Wspomnienie o znanych i lubianych, których pożegnaliśmy w minionym roku

W Dniu Wszystkich Świętych wracamy pamięcią do minionych 365 dni. W ostatnim roku odeszło od nas wielu ludzi sztuki, polityki, mody, duchownych. Dziś szczególnie wspominamy tych najbardziej znanych.   

3 listopada 2024 r. zmarł Quincy Jones. Miał 91 lat.

Quincy Jones jest uznawany za jedną z najważniejszych postaci amerykańskiej muzyki przełomu XX i XXI w. Do jego najbardziej znanych sukcesów należały m.in. produkcja krążków Michaela Jacksona: „Off the Wall”, „Thriller” i „Bad”. Uczyniły one wokalistę największą gwiazdą popu w historii. Wyprodukował również ikoniczną piosenkę „We Are The World”. Ponadto Quincy Jones współpracował m.in. z Frankiem Sinatrą, Rayem Charlesem, Countem Basiem, Dukiem Ellingtonem, Arethą Franklin i Donną Summer.

W trakcie swojej kariery Jones był wielokrotnie nagradzany jako kompozytor i producent. 70 razy nominowano go do Nagrody Grammy, z których wygrał 27 nagród oraz nagrodę Grammy Legend Award 1991 roku.

1 grudnia 2024 r. zmarł Ryszard Poznakowski. Miał 78 lat.

W wieku 78 lat zmarł muzyk, kompozytor i i aranżer Ryszard Poznakowski. Poznakowski przez 36 lat, od 1969 do 2005 roku, był członkiem zespołu Trubadurzy, w którym grał m.in. z Krzysztofem Krawczykiem i Marianem Lichtmanem.

W późniejszych latach z zespołem występował okazjonalnie. Wcześniej grał także w grupie Czerwono-Czarni. Był autorem takich piosenek, jak „Mały Książę” Katarzyny Sobczyk czy „Kasia” i „Znamy się tylko z widzenia” Trubadurów.

6 grudnia 2024 r. odszedł Stanisław Tym. Żył 87 lat.

Stanisław Tym urodził się 17 lipca 1937 r. w Małkini Górnej. Zanim został satyrykiem i aktorem, studiował m.in. chemię na Politechnice Warszawskiej i przetwórstwo na SGGW. Już w czasie kolejnych studiów, na Wydziale Aktorskim PWST, zdobywał doświadczenie: pisał teksty, a także występował w kabaretach studenckich.

Pierwszą rolę filmową stworzył w „Cafe pod Minogą” Bronisława Broka z 1959 r. Największą popularność zapewniły mu kreacje w „Misiu”, którego był scenarzystą i współreżyserem, a także w „Rejsie” Marka Piwowskiego, „Rozmowach kontrolowanych” Sylwestra Chęcińskiego i „Rysiu”, którego sam zrealizował. W swoim dorobku artystycznym ma również udział w takich serialach, jak „40-latek”, „40-latek 20 lat później”, „Bank nie z tej ziemi”, „Tylko miłość” i „Spadkobiercy”.

Tym był laureatem wielu nagród m.in. za najlepszy scenariusz do filmu „Rozmowy kontrolowane” na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (1992 r.), Nagrody Kisiela dla najlepszego publicysty (1998 r.) oraz nagrody telewizyjnego Pegaza „za poczucie humoru i przenikliwość umysłu” (2002 r.).

29 grudnia 2024 r. zmarł Jimmy Carter. Miał 100 lat.

Jimmy Carter zmarł w wieku 100 lat. Carter był 39. prezydentem USA. Sprawował ten urząd w latach 1977-1981. W 2002 roku został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Carter powszechnie oceniany był jako dobry człowiek, lecz przeciętny przywódca. Jego jednokadencyjne rządy są pamiętane bardziej ze względu na kryzysy i porażki, choć miał duże zasługi w dyplomacji i przyczynił się do upadku komunizmu w Polsce.

10 stycznia 2025 r. zmarł Andrzej Kraśnicki. Przeżył 75 lat.

