Na 139 urodziny Feliksa Nowowiejskiego

Wystawa poświęcona F. Nowowiejskiemu, fot. S. Petrychenko

Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 roku w Barczewie. Teraz w tym podolsztyńskim miasteczku działa Salon Muzyczny jego imienia, który z okazji rocznicy urodzin kompozytora w niedzielę został otwarty.

„Ponieważ spodziewamy się sporej liczby gości na rocznicy urodzin Nowowiejskiego zdecydowaliśmy, że odbędą się one w większym pomieszczeniu, w Skarbcu Kultury Europejskiej” – powiedziała Magdalena Łowkiel-Klimek z barczewskiego Salonu Muzycznego.

W Salonie tym można zobaczyć m.in. frak kompozytora i jego garderobę, rękopis „Roty” czy pośmiertną maskę artysty. Odtworzono tu także wnętrze gabinetu kompozytora.

W ramach obchodów rocznicy w Barczewie będzie zaprezentowana wystawa dotycząca jego życia, która dotąd była pokazywana w poznańskim Salonie Muzycznym Feliksa Nowowiejskiego. Łowkiel-Klimek powiedziała, że ekspozycja ta od niedzieli na stałe będzie prezentowana w Barczewie.

„Poza tym odbył się koncert utworów Nowowiejskiego w wykonaniu Agnieszki i Pawła Panasiuków z olsztyńskiej filharmonii”.

Decyzją Sejmu rok 2016 jest poświęcony Feliksowi Nowowiejskiemu, który szerszej publiczności jest znany z napisania muzyki do „Roty”. W uchwale sejmowej czytamy, że „Nowowiejski zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury”.

W 2016 roku przypada 70. rocznica śmierci, a w 2017 r. – 140. rocznica urodzin twórcy.

Na Warmii Nowowiejski związany był nie tylko z Barczewem, ale i Olsztynem, gdzie jego rodzina przeprowadziła się w 1893 r. oraz ze Świętą Lipką – tu działała jezuicka szkoła muzyczna, do której Nowowiejski dostał się na naukę ponieważ jako 10-latek skomponował suitę fortepianową zatytułowaną „Łatwe tańce klasyczne i współczesne”. W Świętej Lipce Nowowiejski uczył się gry na organach, na fortepianie, skrzypcach, wiolonczeli i waltorni.

Kompozytor był też organistą w olsztyńskiej katedrze, a w 1920 roku aktywnie angażował się w działania poprzedzające plebiscyt, mający rozstrzygnąć o przyłączeniu Warmii i Mazur do wyzwolonej Polski. Zorganizował w dziesięciu miastach koncerty, z których dochód przeznaczył na potrzeby plebiscytu, podczas których zaprezentowana została jego pieśń do słów Marii Paruszewskiej „O Warmio moja miła”, uznana po latach za hymn Olsztyna.

Feliks Nowowiejski mieszkał także w Krakowie (od 1090 r.), a następnie w Poznaniu (od 1919 roku), gdzie zmarł 18 stycznia 1946 roku i został pochowany na Skałce Poznańskiej w Krypcie Zasłużonych Kościoła św. Wojciecha.

Kompozytor tworzył kantaty i pieśni patriotyczne do tekstów m.in. Kochanowskiego, Krasińskiego czy Norwida, odwołujących się do narodowej dumy i polskiej historii. Wielkim powodzeniem cieszył się jego śpiewnik zawierający hymny poszczególnych regionów kraju. Ponadto skomponował lub opracował wiele pieśni inspirowanych muzyką ludową. W ten sposób powstały zbiory: „Śpiewnik górnośląski”, „Warmijskie pieśni ludowe” czy „Dziesięć regionalnych polskich pieśni ludowych”. Na motywach ludowych i baśniowych oparł także artysta operę „Legenda Bałtyku”. Dzieło to zdobyło popularność w wielu teatrach Europy. Przetłumaczone zostało na język niemiecki i było wystawione w Berlinie.

W kraju uhonorowany został Państwową Nagrodą Muzyczną oraz Krzyżem Komandorskim Orderu „Polonia Restituta”. Z rąk papieża Piusa XI otrzymał godność szambelana papieskiego za utwór „Missa pro pace”, a w uznaniu za twórczość religijną otrzymał honorowe członkostwo działającego w Londynie „The Organ Music Society”.

Posłuchaj audycji Ewy Zdrojkowskiej.