Witold Słowik: Samorządy powinny wzmocnić piony przygotowujące regionalne programy operacyjne

Wiceminister Witold Słowik

O wykorzystaniu unijnych środków w różnych regionach Polski mówił w Porannych Pytaniach Polskiego Radia Olsztyn wiceminister rozwoju, Witold Słowik. Warmia i Mazury nie zakontraktowały jeszcze wszystkich unijnych pieniędzy. Podobne problemy mają również województwa kujawsko – pomorskie i świętokrzyskie.

Marek Lewiński: Poziom zakontraktowania środków unijnych przez nasze województwo w puli przyznanej na lata 2014-2020 wyraźnie odbiega od liderów. Tymczasem Pan mówił niedawno, że potrzebna jest mobilizacja w wykorzystaniu środków unijnych, zwłaszcza w programach regionalnych. Jak więc powinniśmy mobilizować samorządy?

Witold Słowik: Wydaje mi się, że mamy tutaj do czynienia ze słabością instytucjonalną, bo również w poprzedniej perspektywie te same województwa były na końcu, jeśli chodzi o wykorzystanie unijnych pieniędzy. Zaapelowałbym do władz samorządowych, żeby wzmocniły piony zajmujące się przygotowaniem i wdrażaniem regionalnych programów operacyjnych. W moim odczuciu, a także ludzi związanych z ministerstwem rozwoju, podstawowy problem jest w instytucjach. Konieczne jest zatrudnienie właściwych ludzi, wyznaczanie ambitnych celów i ich realizowanie.

Marek Lewiński: Zatrudnienie nowych ludzi przeciętnemu Kowalskiemu kojarzy się różnie. Wielu myśli, że nowi urzędnicy, tak jak ich poprzednicy, nie będą nic robić.

Witold Słowik: Powiem inaczej – trzeba zatrudniać właściwych ludzi, którzy mają doświadczenie i wymagane wykształcenie, a także są zmotywowani, by pracować dla dobra regionu. Potrzebne jest duże zaangażowanie, aby wyeliminować „urzędniczą mitręgę”.

Marek Lewiński: Mówił Pan także, że jako sukces postrzegany jest plan Junckera, czyli szefa Komisji Europejskiej. Działa on od 1,5 roku, a już udało się już zmobilizować inwestycje o wartości 40 % z całkowitej kwoty 315 miliardów euro.

Witold Słowik: Plan Junckera został stworzony z inicjatywy przewodniczącego Komisji Europejskiej. Ma on stymulować rozwój europejskiej gospodarki, a w szczególności doprowadzić do sytuacji przezwyciężenia zapaści inwestycyjnej, która nastąpiła w latach kryzysu, zaczynając od roku 2008. Chodzi o to, aby Europa osiągnęła taki poziom inwestycji, jakby kryzysu nie było. Zostały stworzone dość skomplikowane narzędzia finansowe, które są zarządzane przez Europejski Bank Inwestycyjny, który w ramach tzw. dużego okna (dedykowane przedsięwzięciom o wartości przynajmniej 25 milionów euro) zajmuje się dystrybucją tych środków. Mamy również małe okno, które dedykowane jest małym i średnim firmom – tutaj dystrybucją zajmują się banki w poszczególnych krajach. Plan Junckera wyróżnia 3 elementy, najistotniejszy z nich jest Europejski Fundusz Na Rzecz Inwestycji Strategicznych. W ramach tego funduszu udzielane są instrumenty zwrotne, czyli pożyczki,gwarancje lub obligacje.

Marek Lewiński: Czy z tych mechanizmów korzystają też warmińsko – mazurskie firmy?

Witold Słowik: Tak, ale pierwsza firma, która skorzystała z możliwości finansowania z Europejskiego Funduszu Na Rzecz Inwestycji Strategicznych to Mlekovita. Miała już przyznaną pozytywną decyzję na przełomie 2015 i 2016 roku. Przez prawie pół roku był to jedyny polski projekt. Natomiast od lipca ubiegłego roku liczba inwestycji z dużego okna wzrosła. Z województwa warmińsko – mazurskiego znaczącą firmą jest także przedsiębiorstwo Mlekpol.

Marek Lewiński: Rząd chwali się efektami uszczelniania VAT. Wpływy z podatków w 2017 roku wzrosły o 17 miliardów złotych. Mówiło się, że to urzędy skarbowe miały zalecenia, aby przetrzymywać zwroty podatku przedsiębiorcom – miało to właśnie poprawić wyniki budżetu państwa. Rząd mówi zdecydowanie: to jest bujda.

Witold Słowik: Za kwestie VAT-u nie odpowiadam. Natomiast zdecydowanie dementuję te nieprawdziwe informacje. Okres zwrotu VAT-u skrócił się o kilka dni w pierwszym półroczu tego roku. Gdyby te informacje były prawdziwe, to uzyskałoby się pozytywny efekt dla jednego kwartału –  natomiast w chwili obecnej ten korzystny stan wpływów VAT trwa 7 miesięcy. Nie ma więc możliwości, by wynikało to z przedłużenia zwrotu podatku.Ten wzrost wynika bardziej z prawidłowego funkcjonowania aparatu skarbowego, z wyeliminowania różnych patologi czy karuzel finansowych.

Marek Lewiński: A co w związku z komisją śledczą w sprawie nierzetelnego ściągania podatku VAT za czasów poprzedniej władzy? Czy powinna powstać?

Witold Słowik: Warto taką sytuację rozważyć.

Posłuchaj rozmowy Marka Lewińskiego z Witoldem Słowikiem

Redakcja: A. Dybcio