Pokojowy Nobel dla obrońców praw człowieka z Ukrainy, Rosji i Białorusi
Fot. Rodrigo Freitas / EPA
Pokojową Nagrodę Nobla otrzymali białoruski aktywista Aleś Bialacki, rosyjska organizacja Memoriał i ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich.
Przewodnicząca Komitetu Noblowskiego Berit Reiss-Andersen powiedziała, że Aleś Bialacki został uhonorowany za działania na rzecz demokratycznych przemian.
Aleś Bialacki był jednym z inicjatorów ruchu demokratycznego, który powstał na Białorusi w latach 80. Poświęcił swoje życie promowaniu demokracji i działań pokojowych w swoim kraju
– mówiła.
W 1996 roku Aleś Bialacki założył organizację „Wiasna”, która sprzeciwiała się zmianom konstytucyjnym dającym prezydentowi władzę absolutną.
Laureat Pokojowej Nagrody Nobla od ponad roku jest przetrzymywany w areszcie, a ruch „Wiasna” już wcześniej został zlikwidowany. W ostatniej przed aresztowaniem rozmowie z Polskim Radiem Aleś Bialacki mówił o tworzeniu dokumentacji przestępstw reżimu.
Rozpoczynamy rejestrowanie przypadków stosowania tortur, pobić i poranień, do których doszło w trakcie zatrzymań, w transporcie, w komisariatach milicji i w więzieniu, gdy człowiek już siedzi
– mówił Aleś Bialacki.
Komitet noblowski przyznał również Pokojową Nagrodę rosyjskiemu Centrum Obrony Praw Człowieka „Memoriał”
Ujawnia ono przypadki represji, pomaga ich ofiarom i dokumentuje zbrodnie popełnione w okresie Związku Sowieckiego. Szef sekcji Polskiej Stowarzyszenia „Memoriał” Aleksandr Gurianow tuż przed decyzją władz Rosji o zdelegalizowaniu organizacji wyrażał obawę o bezpieczeństwo zgromadzonych w archiwach dokumentów potwierdzających zbrodnie popełnione w okresie sowieckim i we współczesnej Rosji.
Trzecim laureatem Pokojowej Nagrody Nobla jest ukraińska organizacja Centrum Wolności Obywatelskich
– To przekaz w stronę Kremla o tym, że Rosja czyni zło – tak decyzję komitetu noblowskiego skomentował członek zarządu Centrum Wolności Obywatelskich.
Jak powiedział Ihor Kozłowski, tegorocznych laureatów nagrody łączy to, że przeciwstawiają się złu płynącemu z Rosji. Dodał, że działania Rosji pokazały wyraźnie kto jest katem, a kto ofiarą.
Przedstawiciel Centrum Wolności Obywatelskich powiedział też, że nagroda jest swego rodzaju prezentem dla Putina, który dziś obchodzi swoje urodziny. Przekaz płynący do włodarza Kremla mówi: „To Ty jesteś katem, cały świat o tym wie i zło nazywa złem. A ty jesteś tego zła uosobieniem”.
Ihor Kozłowski był więźniem Rosjan w okupowanym Donbasie. Jak zaznaczył, zbrodniczych działań Moskwy zaznał na własnej skórze. Kiedy go katowano, jeden człowiek cały czas wykrzykiwał frazę „Oto przyszedł ruski mir”.
Członek zarządu Centrum Wolności Obywatelskich wyjaśnił, że organizacja na co dzień zajmuje się obroną praw człowieka. Wraz z rozpoczęciem pełnowymiarowej wojny główny akcent kładzie na dokumentację rosyjskich zbrodni.
Pokojowy Nobel jest przyznawany od 1901 roku
Stanowi wyraz najwyższego uznania dla osób i organizacji działających na rzecz pokoju. Uroczyste wręczenie nagrody odbywa się 10 grudnia w Oslo.
Dotychczas Pokojowa Nagroda Nobla została wręczona 102 razy, przy czym dwukrotnie wyróżnione zostały trzy osoby – w 1994 i 2011 roku, 31 razy nagrodę odebrało dwoje laureatów, a 69 razy wyróżniono jedną osobę lub organizację. Nagrodą uhonorowano łącznie 137 osób i organizacji, w tym 109 to laureaci indywidualni, a 28 to organizacje. W gronie pokojowych noblistów jest Lech Wałęsa. Otrzymał wyróżnienie w 1983 roku jako przywódca „Solidarności”.
Autor: IAR
Redakcja: K. Ośko
