Opublikowany 12 czerwca 2018
Aktualności, Aplikacja mobilna, Gołdap

Ogłoszono przetarg na odrestaurowanie XVIII-wiecznej piramidy w Rapie na Mazurach

Zabytkowa piramida w Rapie na Mazurach. Fot. Radio Olsztyn

Mazurskie nadleśnictwo Czerwony Dwór ogłosiło przetarg na przeprowadzenie remontu i konserwacji zabytkowej piramidy. Na ratowanie tej unikatowej budowli przeznaczono milion złotych z Funduszu Leśnego.

Piramida w Rapie to jeden z najbardziej osobliwych zabytków na Mazurach. Wzniesiona pod koniec XVIII wieku pełniła rolę kaplicy grobowej rodu von Fahrenheid. Budowla przez dekady ulegała stopniowemu niszczeniu i jest w złym stanie technicznym. To jedna z najbardziej tajemniczych atrakcji turystycznych na Mazurach i unikatowy zabytek w skali kraju.

Budowlę o masywnych ścianach z polnych kamieni i cegieł, zwieńczoną wysokim dachem w kształcie piramidy, wzniesiono prawdopodobnie w latach 1792-1795 w lesie koło wsi Rapa, między Baniami Mazurskimi a Gołdapią. Pierwotnie – podobnie jak analogiczne obiekty we francuskim Chambourcy i niemieckim Poczdamie – służyła do przechowywania lodu. Od początku XIX w. stała się kaplicą grobową wschodniopruskiego rodu von Fahrenheid, który miał w pobliżu swoją siedzibę.

Nie jest jasne, dlaczego konstrukcję wzniesiono w kształcie piramidy. Badacze wiążą to z działalnością masońską inicjatora jej budowy – barona Johanna Friedricha Wilhelma , ponieważ taki kształt pojawiał się w symbolice wolnomularskiej. W grobowcu spoczywają szczątki co najmniej trzech pokoleń rodu von Fahrenheid, a także rodzin von Bujack i von Altenstadt.

Specyficzne warunki panujące w piramidzie przyczyniły się do naturalnej mumifikacji zwłok. Wnętrze zostało splądrowane na przełomie lat 1914-1915 przez żołnierzy carskich, a ponownie w 1945 r. podczas przemarszów Armii Czerwonej. Po II wojnie światowej grobowiec ulegał stopniowej degradacji, w 1977 roku doszło do sprofanowania szczątków zmarłych.

Kompleksowe badania archeologiczno-architektoniczne piramidy przeprowadziła w 2015 roku ekspedycja z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Naukowcy sprawdzili stan zachowania konstrukcji i sporządzili jej trójwymiarowe skanowanie. Zinwentaryzowano zawartość grobowca i wykonano badania antropologiczne znalezionych tam szczątków. Rok później odgruzowano posadzki, zabezpieczono ściany i grożący zarwaniem strop. Oczyszczono też kanały wentylacyjne budowli.

Przetarg na wykonanie prac remontowych i konserwatorskich ogłosiło nadleśnictwo Czerwony Dwór, bo piramida stoi na gruntach Skarbu Państwa i jest w zarządzie Lasów Państwowych. Wykonawcy mogą składać oferty do 22 czerwca.