Mieszkańcy Warmii i Mazur uczcili pamięć ofiar nazistowskiego i komunistycznego totalitaryzmu

Fot. Urząd Wojewódzki

Dramatyczna historia nie może zostać zapomniana. Dziś przypada Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach. Uroczyste obchody odbyły się w Działdowie i Pasłęku.

Uroczystości w Działdowie

Uroczystości wojewódzkie odbyły się w Działdowie, miejscu wyjątkowo dotkniętym przez historię. W czasie drugiej wojny światowej funkcjonował tu KL Soldau, później nakazowo-rozdzielczy obóz NKWD. Jak oceniają historycy, jest to miejsce kaźni około 30 tysięcy osób,  a  za czasów sowieckich – wywózki w głąb Rosji  prawie 18 tysięcy więźniów.

Jak podkreślił wojewoda warmińsko-mazurskie Artur Chojecki naszym zadaniem jest przywrócenie zbiorowej pamięci Polaków.

Działdowo jest miejscem gdzie możemy upamiętnić ofiary aż dwóch totalitaryzmów w jednym miejscu: zarówno hitlerowskiego, jak i komunistycznego. Dziś wspominamy ofiary tych obozów w miejscu szczególnym, które chcemy przywrócić do zbiorowej pamięci Polaków.

Fot. Urząd Wojewódzki

Obóz w Działdowie to także miejsce kaźni wielu duchownych – dodał Andrzej Rutecki ze Stowarzyszenia Pamięć Tożsamość, które działa na rzecz upamiętnienia ofiar tego miejsca.

W niemieckim obozie w Działdowie, Niemcy zamordowali ponad stu duchownych, w tym dwóch biskupów katolickich: z diecezji płockiej arcybiskupa Nowowiejskiego i jego biskupa pomocniczego.

Fot. Urząd Wojewódzki

W uroczystościach w Działdowie wzięli udział przedstawiciele władz, ale także uczestnicy dramatycznych wydarzeń: sybiracy i więźniowie polityczni. Obecny był także jeden z więźniów obozu w Działdowie, dziś 90-letni Marian Szulczak. Jego historię opowiedziała żona Wiesława.

Ojciec był oficerem w Wojsku Polskim. Przyjechali tu wyzwalać Polskę. Później całą rodzinę zamknęli w obozie w Działdowie, w sumie dziewięć osób: siedmioro dzieci i oboje rodziców (…) Zamknięci byli w piwnicy. Jak wdał się tam tyfus to wywieźli ich pociągiem bydlęcym.

Fot. Urząd Wojewódzki

Obchody Dnia Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach to efekt uchwały sejmiku województwa z maja 2020 roku, który wyznaczył dzień 18 stycznia jako datę szczególnego upamiętnienia osób dotkniętych przez totalitaryzmy – podkreślił marszałek województwa Gustaw Marek Brzezin.

To już drugi rok z rzędu obchodzimy te tragiczne czasy. Chodzi o pamięć, o uhonorowanie więźniów pomordowanych na różnych zsyłkach tragicznych losów wojennych i powojennych.

Uroczystości odbyły się na placu obozowym KL Soldau, późniejszym obozie NKWD.

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Fot. Urząd Wojewódzki

Uroczystości w Pasłęku

W Pasłęku pod pomnikiem stulecia odzyskania niepodległości uroczyście złożono wieńce z okazji Dnia Pamięci Ofiar Dwóch Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach.

W imieniu wojewody Artura Chojeckiego na miejscu obecny był wicewojewoda Piotr Opaczewski, który przypomniał dramat, z jakim zmagali się więźniowie niemieckiego obozu koncentracyjnego w Działdowie.

To jest nasze warmińsko-mazurskie święto, bo upamiętniamy w ten sposób pewien proces przejęcia obozu koncentracyjnego w Działdowie, który 17 stycznia 1945 roku opuścili Niemcy, a dzień później został przejęty przez wojska radzieckie i jeszcze tego samego dnia ponownie stał się obozem.

Fot. J. Sulecki

Obecny na uroczystości burmistrz Pasłęka Wiesław Śniecikowski podkreślił z kolei zaangażowanie lokalnej społeczności w patriotyczne wydarzenia w mieście.

Uroczystość została powołana przez sejmik województwa warmińsko-mazurskiego 2 lata temu. Samorząd miasta i gminy, zespół szkół oraz radni się w to włączyli. Ten plac został kilka lat temu przez samorząd uroczyście nazwany placem Konstantego Kazimierza Ralkiewicza, żołnierza września, który w swoim życiu przeszedł długą i ciężką drogę.

Fot. J. Sulecki

Fot. J. Sulecki

Fot. J. Sulecki

Fot. J. Sulecki

Fot. J. Sulecki

Fot. J. Sulecki

Radio Olsztyn przygotowało film edukacyjny zatytułowany „Oba totalitaryzmy”. Podsumowuje cykl audycji emitowanych na naszej antenie w ostatnich tygodniach. 

Czytaj także Dzień Pamięci Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach

Autor: A. Skrago/J. Sulecki
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy