Kiedy na Warmii i Mazurach pojawiła się choinka?
Fot. liceumplastyczne.elblag.com.pl
Odświętnie ubrana choinka to obowiązkowy element Bożego Narodzenia. Zwyczaj dekorowania świątecznego drzewka w Europie przyjął się w XVII wieku.
W Polsce choinka pojawiła pod koniec XVIII wieku w bogatych domach. Sto lat później pojawiła się na wsiach Pomorza, Warmii, Mazur i Śląska. Angelika Rejs z Muzeum w Morągu przypomina jednak, że zanim w naszych domach pojawiła się choinka – stały tam snopy zboża.
Wierzono w to, że jaka Wigilia, taki nowy rok. Miało zapewnić dobrobyt i w tym kontekście w domach pojawiało się zboże częściej niż iglaste drzewko. Jeśli chodzi o choinkę – najpierw pojawiła się jej część tzw. jeglijka. Kawałek choinki, zazwyczaj czubek, był wieszany pod sufitem.
Na Warmii i Mazurach choinka pojawia się w wiejskich domach około 1910 roku. Szybko też pojawiły się na niej dekoracje – podkreśla Angelika Rejs.
Były to dekoracje ręczne, głównie wykonane ze słomy, papieru, orzechy. Pojawiały się także świeczki, które miały chronić przed bólem zęba oraz małe jabłuszka. Wszystko to, co z natury i co człowiek mógł sam wykonać. Poświęcona też uwagę, aby to drzewko udekorować. Najczęściej robiły to młode dziewczyny.
Święta Bożego Narodzenia były dawniej na Warmii i Mazur czasem wróżb i czarów. Wierzono, że w Wigilię domostwa odwiedzają duchy zmarłych. W tym czasie panny wróżyły sobie także rychłe zamążpójście. Opłatek pojawił się dopiero po II wojnie światowej.
Dawniej na Warmii i Mazurach nie było tradycji 12 wigilijnych potraw i nie były one postne. Głównym świątecznym daniem była pieczona gęś i kiełbasy drobiowe.
Autor: I. Malewska
Redakcja: M. Rutynowski
