Dwudniowe obchody 550. urodzin Kopernika. Relacje z Fromborka w Radiu Olsztyn
Fot. Parafia Archikatedralna we Fromborku
We Fromborku zakończyły się obchody 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W Muzeum na Wzgórzu Katedralnym można było obejrzeć wystawę „Mikołaj Kopernik – życie i dzieło”.
Były tam zgromadzone m.in. cenne księgi, z których astronom czerpał swoją wiedzę – mówi Małgorzata Czupajło, kustosz działu historii i astronomii.
Kopernik korzystał z książek i znał podejście do tego jak jest budowany świat. Studiował w Krakowie, gdy nauki przyrodnicze stały tam na wysokim poziomie. Tu pokazujemy edycje dzieł poprzedników Kopernika, które powstawały w XIII, XIV i XV wieku i, z których wówczas korzystano. Na nich opierano swoją wiedzę.
Jak podkreśliła Małgorzata Czupajło, żaden portret wykonany za życia Kopernika nie zachował się i tak naprawdę nie wiemy jak wyglądał słynny astronom.
Wiemy z przekazów, że autoportret Kopernika został wykonany i przekazany przez kanonika warmińskiego dla Jana Hanawiusza – twórcy zegara astronomicznego w katedrze w Strasburgu i tam jest najstarszy portret. Jest na nim napis „wykonano na podstawie autografu”. Co to takiego autograf? Do dziś historycy kłócą się. Być może Kopernik sam siebie narysował, a być może ktoś go narysował, a on podpisał „tak zgadzam się, tak wyglądam”.
Wizerunek Mikołaja Kopernika znamy z obrazu Jana Matejki, ale trzeba pamiętać, że obraz powstał w 400. rocznicę urodzin astronoma i tak go sobie Matejko jedynie wyobrażał.
Na niedzielę przygotowano na Wzgórzu Katedralnym m.in. warsztaty muzealne dla dzieci, zwiedzanie Parku Astronomicznego z przewodnikiem, czy też nocne pokazy nieba. O tym, co się działo się w Muzeum we Fromborku można było usłyszeć w Bliższych Spotkaniach i audycji Odkryj Warmię i Mazury.
Posłuchaj relacji Roberta Lesińskiego
Grobowiec Mikołaja Kopernika. Fot. Anna Minkiewicz-Zaremba
Niedziela 19 lutego – 550. rocznica urodzin Kopernika
W Wieży Radziejowskiego na Wzgórzu Katedralnym została otwarta wystawa astrofotograficzna pt. „Kopernik tego nie widział”.
Obchody rocznicy urodzin astronoma odbyły się także w Olsztynie. Były połączone z 50. rocznicą otwarcia Planetarium. Placówka ta – jak zauważa dyrektor dr Jacek Szubiakowski – jest żywym pomnikiem związanego z Olsztynem wielkiego astronoma.
Na obchodach pięćsetnej rocznicy jego urodzin zrealizowano pomysł pomnika kopernikowskiego. Myślę, że dosyć szczęśliwie się stało, że nie jest to jakiś kopiec, bo takie też plany były, a instytucja, która cały czas ma na uwadze zarówno postać Mikołaja Kopernika, jak i też jego dokonania.
Natomiast w Muzeum Warmii i Mazur miała miejsce prelekcja Michała Kulpy, zatytułowana „Olsztyniak mimo woli, czyli Mikołaj Kopernik w grodzie nad Łyną”.
Z kolei w Centrum Kulturalno-Bibliotecznym w Gietrzwałdzie premierę miała książka Wojciecha Kujawskiego – WARMIA. Kopernik.
W Toruniu kulminacją obchodów przypadającej dziś 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika jest Światowy Kongres Kopernikański. W trzydniowym spotkaniu bierze udział 700 uczonych z całego świata, w tym pięciu laureatów Nagrody Nobla.
Frombork – grób Mikołaja Kopernika. Fot. J. Sulecki
W programie niedzielnych obchodów znalazły się też m.in. prezentacja rękopisów Kopernika, wybijanie pamiątkowej monety urodzinowej i koncert muzyki dawnej. W głównym gmachu muzeum odbył się otwarcie zmodernizowanej wystawy „Mikołaj Kopernik – życie i dzieło”. Została też zaprezentowana nowa ekspozycja „Kopernik w grafice współczesnej”.
Jak powiedział dyrektor Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku Mirosław Jonakowski, na zmodernizowanej wystawie można zobaczyć m.in. najważniejsze kopernikana ze zbiorów placówki, w tym drugie i trzecie wydanie „De revolutionibus” – to ostanie z księgozbioru Jana Heweliusza, z jego podpisem.
Do ekspozycji dodano część odnoszącą się do słynnego dzieła Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”. Widoczne na tym obrazie instrumentarium astronoma prezentowane jest w gablotach, ale z wyjaśnieniem, że – wbrew wizji artysty – nie mógł on używać np. lunety, bo została skonstruowana dopiero w XVII wieku. Zmodernizowana wystawa jest dwujęzyczna – plansze uzupełniono o informacje po angielsku.
Nie ze wszystkimi planowanymi elementami tej wystawy udało się zdążyć na przypadające 19 lutego urodziny Kopernika. W ciągu miesiąca będzie ona uzupełniona o tzw. kącik dziecięcy. Inna część ekspozycji ma pokazywać, jak obserwować niebo przy pomocy kwadrantu, ale niestety, nie dotarły jeszcze podzespoły z Chin
– dodał dyrektor Mirosław Jonakowski.
To postać absolutnie wyjątkowa – mówi Robert Szaj – dyrektor TVP Nauka z Fundacji Nicolaus Copernicus, który niedawno prowadził dyskusję na temat porównań Kopernika do Leonarda da Vinci.
Trudno porównywać Kopernika do Leonarda. Leonardo był przede wszystkim artystą i inżynierem, ale nie napisał żadnej przełomowej pracy naukowej. Nie wywrócił żadnej dziedziny badawczej, jak zrobił to Kopernik. Kopernik jest większy niż Leonardo. Nie mamy takiej inne postaci w świecie nauki, który by zrobił taką rewolucję
– podkreślił dyrektor Robert Szaj.
We Fromborku wystawiono m.in. rękopisy Mikołaja Kopernika, o których opowiada ks. prof. Andrzej Kopiczko.
Chociaż Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu, to większość życia spędził na Warmii, co podkreślają historycy i archiwiści.
Wejście na wszystkie wystawy i wydarzenia organizowane we Fromborku z okazji 550. rocznicy urodzin Kopernika są bezpłatne.
Fot. Parafia Archikatedralna we Fromborku
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy za W. Chromy/M. Rutynowski/Ł. Sadlak/PAP