Andrzej Kraśnicki w latach 2010-2023 był prezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego, członkiem Komitetu Wykonawczego Stowarzyszenia Europejskich Komitetów Olimpijskich (The European Olympic Committees – EOC), jednym z sześciu reprezentantów Europy w Radzie Wykonawczej Światowego Stowarzyszenia Narodowych Komitetów Olimpijskich (The Association of National Olympic Committees – ANOC), członkiem Rady Fundacji Światowej Agencji Antydopingowej (World Anti-Doping Agency – WADA), a także prezesem Polskiej Fundacji Olimpijskiej.

W latach 2003-2005 piastował stanowisko prezesa Polskiej Konfederacji Sportu, w latach 2006-2021 prezesa Związku Piłki Ręcznej w Polsce, a potem prezesa honorowego tej federacji. Był szanowanym członkiem i ekspertem wielu komisji w obszarze Międzynarodowego Ruchu Olimpijskiego, wielokrotnym szefem Olimpijskiej Reprezentacji Polski na Igrzyska Olimpijskie.

Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2024), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2015) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Wyróżniony przez wiele Narodowych Komitetów Olimpijskich oraz liczne polskie i międzynarodowe organizacje. Doktor honoris causa wielu polskich uczelni – m.in. Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu i Gdańsku oraz Narodowego Uniwersytetu Wychowania Fizycznego i Sportu Ukrainy w Kijowie. Laureat wielu prestiżowych nagród, odznaczeń i wyróżnień przyznanych przez polskie i międzynarodowe organizacje, a także głowy państw.

Prezes Kraśnicki od zawsze związany był ze sportem. Uprawiał piłkę ręczną, a w połowie lat 60. był zawodnikiem juniorskiej i młodzieżowej kadry narodowej. Pracował jako trener tej dyscypliny.

10 stycznia 2025 r. zmarł Longin Pastusiak. Miał 89 lat.

Longin Pastusiak urodził się 22 sierpnia 1935 w Łodzi. Był polskim politykiem, historykiem, politologiem i amerykanistą.

W latach 1991–2001 był posłem na Sejm I, II i III kadencji, a w latach 2001–2005 senatorem i marszałkiem Senatu V kadencji. Pastusiak pełnił też funkcję wiceprzewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w latach 2008-2012.

11 stycznia 2025 r. zmarła aktorka Barbara Rylska. Żyła 89 lat.

Barbara Rylska była nazywana pierwszą „My Fair Lady” w przedstawieniu granym w Teatrze Komedia w latach 60. Popularna aktorka, zapamiętana przez starszych widzów i słuchaczy m.in. z „Podwieczorku przy mikrofonie”, czyli audycji radiowej nadawanej m.in. w Programie I Polskiego Radia.

Rylska zagrała w wielu kultowych filmach. – Wspaniała koleżanka, wielki talent komediowy, rewelacyjny, charakterystyczny głos. To wielka, wielka strata – powiedział o Rylskiej prezes Związku Artystów Scen Polskich Krzysztof Szuster.

Barbara Rylska miała 89 lat.

13 stycznia 2025 r. odszedł Stanisław Brudny. Miał 95 lat.

Stanisław Brudny urodził się 16 maja 1930 w Pilźnie. W 1953 roku ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, którego aktorem był przez ponad 20 lat. Jego praca w Teatrze Śląskim była początkiem drogi artystycznej, która z czasem stała się niezwykle bogata i różnorodna. Był mistrzem ról drugoplanowych, aktorem dubbingowym, którego wielu kojarzy z bajek np. Gumisie.

Stanisław Brudny był zaangażowany w życie swojego rodzinnego miasta – Pilzna. Ufundował tam kapliczkę z figurą św. Jana Nepomucena, był inicjatorem Sąsiedzkiego Kolędowania, którego pierwsza edycja miała miejsce właśnie na pilźnieńskiej posesji pana Stanisława. 29 października 2024 r., Stanisław Brudny został uhonorowany Medalem Jubileuszu 670-lecia Lokacji Miasta Pilzna.

