Warmia i Mazury uczczą 500-lecie hołdu pruskiego

Fragment obrazu Jana Matejki „Hołd pruski”

Rok 2025 będzie na Warmii i Mazurach Rokiem 500-lecia hołdu pruskiego – ogłosił sejmik województwa. Samorząd chce w ten sposób upamiętnić wydarzenie, które ukształtowało historię regionu.

O ustanowieniu 2025 roku w województwie rokiem 500-lecia hołdu pruskiego zdecydowali radni podczas ostatniej, grudniowej sesji sejmiku. Przypomnieli, że to wydarzenie ukształtowało historię obecnych terenów Warmii, Mazur i Powiśla. Ich zdaniem jest to „dobra okazja do celebrowania sukcesów polskiej kultury, nauki i gospodarczego rozwoju”.

W związku z rocznicą zostanie zorganizowana wystawa w Muzeum Warmii i Mazur, a w kwietniu odbędzie się okolicznościowa sesja sejmiku województwa – poinformowało biuro prasowe Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie.

Jak zaznaczono, działań związanych z obchodami 500-lecia hołdu pruskiego będzie z pewnością znacznie więcej, bo kalendarze wydarzeń na najbliższy rok są jeszcze tworzone. Wiadomo, że inicjatywy upamiętnienia tego historycznego wydarzenia będą traktowane priorytetowo przy rozstrzygnięciu konkursu na wsparcie działań z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Koordynację i współrealizację podejmowanych przedsięwzięć powierzono Warmińsko-Mazurskiemu Kopernikańskiemu Instytutowi Kultury, działającemu przy Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie

– przekazał urząd.

Regionalny samorząd przypomniał, że tzw. hołd pruski to uroczysty hołd lenny złożony 10 kwietnia 1525 r. królowi Zygmuntowi I Staremu przez Albrechta Hohenzollerna na krakowskim rynku. Hołd zakończył ostatnią wojnę polsko-krzyżacką. Na mocy podpisanego wówczas traktatu państwo zakonne w Prusach zostało przekształcone w świeckie księstwo. Prusy Książęce pozostały lennem króla polskiego i przeszły w dziedziczne władanie Albrechta.

Traktat krakowski otworzył granice Prus dla polskiego handlu, osadnictwa i kultury. Książę pruski miał zbrojnie wspierać Polskę w prowadzonych przez nią wojnach. Poddani księstwa otrzymali prawo odwoływania się od wyroków sądów książęcych do króla

– przypomniał w swoim stanowisku sejmik.

W ocenie radnych ani Zygmunt I, ani jego syn nie mogli przewidzieć, że nieco ponad 100 lat później niewielkie księstwo stanie się państwem zagrażającym bytowi Polski, ponieważ w XVI w. wiele wskazywało na to, że Prusy Książęce zintegrują się z ziemiami Korony.

Radni przypomnieli, że za zgodą króla Zygmunta Augusta, uniwersytet królewiecki otrzymał w 1560 r. prawa równe Akademii Krakowskiej. Królewiec stał się ośrodkiem polskich wydawnictw, gdzie stworzono zasady polskiej ortografii i gramatyki. Na potrzeby polskich osadników napływających licznie po 1525 r. z Mazowsza, Podlasia i ziemi chełmińskiej powstały tam liczne publikacje w ich ojczystym języku.

Całe południe Prus Książęcych aż po Pregołę zamieszkiwała ludność mówiąca po polsku, także w nowych miastach – książę Albrecht nadał prawa miejskie Olecku i Gołdapi, a jego następca Albrecht Fryderyk – Węgorzewu. W XVII w. do rangi miast podniesiono Giżycko, Pisz oraz Ełk. Niepełne prawa miejskie otrzymało także Szczytno. Również starsze ośrodki miejskie doświadczyły rozkwitu gospodarczego i kulturalnego

– zaznaczył warmińsko-mazurski sejmik.

Źródło: PAP
Redakcja: M. Rutynowski