Opublikowany 6 grudnia 2023
Polecane, Aktualności, Region, Regiony

Dzielą się pamiątkami rodzinnymi. Historycy i archiwiści dziękują darczyńcom

Materiały przekazane IPN przez darczyńców. Fot. Łukasz Czechyra

Dziś Dzień Darczyńcy. Został ustanowiony przez naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych. To inicjatywa uhonorowania osób, które aktywnie włączyły się w zasilenie narodowego zasobu archiwalnego najcenniejszymi rodzinnymi pamiątkami.

Za darowizny dziękują także pracownicy Archiwum Państwowego w Olsztynie i olsztyńskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. W tym roku Dzień Darczyńcy jest obchodzony po raz trzeci.

To święto, event, stworzone specjalnie po to, by promować naszą instytucję, ale również fakt jej otwartości nie tylko na inne instytucje publiczne, ale także na prywatne osoby

– powiedział Radiu Olsztyn dr Karol Maciejko z Archiwum Państwowego w Olsztynie.

Do Archiwum Państwowego w Olsztynie trafiły dziś zasoby rodzin Strzyżewskich i Janulinów z Wilna i Warszawy. Darowiznę przekazała Małgorzata Strzyżewska.

Z rodziny Janulinów jest moja mama, a z rodziny Strzyżewskich mój ojciec. Znajduje się tu bardzo dużo różnych rzeczy. Są tu liczne dokumenty z czasów przedwojennych, wojennych i powojennych. Jest bardzo dużo różnych zdjęć

– zauważyła Strzyżewska.

Archiwa rodzinne są bardzo cenne z tego względu, że dotykają życia codziennego. My mamy bardzo duże zbiory, ale dotyczące funkcjonowania jednostek publicznych m.in. sprawozdania, plany, budżety. To wszystko są bardzo cenne materiały archiwalne, ale jednak – w tym wszystkim – ucieka nam trochę życie codzienne. A dzięki archiwom rodzinnym jesteśmy w stanie uchwycić i przekazać przyszłym pokoleniom te cenne informacje dotyczące właśnie życia codziennego. Zwłaszcza takiej rodziny jak państwa Strzyżewskich i Janulinów, zaangażowanych w ważne procesy dziejowe, takie jak Powstanie Warszawskie czy armia generała Andersa

– dodał dr Maciejko.

Dzień Darczyńcy obchodzą także historycy IPN w Olsztynie. Dziękują za darowizny, które trafiły do nich w ramach akcji „Archiwum Pełnego Pamięci”. Program został uruchomiony w 2017 roku.

Zgłaszają się do nas ludzie. My przejmujemy ich zasoby na określonych zasadach, uzupełniając protokoły zdawczo-odbiorcze. Ten pozyskany materiał jest wprowadzany do naszych zasobów i jest digitalizowany. Po to, by był dostępny dla szerszego społeczeństwa i przede wszystkim nie uległ zatraceniu

– podkreślał w rozmowie z Radiem Olsztyn dr hab. Karol Sacewicz, naczelnik olsztyńskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej.

Jak dotąd do zasobów archiwum olsztyńskiej delegatury IPN zgłosiło się 21 osób przekazując 4,47 m.b. (tak mierzą to archiwiści) akt.

Dary, które mamy w swoich zasobach, to np. fotografie, listy i prasa. Jest to zarówno prasa opozycyjna, jak i komunistyczna. Najwięcej „Rezonansów”, (Pismo Regionu Warmińsko-Mazurskiego Solidarność Olsztyn – przyp. red.), które wychodziły w latach 80. XX wieku podarował nam Wojciech Ciesielski. Pan Łabanow przekazał z kolei cały komplet „W Służbie Narodu” (Tygodnik Milicji Obywatelskiej – przyp. red.), który był zresztą redaktorem

– mówił podczas oprowadzania reportera Radia Olsztyn po archiwum IPN Daniel Białuński, starszy kustosz archiwalny delegatury.

W zasobach, przekazanych przez prywatnych darczyńców, IPN ma m.in. mundur polskiego oficera, majora dyplomowanego Leona Marchwickiego. W wersji cyfrowej (podobnie jak wiele innych artefaktów, którymi dysponuje IPN) można zobaczyć go na platformie Sketchfab.

Właśnie z okazji Dnia Darczyńcy Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej postanowiło zebrać najciekawsze eksponaty z każdego oddziału i delegatury w kraju. Zeskanowało je w technologii 3D i udostępniło do oglądania

– dodał Łukasz Czechyra z IPN w Olsztynie.

Na platformie Sketchfab można zobaczyć m.in. mosiężny kufel stanowiący pamiątkę z okresu pobytu wojsk alianckich w Iranie. Artystyczny grawerunek przedstawia mapę Bliskiego Wschodu oraz miejsca pobytu uchodźców. Materiał do jego wykonania został zebrany na polach bitewnych II wojny światowej. Kufel został przekazany przez Bogdana Czułczyńskiego.

Można będzie również zobaczyć niewielki krzyżyk wykonany przez Stefana Dudka w trakcie pobytu w więzieniu karno-śledczym Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Montelupich w Krakowie w latach 40. XX wieku.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Dzień Darczyńcy

00:00 / 00:00