocznicy pierwszego, inauguracyjnego posiedzenia Sejmu II Rzeczpospolitej. W tym czasie wybory parlamentarne zdążyły się odbyć sześciokrotnie. Za pierwszym razem wybierano jednoizbowy Sejm, w pozostałych, tak jak dziś, obie izby parlamentu. Na posłów i senatorów głosowano wówczas osobno, w odstępie tygodnia: najpierw do Sejmu, potem do Senatu. Zadaniem tego pierwszego Sejmu było uchwalenie tzw. Małej Konstytucji, która wprowadziła ustrój republikański i system rządów parlamentarnych.

Na konferencji w Olsztynie historycy opowiadali m.in. o takich postaciach jak Joachim Stefan Bartoszewicz, Antoni Wasyńczuk, Andrzej Galica, Ignacy Daszyński i Jan Pieniążek, a także o różnych formacjach politycznych: Związku Parlamentarnym Polskich Socjalistów, Związku Ludowo-Narodowym i Stronnictwie Narodowym oraz o losach posłów po zakończeniu II Wojny Światowej.

Jak przekonywał dr Krzysztof Osiński z IPN w Bydgoszczy posłowie sejmów międzywojnia należeli do elity narodu.

Widać to, kiedy spojrzymy na skład osobowy. To bez wątpienia były osoby wykształcone, ale też i zasłużone dla niepodległości kraju. Dyskusja polityczna była bardzo ostra. Przy tym, co działo się kiedyś, dziś mamy Wersal. Wtedy polemiki słowne i wydarzenia, które miały miejsce na wiecach partyjnych były znacznie ostrzejsze. Dochodziło czasami do rękoczynów, wykorzystywane były kastety, noże, a w skrajnych przypadkach nawet pistolety.

Jak mówił naczelnik olsztyńskiej delegatury IPN dr hab. Karol Sacewicz w ówczesnym Sejmie zasiadali przedstawiciele bardzo różnych frakcji politycznych.

To byli przedstawiciele Ruchu Narodowego, Związku Ludowo-Narodowego, to są również formacje z ruchem ludowym, który przecież nie był jednorodny. Mówimy tu też o przedstawicielach mniejszości narodowych.

Konferencja w Olsztynie powstała w nawiązaniu do setnej rocznicy pierwszego, inauguracyjnego posiedzenia Sejmu II Rzeczpospolitej.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

fot. Przemysław Getka

fot. Przemysław Getka

fot. Przemysław Getka

fot. Przemysław Getka

fot. Przemysław Getka

Autor: M.Lewiński
Redakcja: B.Świerkowska-Chromy