Erwin Kruk doktorem honoris causa UWM – FILM i ZDJĘCIA
Pisarz i poeta Erwin Kruk został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
To wyjątkowe wyróżnienie jest wyrazem uznania dla twórczości pisarza. Sam Erwin Kruk przyznaje, że twórczość jest dla niego formą intymnego dialogu z czytelnikiem.
Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego z uroczystości.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Fot. Ł. Sadlak
Pisarz i poeta Erwin Kruk został doktorem honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Fot. Ł. Sadlak
Pisarz i poeta Erwin Kruk został doktorem honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Fot. Ł. Sadlak
Erwin Kruk jest pisarzem, poetą i eseistą, którego twórczość związana jest z Mazurami rozumianymi w sensie geograficznym, ale też z autochtonami mieszkającymi na tych terenach. Kruk sam jest Mazurem, jako dziecko obserwował powojenny exodus ludności na Zachód i złe traktowanie autochtonów przez powojenne władze. Właśnie te historie opisuje w swoich powieściach i esejach. Tematem ostatniej, dokumentalno-beletrystycznej książki zatytułowanej Spadek jest bezskuteczna próba odzyskania przez Erwina Kruka i jego rodzeństwo rodzinnego domu pod Nidzicą.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Fot. Ł. Sadlak
W latach 1989-1991 Erwin Kruk był senatorem pierwszej kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego. Za swoje dokonania dla rozwoju kultury i życia społecznego Warmii i Mazur pisarz otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Olsztyna. Erwin Kruk został też odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Pisarz i poeta Erwin Kruk został doktorem honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Fot. Ł. Sadlak
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Fot. Ł. Sadlak
Na początku maja (5 maja) Erwin Kruk został uhonorowany Poznańską Nagrodą Literacką im. Adama Mickiewicza. Poeta został nagrodzony za dorobek i zasługi dla polskiej literatury i kultury. Szczególną uwagę jurorów zwrócił ostatni tomik jego poezji zatytułowany Nieobecność.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Na zdjęciu rektor UWM Ryszard Górecki. Fot. Ł. Sadlak
Niespełna dwa tygodnie później (18 maja) Erwin Kruk został tegorocznym laureatem Literackiej Nagrody Warmii i Mazur „Wawrzyn”. Kapituła wyróżniła go za tom poetycki pt. Nieobecność. Olsztyński poeta jest jedyną osobą, która Wawrzyn odebrała dwukrotnie – poprzednio w 2005 roku za wiersze z tomu pt. Znikanie.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Fot. Ł. Sadlak
Jeszcze przed rozpoczęciem uroczystości w Centrum Konferencyjnym UWM rektor uczelni profesor Ryszard Górecki w rozmowie z Radiem Olsztyn podkreślał, że Erwin Kruk to przede wszystkim wielki autorytet humanistyczny, autor wielu pięknych opracowań, a także wzór dla wielu osób zajmujących się historią i literaturą.
Przed odczytaniem aktu nadania tytułu honoris causa na cześć Erwina Kruka wygłoszono laudację.
Mowę pochwalną przygotował profesor Zbigniew Chojnowski z Wydziału Humanistycznego.
Erwin Kruk na Mazurach był i jest od zawsze. Oparł się presji, aby porzucić rodzinne strony. Jego aktywnością twórcą rządził i rządzi ten sam imperatyw obowiązujący w świecie nauki i literatury – wola bezinteresownego poszukiwania prawdy o człowieku i jego otoczeniu w nurcie wciąż pędzącego czasu. Dorobek Erwina Kruka, nieprzeciętnie utalentowanego poety, pisarza, publicysty, tłumacza, a jednocześnie wybitnego społecznika, jest wyjątkowo doniosły i znaczący ze względu na ludzki i etyczny ciężar podjętych tematów. Były i są one kluczowe, nie tylko w kontekście historii powojennej Warmii i Mazur i przemian Polski, które nastąpiły począwszy od 1980 roku i trwają aż do dziś. Erwin Kruk od bez mała 60. lat pisze pamiętnik artysty „ogryzmolony i w siebie pochylon obłędny”, ależ wielce rzeczywisty. Profesorowie Janusz Małłek z Uniwersytetu Mikołajka Kopernika w Toruniu, Andrzej Sakson z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i Jarosław Ławski z Uniwersytetu w Białymstoku (recenzenci doktoratu – przyp. red.) zgodnie i w pełni potwierdzili zasadność decyzji Senatu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie aby nadać znamienitemu twórcy godność doktora honoris causa. Profesor Janusz Małłek, nakreśliwszy dramatyczną biografię Kruka, zwrócił uwagę na jego umiłowanie książek, rozbudzoną wcześnie i uparcie praktykowaną pasję poznawczą (…) Profesor Ławski pisze natomiast, że pisarz i społecznik na przełomie XX i XXI wieku staje się niekwestionowanym autorytetem. Dorobek organizatorsko-społeczny Erwina Kruka jest nie do przecenienia. Ale przecież to jego dzieła poetyckie i pisarskie są uznawane za największą wartość stworzoną przez znakomitego autora (…) Profesor Małłek stawia go w szeregu pisarzy, dla których Mazury były kolebką, jak Ernst Wiechert, Siegfried Lenz, ale także wśród tych, na których Mazury wycisnęły wyraźny ślad, jak Konstanty Ildefons Gałczyński, Igor Newerly. Jeszcze dobitniej rangę pisarstwa Kruka ocenia profesor Sakson: najwybitniejszy pisarz Mazurski, strażnik mazurskiego dziedzictwa kulturowego.
