Kiszenie kapusty z „Mazurską Kosaczewiną”
W niedzielę w audycji „Raz na ludowo” dowiemy się jak ważnym elementem życia społeczności lokalnej było przed laty kiszenie kapusty.
W jednym z domów zbierały się kobiety, w tym młode, niezamężne oraz starsi i młodsi mężczyźni, grajkowie i pod okiem doświadczonych gospodyń starannie przygotowywano beczki oraz samą kapustę. Dawniej kapustę w beczce ubijała bosymi stopami jedna z młodych dziewczyn ubrana w zgrzebną koszulę i w chustce na głowie. Przed wejściem do beczki musiała ona bardzo dokładnie umyć nogi, twierdzono bowiem, że ubijana brudnymi stopami kapusta ściemnieje i będzie śmierdzieć. Podczas wspólnego przygotowywania i ubijania kapusty snuto różne opowieści i śpiewano. Po zakończeniu pracy, gospodyni domu częstowała wszystkich domowymi smakołykami, przy których biesiadowano wznosząc toasty za pomyślność. Był to swoisty, coroczny rytuał. W ten sposób tradycja i stara receptura kiszenia kapusty były przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Właśnie takie obrzędowe „Kiszenie kapusty” zorganizowało w dniu 25 października 2014 roku w świetlicy wiejskiej w Czernikach Stowarzyszenie „Mazurska Kosaczewina”.
Widowisko wykonał w gwarze mazurskiej amatorski zespół ludowy „Mazurska Kosaczewina”. Scenariusz powstał na podstawie dostępnych skromnych słowników gwary mazurskiej i innej literatury o tematyce mazurskiej, tj. „Wesele Mazurskie” i „Plon” K. Małłka, „Mały Słownik Gwary Mazurskiej” E. Kruka, „O gwarze Mazurów pruskich” J. Sembrzyckiego, „Dialekty polskie Prus Wschodnich” K. Nitscha, „Wielotomowy Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur” opracowywany przez Pracownię Słownika Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur Zakładu Językoznawstwa w Warszawie pod red. Zofii Stamirowskiej, Henryki Perzowej i Danuty Kołodziejczykowej jak również „Wierzenia mazurskie” Maxa P. Toeppena, „Warmiacy i Mazurzy-Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku” red. B. Kuźniewskiego oraz pięcioksięgu „Pieśni Warmińskich i Mazurskich” wydanego przez Polską Akademię Nauk.
Jak kiszono kapustę w Czernikach? Co śpiewano i o czym opowiadano? Odpowiedzi poszukiwała Zaprasza Anna Minkiewicz-Zaremba
(amin-zar/łw)