Wielka Sobota to czas wyciszenia, zadumy, ale też święcenia pokarmów. Co wkładamy do koszyczków?

Fot. pixabay.com

Wielka Sobota to dzień, w którym wierni tłumnie przychodzą do kościołów na błogosławieństwo pokarmów. Co przynoszą w koszyczkach? Jaka symbolika poszczególnych elementów święconki?

Podczas obrzędu wymienia się tylko trzy składniki święconki: chleb, mięso i wędliny oraz jajka. Wkładamy jednak do koszyka także baranka z czerwoną chorągiewką, ciasto, chrzan czy sól.

Chleb

Jest pamiątką rozmnożenia chleba, którym Jezus nakarmił słuchających na pustyni.  Symbolizuje pokarm dla duszy, czyli Ciało Chrystusa i powszedni pokarm dla ciała, niezbędny do życia. To także znak przeistoczenia dokonanego w obecności apostołów w Wieczerniku w Wielki Czwartek. Chleb symbolizuje pomyślność, dostatek, obfitość i sytość. Wyraża natomiast pragnienie przyjęcia Komunii świętej.

Mięso i wędliny

To pamiątka baranka paschalnego i świątecznych potraw, jakie Jezus spożył z Apostołami podczas świątecznej wieczerzy

Jajka

Są znakiem nowego życia. Dzieląc się jajkiem w gronie rodziny, bliskich i gości, dzielimy się wzajemnie radością tego, że Chrystus zmartwychwstał i jest z nami.
Baranek z chorągiewką: To znak Chrystusa Zmartwychwstałego. Na chorągiewce widnieje krzyż oraz napis „Alleluja”. Wyraża on radość ze zwycięstwa życia nad śmiercią oraz pokonania grzechu.

Ciasto

Ma stanowić oznakę kunsztu i być wyrazem naszych umiejętności, więc najlepiej, jeśli jest to domowy wypiek. Słodycz ciasta to także nagroda za wytrwanie w czasie Wielkiego Postu.

Sól

To symbol prostoty życia, sił moralnych i duchowych, a także oczyszczenia oraz prawdy. Sól nadaje smak potrawom i chroni je przed zepsuciem. Chrystus mówił, że jako jego uczniowie mamy być „solą ziemi”.

Chrzan

Ze względu na smak jest symbolem goryczy Męki Pańskiej, którą zwieńczyła słodycz Zmartwychwstania. Chrzan wyraża tężyznę fizyczną, ludzkie siły i żywotność. Według wierzeń ma zapobiegać nieszczęściom i obezwładniać złe moce oraz zapewnić pokój w życiu rodzinnym.

Obrzęd mogą prowadzić kapłani, diakoni, a także ustanowieni przez biskupa akolici i lektorzy, którzy są alumnami seminarium duchownego. Sprawuje się go na placu obok kościoła, w odpowiedniej sali lub w samym kościele, tak jednak, aby nie przeszkadzać tym, którzy adorują Najświętszy Sakrament przy Bożym Grobie. Należy też zachować odpowiednie odstępy czasu, by mogła się zgromadzić większa grupa wiernych.

Symbolikę tych pokarmów przybliżyła etnograf Agata Drozdek z Muzeum Warmii i Mazur.

Pokarmy mogą być pobłogosławione także przed śniadaniem wielkanocnym przez ojca, matkę lub członka rodziny.

Autor: Karina Ośko/Alicja Kulik