Uważaj, co dajesz dziecku jeść i nie bagatelizuj próchnicy mleczaków
FOT. PAP/Marcin Bielecki
Na to, po co sięgniemy w dorosłości wpływa to, co za młodu serwują nam rodzice. Błędne jest też zaniedbywanie próchnicy zębów mlecznych, które przecież „i tak wypadną”. „Próchnica może przenieść się na zęby stałe” – przestrzega lek. dent. Aleks Charniuk.
Paulina Persa: Dlaczego to, co rodzice pakują swoim dzieciom do jedzenia do szkoły, ma wpływ na to, po co te dzieci sięgną w przyszłości?
Aleks Charniuk: Kształtowanie dobrych nawyków dietetycznych, jak i tych związanych z higieną jamy ustnej, jest niezwykle ważne już od najmłodszych lat. Wielu rodziców myśli, że próchnica w mleczakach jest niegroźna, bo „i tak wypadną”. Wypadną – to prawda, ale próchnica może przenieść się na zęby stałe, dlatego już od pierwszego zęba pokazujemy dziecku, że o zęby trzeba dbać i jakie produkty wybierać w kuchni, by uniknąć próchnicy.
Próchnica to plaga – dotyka 90 proc. dzieci, niesłychanie powszechna jest też paradontoza u osób dojrzałych, ale nie omija najmłodszych – ok. 15 proc. może mieć problemy z dziąsłami, a to wynik, prawie wyłącznie, niewłaściwej higieny jamy ustnej. Zgodnie z porzekadłem „czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał” pokazujmy dziecku, że jabłko, banan, woda mineralna czy chleb pełnoziarnisty są dobre, a na słodycze i napoje gazowane, choć pięknie opakowane, pozwalajmy tylko sporadycznie i to z myciem zębów zaraz po jedzeniu.
Paulina Persa: Jakie produkty czy składniki najbardziej szkodzą zębom dzieci?
Aleks Charniuk: Cukry i kwasy, które prowadzą do jednego – rozmiękczenia szkliwa, a przez to staje się ono bardziej podatne na próchnicę. Bytująca w jamie ustnej streptococcus mutans przetwarza cukry na kwasy, które wnikają w szkliwo powodując ubytki. Jednymi z najbardziej szkodliwych są słodzone napoje gazowane, bo zawierają dużo cukrów i kwasów. Szkliwo zniesie wiele, ale jeżeli codziennie dziecku serwujemy takie „przekąski” to kończy się to na fotelu u dentysty. Ważne jest to, że mleczaki są słabiej zmineralizowane, dlatego jeżeli są ciągle narażone na działanie kwasów i cukrów, to bardzo szybko dochodzi do rozwoju próchnicy. Jeżeli mleczaki wypadną przedwcześnie, nie tylko z powodu próchnicy, ale np. urazów, to wyrzynające się później zęby stałe nie mają właściwej podpory, czego skutkiem są problemy ze zgryzem.
Do listy produktów najbardziej szkodliwych dla zębów trzeba dodać też wszelkiego rodzaju karmelki, ciągnące się cukierki, gumy rozpuszczalne, chipsy itp. Oblepiają zęby i trudno jest się ich pozbyć, nawet myjąc zęby. Tego wszystkiego można uniknąć – wizyty kontrolne u dentysty, mycie zębów pastą z fluorem i zdrowe przekąski.
Paulina Persa: Jaką alternatywę dla słodyczy pan proponuje? I jaki ona ma wpływ na zdrowie zębów?
Aleks Charniuk: Na pewno błędem byłoby traktowanie słodyczy, jak nagrody – taki mechanizm zostanie w dziecku do późnych lat, bowiem już jako dorosły człowiek, będzie się nagradzał właśnie słodyczami nie szukając do tego konkretnego powodu. Dajmy dziecku wybór, ale dbajmy o to, by w domu zawsze były świeże owoce, warzywa i orzechy. Pokazujmy, jak mało ciekawy seler zmienić w fajną sałatkę z jabłkiem. Gdy chce coś pochrupać – dajmy mu orzechy (bez soli). Kupmy kilka rodzajów albo mieszankę i bawmy się z dzieckiem w rozpoznawanie gatunków. Marchewki są teraz dostępne gotowe i umyte w postaci małych marcheweczek – możemy je zapakować dziecku do szkoły. Owoce i warzywa są niezwykle barwne i kolorowe, w połączeniu z ciemnym pieczywem i sokiem owocowym na pewno zainteresują dzieciaka. Soki owocowe w sprzedaży nie są dosładzane, więc to plus. Niestety, jak to owoce, zawierają cukry i kwasy, dlatego woda mineralna w plecaku to też punkt obowiązkowy.
Jeszcze jedna rzecz – ksylitol, czyli cukier brzozowy. Wbrew pozorom jest dla zębów zdrowy. Zawarty w gumach do żucia podnosi pH w ustach do bardziej neutralnego i działa przeciwpróchniczo. Według badań, przeciwpróchniczo działa również lukrecja, ale ten charakterystyczny smak ma niewielu zwolenników.
Autorka: P. Persa (PAP Life)