Erwin Kruk podczas uroczystości na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie mówił niewiele, bo jest ciężko chory. Podziękował za serdeczne słowa opinii. Dlatego to profesor Zbigniew Chojnowski odczytał przemówienie, które poeta napisał specjalnie z okazji nadania mu tytułu doktora honoris causa. Erwin Kruk podkreślał w nim, że wokół siebie mamy krajobraz stworzony przez przyrodę, ale zmieniony i wzbogacany przez ciąg ludzkich pokoleń. W ten sposób nawiązał do historii Warmii i Mazur zaznaczając, że tu – jak nigdzie indziej – trwała wymiana idei i towarów. Według Erwina Kruka działo się tak nawet w czasach rozbudzonych nacjonalizmów i totalitaryzmów.
Lata temu, na antenie Radia Olsztyn, Erwin Kruk mówił: moje wiersze nie są radosne, ale starają się zakorzenić w miejscu mojego życia. To jest taki zakątek świata, bo pisząc o tym doświadczeniu, myślę jednocześnie, że każdy człowiek – przeżywający w innym miejscu, inaczej – mieszka w zakątku świata na tej Ziemi, która jest Ziemią ludzi i też ma… podobne problemy.
W uroczystościach na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie uczestniczyli także inni poeci. Wśród nich był między innymi Wojciech Kas, który w 1997 osiadł na Mazurach, gdzie wraz z żoną Jagienką opiekuje się Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu. W rozmowie z reporterem Radia Olsztyn podkreślał, że bezpośrednio jest to wielka uroczystość i wielkie uznanie zasług Erwina Kruka – zarówno pisarskich, jak i społecznych. Z drugiej strony, czyli pośrednio, to wyróżnienie dla całego środowiska pisarskiego. Dlatego też tu przyjechałem i miałem wrażenie, że przez Erwina Kruka wskazuje się palcem przede wszystkim na poetów.
Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa uniwersytetu w Olsztynie pisarzowi i poecie Erwinowi Krukowi. Fot. Ł. Sadlak
Uroczystości uczelniane Nadanie doktoratu honoris causa Erwinowi Krukowi było częścią oficjalnych obchodów 17. lecia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Po uroczystym odczytaniu aktu w języku łacińskim w Centrum Konferencyjnym odbyło się tradycyjne wręczenie dyplomów doktorom i doktorom habilitowanym. W tym roku z rąk rektorów odebrało je 122 doktorów i 41 doktorów habilitowanych. W imieniu tych pracowników naukowych uniwersytetu wypowiedziała się dr hab. Justyna Karaźniewicz. Mówiła: przed nami kolejne wyzwania, więc liczymy na dalsze wsparcie uczelni.
Podczas święta uniwersytetu wręczono również odznaczenia za pracę na rzecz uczelni i nauki. Odznaczenia państwowe otrzymali:
prof. Paweł Brzuzan, prof. Ireneusz Kowalski, prof. Adam Łyszkowicz – Złoty Krzyż Zasługi
prof. Anita Franczak – Srebrny Krzyż Zasługi
prof. Andrzej Buszko, prof. Zbigniew Chojnowski, dr Andrzej Klasa, prof. Marian Mroziewski, prof. Andrzej Rychlik, Janina Sowul, prof. Jacek Wierzchowski, prof. Marzenna Zaorska, prof. Kazimierz Zwirowicz – Medal Złoty za Długoletnią Służbę
mgr Grażyna Grzyb, prof. Grzegorz Igliński, dr Jacek Kwiatkowski, dr Jacek Michalak, prof. Jan Miciński, dr Beata Nalepa, prof. Beata Tarnowska – Medal Srebrny za Długoletnią Służbę
dr Katarzyna Głowacka, mgr Małgorzata Salamonowicz-Fronczek – Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
prof. Andrzej Raś – Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaczenia uczelniane: Medal „Benemerenti Universitati Nostrae”: prof. Stanisław Pikulski; Statuetka Uniwersytecka: ksiądz prałat kanonik dr Andrzej Lesiński; Statuetka NICOLAUS COPERNICUS: prof. Andrzej Krankowski.
(mlew/kpias/bsc)
