615. rocznica bitwy pod Grunwaldem: nagie miecze i wielki triumf
Fot. Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku
Dziś mija 615 lat od jednego z najważniejszych starć w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej – bitwy pod Grunwaldem. 15 lipca 1410 roku, na polach Grunwaldu, sprzymierzone siły polsko-litewsko-tatarskie pod wodzą króla Władysława II Jagiełły rozgromiły potężne wojska Zakonu Krzyżackiego, dowodzone przez wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena.
To zwycięstwo nie tylko zmieniło układ sił w regionie, ale również na trwałe wpłynęło na losy Polski i Litwy.
Siły starcia: liczby, które dzielą historyków
Choć dokładna liczebność armii wciąż budzi spory wśród naukowców, badania wskazują, że Krzyżacy dysponowali około 15 tysiącami zbrojnych. Po stronie polskiej szacuje się, że stanęło około 20 tysięcy żołnierzy. Do tego dołączyły wojska litewskie, które wraz z oddziałami ruskimi, tatarskimi i mołdawskimi mogły liczyć około 10 tysięcy ludzi. Niektórzy badacze podnoszą jednak te liczby, sugerując, że na polu bitwy mogło stanąć nawet do 38 tysięcy wojsk zakonnych i do 43 tysięcy sprzymierzonych. Niezależnie od precyzyjnych danych, starcie było monumentalne i zgromadziło dziesiątki tysięcy wojowników.
Geneza konfliktu
Bitwa pod Grunwaldem była kulminacją wieloletniego konfliktu między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim a Zakonem Krzyżackim. Jej bezpośrednie przyczyny sięgają działań wojennych rozpoczętych rok wcześniej. Krzyżacy dążyli do rozbicia sojuszu polsko-litewskiego oraz utrzymania kontroli nad strategicznymi terenami: Ziemią Dobrzyńską i Żmudzią, z zamiarem utworzenia potężnego państwa we wschodniej Europie. Po drugiej stronie Polacy i Litwini mieli jasny cel: pokonać potęgę zakonną i odzyskać utracone ziemie. Stawka była wysoka, a bitwa miała rozstrzygnąć o przyszłym kształcie regionu.
Przebieg boju
Bitwa rozpoczęła się około południa. Jak relacjonował kronikarz Jan Długosz, wojska wielkiego mistrza stanęły naprzeciw ukrytych w lasach armii sprzymierzonych, a „dzieliła ich nawzajem od siebie odległość jednej strzały”. Zniecierpliwiony oczekiwaniem w palącym słońcu, wielki mistrz Ulrich von Jungingen wysłał królowi Władysławowi Jagielle słynny, prowokacyjny podarunek: dwa nagie miecze. Ten gest, symbolizujący wyzwanie do otwartej walki, stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych epizodów bitwy.
Bój trwał ponad sześć godzin, kończąc się tuż przed zachodem słońca. Niemal przez cały czas przewagę na placu boju miały wojska dowodzone przez polskiego króla. Ostatecznie, to polsko-litewskie armie odniosły druzgocące zwycięstwo, całkowicie rozgramiając siły krzyżackie.
Konsekwencje zwycięstwa
Triumf pod Grunwaldem znacząco wzmocnił pozycję Królestwa Polskiego i króla Władysława Jagiełły na arenie europejskiej. Zwycięstwo osłabiło również militarną i polityczną potęgę Zakonu Krzyżackiego, choć nie doprowadziło do jego całkowitego unicestwienia. Bitwa ta pozostaje symbolem polsko-litewskiej jedności i determinacji w obronie swoich interesów, a jej rocznica jest obchodzona jako jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski.
Autor: M. Lewiński
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy
