Opublikowany 11 lipca 2020
Olsztyn, Aktualności, Aplikacja mobilna, Ostróda

Obchody 100. rocznicy plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu. Jubileuszowe uroczystości w Olsztynie, Ostródzie i Malborku

Fot. A.Skrago

W regionie odbyły się uroczystości związane z setną rocznicą przeprowadzenia Plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu.

Olsztyn

W Olsztynie odbyły się wojewódzkie uroczystości z okazji setnej rocznicy przeprowadzenia Plebiscytu. Główną część obchodów zorganizowano przy kolumnie Orła Białego na placu Konsulatu Polskiego.

Posłuchaj relacji Aleksandry Skrago

100-lecie plebiscytu – uroczystości w Olsztynie

00:00 / 00:00

W uroczystościach wzięli udział między innymi prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz, wojewoda warmińsko-mazurski Artur Chojecki i wicemarszałek województwa Miron Sycz.

Z okazji jubileuszu Plebiscytu, w urzędzie wojewódzkim w Olsztynie otwarto wystawę przygotowana przez IPN, odbyła się też sesja naukowa poświęcona historii plebiscytu.

Z kolei Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie przygotował specjalne wydawnictwo. Są to, przedrukowane w całości, historyczne wydania Gazety Olsztyńskiej i Gazety Polskiej, które mieszkańcy Warmii, Mazur i Powiśla czytali w dniu plebiscytu, 11 lipca 1920 roku.

Fot. A.Skrago

Ostróda

W Ostródzie odsłonięto tablicę upamiętniającą Plebiscyt na Warmii i Mazurach 1920 roku. Budynek, na którym zawisła tablica stoi przy ulicy 11 Listopada. 100 lat temu mieściły się w nim Mazurski Związek Ludowy oraz Mazurski Komitet Plebiscytowy powiatu ostródzkiego.

Cezary Wawrzyński, dyrektor Muzeum w Ostródzie, podkreślał, że Napromek, Groszki i Lubstynek, wsie przyłączone do Polski w wyniku plebiscytu, były miejscowościami leżącymi w powiecie ostródzkim. W samej Ostródzie za Polską głosowało jednak niewiele osób, bo tylko 17. Jak podkreślał Cezary Wawrzyński na ten fakt złożyło się jednak wiele czynników, a najważniejszym była drastyczna niemiecka propaganda, a także to, że mieszkańcy tych ziemi głosowali za „Prusami Wschodnimi”, a nie „Niemcami”.

Cezary Wawrzyński 1

00:00 / 00:00

Dyrektor ostródzkiego muzeum przypomniał również mało znany fakt. Za Polską zagłosowało też 93 procent mieszkańców Wólki Klonowoskiej, kolejnej wioski ówczesnego powiatu ostródzkiego. Nie mogła ona jednak zostać włączona do tworzącej się Rzeczpospolitej, bo była za daleko od granicy i tworzyłaby wówczas bardzo nietypową enklawę.

Cezary Wawrzyński 2

00:00 / 00:00

Zgromadzonym przy dawnym Domu Polskim mieszkańcom Ostródy wręczono symboliczną monetę, stworzoną przez ostródzki urząd miasta. Na jej awersie jest napisane

Głosuj za polską Ostródą

Na rewersie jest z kolei orzełek i napis

100 rocznica plebiscytu i data: 11 lipca 2020 roku

: Fot. M.Lewiński

: Fot. M.Lewiński

Na uroczystości przy ulicy 11 Listopada w Ostródzie przyszli też uczniowie Szkoły Podstawowej numer 5 im. Janusza Korczaka, które mieści się na „Osiedlu Plebiscytowym”.

Jak mówiła nauczycielka historii Lucyna Kopeć temat plebiscytu sprzed 100 lat jest ważną częścią lekcji.

Lucyna Kopeć

00:00 / 00:00

– Nasze dzieci to wiedzą, dla naszego osiedla jest to wyjątkowo ważne – przekonywała w rozmowie z Radiem Olsztyn. Lucyna Kopeć zaznaczyła że o Plebiscycie opowiadała już od 2 lat, czyli od uroczystych obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Fot. M.Lewiński

Malbork

Uroczystości rocznicowe odbyły się także na Ziemi Malborskiej. Przed południem w Malborku odsłonięto pomnik. Jak podkreślił burmistrz miasta, Marek Charzewski do jego budowy wykorzystano cegły z nieistniejącego już Domu Polskiego.

W niedzielę w Muzeum Miasta Malborka zostanie otwarta wystawa przybliżająca okoliczności przeprowadzenia plebiscytu, w którym większość opowiedziała się za pozostaniem w granicach Niemiec.

Fot. Przemysław Getka

Wymój

W pod olsztyńskim Wymoju otwarto wystawę starych fotografii, na których pokazano przedwojenne polskie szkoły działające w Prusach Wschodnich.

Wymój ma podwójną okazję do świętowania setnej rocznicy Plebiscytu. W tej miejscowości większość mieszkańców opowiedziała się w 1920 roku za Polską. Za Niemcami oddano 51 głosów, za Polską 116. W całym powiecie olsztyńskim ponad 86 procent głosów oddano za przynależnością do Niemiec. Wiele rodzin w Wymoju miało pochodzenie niemieckie, jednak nie utrudniało to sąsiedzkich stosunków.

Drugą okazją do świętowania w Wymoju jest 90. rocznica otwarcia w tej miejscowości polskiej szkoły. Ekspozycja starych zdjęć i dokumentów znajduje się w budynku starej, przedwojennej szkoły, gdzie dzisiaj znajduje się wiejska świetlica.