1 lutego 2025 r. zmarł Wojciech Trzciński. Miał 75 lat.

Wojciech Trzciński był wybitnym kompozytorem, pianistą, aranżerem i producentem muzycznym. Muzyk był założycielem niezależnego ośrodka sztuki Fabryka Trzciny oraz jednym z pomysłodawców nagrody Fryderyki. Za swoje zasługi dla kultury w grudniu 2024 roku został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Wojciech Trzciński był cenionym kompozytorem muzyki rozrywkowej, filmowej i teatralnej, aranżerem, pianistą, gitarzystą, dyrygentem i producentem muzycznym. Jego piosenki wykonywali tacy artyści, jak m.in. Anna Jantar, Krystyna Prońko, Zdzisława Sośnicka, grupa Alibabki, Halina Frąckowiak i Krzysztof Krawczyk.

Artysta stworzył także musical, oratorium „Kolęda Nocka”, baśń muzyczną „Królowa śniegu”, muzykę do spektakli teatralnych i filmów, do takich obrazów jak m.in. „Krzyk”, „Kobieta i kobieta” i „Halo, Szpicbródka”.

21 kwietnia zmarł papież Franciszek. Żył 88 lat.

Jorge Mario Bergoglio urodził się 16 grudnia 1936 roku w Buenos Aires w Argentynie. W 1958 roku wstąpił do zakonu jezuitów, w którym został wyświęcony na kapłana w 1969 roku. Pełnił liczne funkcje w swoim zgromadzeniu zakonnym – był również prowincjałem zakonu w Argentynie. Jan Paweł II mianował Bergoglio biskupem pomocniczym archidiecezji Buenos Aires w 1992 roku, zaś 6 lat później został arcybiskupem metropolitą tejże archidiecezji. W 2001 roku został mianowany kardynałem.

Po rezygnacji Benedykta XVI z urzędu papieskiego konklawe wybrało kardynała Jorge Mario Bergoglio na stolicę Świętego Piotra 13 marca 2013 roku.

W czasie swojego pontyfikatu Franciszek bardzo duży nacisk kładł na osoby ubogie, zwiększył rolę kobiet w życiu Kościoła. W 2016 roku odwiedził Polskę w ramach Światowych Dni Młodzieży, które odbywały się w Krakowie. W czasie tej wizyty papież m.in. modlił się na Jasnej Górze i był w byłym niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Włączył do kolegium kardynalskiego dwóch Polaków – abp. Konrada Krajewskiego, który od 2013 roku pełnił rolę jałmużnika papieskiego i metropolitę łódzkiego abp. Grzegorza Rysia.

Dzień przed swoją śmiercią, w Niedzielę Wielkanocną, udzielił wiernym tradycyjnego błogosławieństwa Urbi et Orbi z loggii bazyliki Świętego Piotra.

17 lipca 2025 roku zmarła Joanna Kołaczkowska. Miała 59 lat.

Joanna Kołaczkowska była jedną z najbardziej charakterystycznych postaci polskiej sceny kabaretowej. Artystka chorowała na nowotwór. Miała 59 lat.

Walczyła dzielnie, z godnością, z nadzieją. My razem z Nią. Wyczerpaliśmy niestety wszystkie dostępne formy leczenia. Wierzyliśmy w cud. Cud nie nastąpił (…) Asia odeszła spokojnie, bez bólu. W otoczeniu najbliższych i przyjaciół – wśród tych, których kochała i którzy kochali Ją bezgranicznie

– napisano na oficjalnym profilu kabaretu Hrabi.

Joanna Kołaczkowska przez dekady bawiła i wzruszała widzów w całej Polsce. Karierę zaczynała pod koniec lat 80. w kabarecie Drugi Garnitur, później przez 10 lat występowała w kultowym kabarecie Potem. Od 2002 roku była filarem kabaretu Hrabi, z którym stworzyła niezliczone programy pełne inteligentnego humoru i artystycznego kunsztu.

