Wybory samorządowe 2018. Jak głosować? Najważniejsze pytania i odpowiedzi

21 października odbędą się wybory samorządowe. Wyborcy będą decydować, kto zostanie w ich gminie wójtem, burmistrzem czy prezydentem. Także będą wybierać radnych – dzielnicowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich.

W przypadku wyborów do rady gminy, uprawnionym do głosowania jest każdy obywatel Polski, który ukończył 18 lat, ale także Unii Europejskiej, nawet jeśli nie zostało mu przyznane obywatelstwo polskie, ale mieszka na stałe w danej gminie.

W przypadku rady powiatu i sejmiku województwa wybierać te rady może: obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale mieszka na obszarze – odpowiednio, tego powiatu i województwa. Dla przykładu, w wyborach do sejmiku województwa warmińsko-mazurskiego mogą głosować tylko osoby stale mieszkające na Warmii i Mazurach. Podobnie jest w wyborach wójta, burmistrza czy prezydenta danego miasta. W wyborach samorządowych możliwe jest jedynie głosowanie w Polsce, w miejscu stałego zamieszkania. Nie można głosować za granicą.

Tegoroczne wybory samorządowe, będą odbywały się po znaczącej nowelizacji prawa wyborczego, która została wprowadzona w styczniu. Przede wszystkim rady i sejmiki będą wybierane na 5-letnią, a nie jak do tej pory 4-letnią kadencję. Natomiast do dwóch – została ograniczona liczba kadencji prezydentów miast, burmistrzów i wójtów. Ponadto kandydaci na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nie będą mogli równocześnie startować w wyborach innych niż do gminy albo miasta.

Zmieniła się też formuła ordynacji wyborczej. Cztery lata temu dominował system większościowy. Jednomandatowe okręgi wyborcze obowiązywały we wszystkich gminach z wyłączeniem miast na prawach powiatu. Teraz zwycięzcy wyborów samorządowych wyłonieni będą metodą większościową jedynie w gminach do 20 tysięcy mieszkańców. W okręgach o większej liczbie ludności, obowiązuje ordynacja proporcjonalna.

Nowelizacja kodeksu wyborczego łagodzi również przepis o poprawności zaznaczania głosu na karcie. Wcześniej dopiski, znaki czy inne grafiki na karcie wyborczej unieważniały głos, a teraz są dopuszczalne. Zasadą określającą poprawność będzie jedynie to, aby zaznaczyć przynajmniej dwiema przecinającymi się liniami jednego kandydata w danym głosowaniu.

O zasady głosowania pytaliśmy Piotra Sarnackiego, dyrektora olsztyńskiej delegatury Krajowego Biura Wyborczego.

Kogo będziemy wybierać w wyborach samorządowych?

Kto może głosować?

Czy można głosować poza miejscem zameldowania?

Czy studenci np. zameldowani w Olsztynie, mogą głosować w Warszawie gdzie studiują i faktycznie mieszkają?

W wyborach mogą wziąć także udział obywatele Unii Europejskiej (bez polskiego obywatelstwa), którzy na stałe mieszkają w danej gminie.

Jak mogą głosować wyborcy niepełnosprawni?

Czy i które lokale wyborcze są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych?

Jak mogą zagłosować osoby niewidome i niedowidzące?

Jakie dokumenty zabrać ze sobą na głosowanie?

Jak wyglądają karty do głosowania, które otrzymają wyborcy?

Jak oddać ważny głos?

Jaki znak postawić na karcie, X czy…?

Jak będą wyglądały urny do głosowania?

Jak głosować na wójta, burmistrza, bądź prezydenta miasta?

Jak głosować na wójta, burmistrza, bądź prezydenta miasta, gdy jest tylko jeden kandydat?

Jak głosować na radnych?

Jak głosować na radnych w gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców, gdy jest tylko jeden kandydat? (tak jest w gminie Janowiec Kościelny)

Kiedy poznamy wyniki głosowania?

 

Autor: W. Chromy
Redakcja: A. Dybcio