Od 1993 roku występowała także jako Dorin Owens w improwizowanym programie „Spadkobiercy”. Była autorką wielu niezapomnianych piosenek kabaretowych, takich jak: Song porzuconej, Bakteria w całusie, Rydwany ognia, Tango sromotnik.

Kołaczkowska została uhonorowana m.in. indywidualną nagrodą na 1. Festiwalu Kabaretu w Zielonej Górze w 2005 roku oraz tytułem Honorowego DebeŚciaKa na Dąbrowskiej Ściemie Kabaretowej w 2006 roku.

22 lipca 2025 r. zmarł Ozzy Osbourne. Muzyk miał 76 lat.

Ozzy Osbourne był pionierem i legendą heavy metalu, zarówno jako członek zespołu Black Sabbath, jak i w solowej karierze. Debiutancki album Black Sabbath został wydany w 1970 r. Prezentując surową i ciężką odmianę rocka, został uznany przez krytyków za kamień węgielny gatunku heavy metal. W tym samym roku zespół wydał płytę „Paranoid”, która była wielkim sukcesem po obu stronach Atlantyku.

Powszechną rozpoznawalność i status celebryty piosenkarz zyskał na początku XXI w., kiedy to wystąpił w reality show „Rodzina Osbourne’ów”, emitowanym przez kanał MTV. W kolejnych czterech sezonach uchylił drzwi do swojego prywatnego życia wraz ze swoją żoną Sharon i dwójką dzieci, Kelly i Jackiem.

W ostatnich latach cierpiał na chorobę Parkinsona. Dużym zaskoczeniem dla fanów był jego występ na scenie w Birmingham podczas zamknięcia Igrzysk Wspólnoty Narodów w 2022 r.

20 sierpnia 2025 r. zmarł arcybiskup Józef Kowalczyk. Miał 86 lat.

Arcybiskup Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 r. w Jadownikach Mokrych w diecezji tarnowskiej. Po maturze wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie. 14 stycznia 1962 r. w konkatedrze olsztyńskiej przyjął święcenia kapłańskie, rozpoczynając drogę, która wiodła go później do Rzymu i do najwyższych urzędów w Kościele katolickim.

26 sierpnia 1989 r. Jan Paweł II mianował go nuncjuszem apostolskim w Polsce. Święcenia biskupie przyjął 20 października 1989 r. w bazylice Świętego Piotra z rąk papieża Polaka. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa Fiat voluntas Tua.

8 maja 2010 r. została ogłoszona decyzja papieża Benedykta XVI o mianowaniu go arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i Prymasem Polski. Ingres do katedry gnieźnieńskiej odbył 26 czerwca 2010. Urząd ten pełnił do maja 2014 r.

Choć ostatnie lata spędził w Wielkopolsce, a wcześniej pracował głównie w Rzymie i Warszawie, to jego droga do kapłaństwa naznaczona była Warmią i Mazurami. To w Olsztynie dojrzewało jego powołanie, tu zdobywał pierwsze doświadczenia, które ukształtowały przyszłego dyplomatę watykańskiego i prymasa.

21 sierpnia 2025 r. zmarł Stanisław Soyka. Miał 66 lat.

Stanisław Soyka łączył jazz, pop, soul, poezję śpiewaną i muzykę klasyczną, a jego charakterystyczny głos i emocjonalny sposób interpretacji sprawiły, że zyskał miano jednego z najwybitniejszych interpretatorów polskiej piosenki. 21 sierpnia wieczorem artysta miał wystąpić na scenie w Sopocie podczas Top of the Top Festival. Z powodu jego śmierci ostatni dzień festiwalu w Sopocie został przerwany w połowie.

Urodził się w Żorach, a uczył się w szkole muzycznej w Gliwicach. W wieku 23 lat zadebiutował na festiwalu Jazz Jamboree, szybko zdobywając uznanie środowiska jazzowego. Współpracował m.in. z Michałem Urbaniakiem, Wojciechem Karolakiem i Tomaszem Stańką.

Jako autor i wykonawca zasłynął dzięki takim utworom, jak „Tolerancja (na miły Bóg)”, „Play It Again”, „Cud niepamięci” czy interpretacjom poezji Czesława Miłosza i Agnieszki Osieckiej. W jego dorobku znajdują się zarówno autorskie płyty popowe, jak i jazzowe oraz chóralne projekty oratoryjne.

Artysta wielokrotnie był gościem Radia Olsztyn. Ostatni raz w audycji Barbary Fedoniuk 10 sierpnia 2025 roku.

4 września 2025 r. zmarł Giorgio Armani. Projektant mody miał 91 lat.

Giorgio Armani urodził się 11 lipca 1934 roku w Piacenzy w regionie Emilia-Romania. W 1953 roku zaczął studiować medycynę w Mediolanie, ale po trzech latach przerwał studia i został wezwany do wojska. Po zakończeniu służby nie wrócił już na uniwersytet, ale zaczął pracować jako sprzedawca w domu handlowym Rinascente. Przełom nastąpił w 1965 roku, gdy znany ówczesny stylista Nino Cerruti zatrudnił go, by zaprojektował dla niego nową kolekcję ubrań. To za jego sprawą zadebiutował w świecie mody, prezentując linię pod swoim nazwiskiem, co przekonało go również do stworzenia osobistej marki. Aby postawić pierwsze kroki, sprzedał wtedy swojego „garbusa”.

Debiutancka autorska kolekcja Giorgio Armaniego została zaprezentowana w 1975 roku, gdy założył firmę o takiej nazwie ze swoim życiowym partnerem Sergio Galeottim, zmarłym 10 lat później.

O włoskim kreatorze mody zaczęło być głośno w świecie filmu w 1980 roku, gdy zaprojektował stroje dla Richarda Gere’a w filmie „Amerykański żigolak”. Od tamtego czasu był jednym z ulubionych projektantów w Hollywood. Kolejne lata przyniosły błyskawiczny rozwój jego kariery.

16 września 2025 r. zmarł Robert Redford. Miał 89 lat.

Robert Redford urodził się 18 sierpnia 1936 r. w Santa Monica. Jako dorastający chłopak interesował się sportem. Aktywność sceniczną rozpoczął pod koniec lat 50., występując w broadwayowskim spektaklu „Tall Story”. W pamięci kinomanów artysta zapisze się także dzięki rolom w docenionej Oscarem komedii kryminalnej „Żądło” George’a Roya Hilla, „Wielkim Gatsbym” Jacka Claytona oraz thrillerze „Trzy dni Kondora” Sydneya Pollacka, adaptacji powieści „Sześć dni Kondora” Jamesa Grady’ego.

W 1976 r. aktor stworzył postać dziennikarza „Washington Post” Boba Woodwarda we „Wszystkich ludziach prezydenta” Alana J. Pakuli. W kolejnym roku film – obok m.in. „Taksówkarza” Martina Scorsese – ubiegał się o Oscara dla najlepszego filmu. Jednak ostatecznie statuetka przypadła twórcom „Rocky’ego” Johna G. Avildsena.

Początek lat 80. przyniósł debiut Redforda po drugiej stronie kamery. Obraz „Zwyczajni ludzie”, w którym wystąpili Timothy Hutton, Mary Tyler Moore i Donald Sutherland, zgarnął cztery Oscary, m.in. w kategoriach najlepszy film i reżyseria, oraz pięć Złotych Globów – w tym za najlepszy film dramatyczny i reżyserię. W tej samej dekadzie partnerował Meryl Streep w melodramacie „Pożegnanie z Afryką” Sydneya Pollacka.

W 2002 r. Redford został doceniony honorowym Oscarem za całokształt pracy artystycznej. Odbierając statuetkę, przyznał, że większość życia spędził, „skupiając się wyłącznie na drodze przed sobą, nie oglądając się za siebie”.

Ostatnim filmem z udziałem Roberta Redforda był „Gentleman z rewolwerem” w reżyserii Davida Lowery’ego, gdzie aktor wcielił się w 78-letniego złodzieja, od lat napadającego na banki i pozostającego nieuchwytnym dla stróżów prawa. Podkreślał jednak, że nie podjął decyzji o artystycznej emeryturze – jego ostatnim filmem w roli reżysera pozostaje thriller „Reguła milczenia” z 2012 roku.

„New York Times” poinformował, powołując się na impresariat aktora, że Redford zmarł we śnie w swoim domu w stanie Utah.

3 października 2025 r. w wieku 96 lat zmarła Patricia Routledge.

Brytyjska aktorka urodziła się w 1929 r. Zadebiutowała na scenie teatru Liverpool Playhouse w 1952 r., a na West Endzie w 1959 r. Na nowojorskim Broadwayu wystąpiła po raz pierwszy w 1966 r. Zagrała w kilkudziesięciu produkcjach filmowych oraz wielu sztukach teatralnych i musicalach. Najbardziej znana stała się dzięki głównej roli w serialu telewizyjnym „Co ludzie powiedzą?” (1990–1995), w którym zagrała snobistyczną panią domu, starającą się przekonać wszystkich co do swojej przynależności do wyższych sfer. W Wielkiej Brytanii dużą popularnością cieszył się też kryminalny serial Śledztwa Hetty Wainthropp (1996–1998), w którym grała główną rolę – panią detektyw.

Nigdy nie wyszła za mąż i nie miała dzieci. Do końca życia zachowała pasję do pracy i kontaktu z publicznością. Zmarła 3 października 2025 we śnie.

10 października 2025 r. zmarł prof. Adam Strzembosz. Miał 95 lat.

W wieku 95 lat zmarł prof. Adam Strzembosz w przeszłości m.in. wiceminister sprawiedliwości w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, I prezes Sądu Najwyższego i przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa.

Prof. Strzembosz urodził się 11 września 1930 r. w Warszawie, był profesorem nauk prawnych, także nauczycielem akademickim, głównie związanym z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.

W PRL Adam Strzembosz sprzeciwiał się autorytaryzmowi – po 1980 r. zaangażował się w organizację niezależnych struktur związkowych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Po 1989 r. współtworzył demokratyczne sądownictwo – został wiceministrem sprawiedliwości w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, w latach późniejszych był m.in. pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i przewodniczącym Trybunału Stanu, również przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa.

W 2012 r. prof. Strzembosz został uhonorowany Orderem Orła Białego „w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla przemian demokratycznych w Polsce, za obronę zasad praworządności, godności i niezależności sędziowskiej w czasach PRL-u, za tworzenie państwa prawa w wolnej Rzeczypospolitej Polskiej”.

11 października 2025 r. zmarła Diane Keaton. Żyła 79 lat.

Diane Keaton urodziła się w 1946 roku w Los Angeles jako Diane Hall. Pseudonim przyjęła od panieńskiego nazwiska matki. Studiowała aktorstwo, a w 1969 roku wystąpiła razem z Woodym Allenem na Broadwayu w sztuce „Zagraj to jeszcze raz, Sam”. Oboje byli też parą w życiu prywatnym.

Keaton znana była między innymi z takich filmów, jak „Ojciec chrzestny”, „Lepiej późno niż później” czy „Annie Hall”, za rolę w którym w 1978 roku otrzymała Oscara. Na swoim koncie miała również tytuł Aktorki Roku Brytyjskiej Akademii Filmowej, dwa Złote Globy oraz nominacje do Oscarów i nagrody Emmy. Zagrała także między innymi w „Zbrodniach serca”, „Ojcu panny młodej” i „Zmowie pierwszych żon”.

Diane Keaton zajmowała się również reżyserią. Nakręciła filmy „Rodzinka z piekła rodem” i „Gorąca linia”, a także teledysk do piosenki Belindy Carlisle „Heaven Is a Place on Earth”.

Pamiętamy o zmarłych. Te osoby nasz region pożegnał w ostatnim roku