Opublikowany 18 stycznia 2021
Aktualności, Aplikacja mobilna, Działdowo

W Działdowie uczczono pamięć Ofiar Obu Totalitaryzmów

Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach.

Pierwszy raz w historii obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach. To uroczystość ustanowiona w ubiegłym roku przez sejmik województwa. Obchody odbyły się w Działdowie.

Zabitych przez hitlerowców i sowietów upamiętniono m.in. pod pomnikiem ofiar obozu koncentracyjnego KL Soldau.

Dla mnie najtragiczniejszą chwilą, to ten obraz widzę wciąż przed oczami, było bicie i kopanie arcybiskupa Nowowiejskiego

– powiedziała w rozmowie z Radiem Olsztyn Teresa Krowicka, była więźniarka obozu koncentracyjnego.

Teresa Krowicka

00:00 / 00:00

Do KL Soldau trafiła, gdy miała zaledwie 4 lata.

To obraz, po którym o hitlerowcach zaczęłam myśleć nie jak o ludziach, a jak o bestiach

– mówiła.

Obóz koncentracyjny Soldau został utworzony w 1939 roku, po wkroczeniu wojsk niemieckich do Działdowa. Na terenie miejscowych koszar powstał wówczas przejściowy obóz dla polskich jeńców wojennych, a także tymczasowy obóz jeniecki Selbstschutzu, w którym więziono i eksterminowano m.in. polskich działaczy społecznych, przedstawicieli inteligencji, ziemiaństwa i duchowieństwa. Do końca okupacji był to również obóz przejściowy, wychowawczy obóz pracy, obóz pracy przymusowej i obóz karny.

Na skutek wyniszczających warunków życia w obozie, a także epidemii tyfusu, tortur i masowych rozstrzeliwań śmierć poniosło kilkanaście tysięcy osób. Ofiary grzebano zarówno na terenie obozu, jak i w okolicznych miejscowościach i lasach. Po wojnie dokonano tylko częściowych ekshumacji szczątków. Wśród ofiar był m.in. ostatni przedwojenny polski konsul w Olsztynie Bogdan Jałowiecki, a także kilkudziesięciu duchownych, w tym biskup płocki bł. abp Antoni Julian Nowowiejski oraz biskup pomocniczy tej diecezji bł. bp Leon Wetmański.

W obozie zginęło od 12 do 15 tys. osób, głównie Polaków i Żydów.

Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach pojawił się w kalendarzu uroczystości województwa na mocy uchwały radnych Sejmiku.

Będziemy z całą mocą kultywować pamięć o tych tragicznych wydarzeniach. Po to, by nigdy nie zapomnieć o ofiarach. Są wśród nas jeszcze żyjący świadkowie. Im należy się szacunek, hołd i wielkie podziękowanie

– mówił marszałek województwa Gustaw Marek Brzezin.

Gustaw Marek Brzezin

00:00 / 00:00

Totalitaryzm oznaczał w praktyce całkowite podporządkowanie

– podkreślał wicewojewoda Sławomir Sadowski.

To doktryna polityczna, która spowodowała śmierć milionów, setek milionów ludzi. Mam na myśli przede wszystkim komunizm stalinowski

– dodał Sadowski.

Sławomir Sadowski

00:00 / 00:00

18 stycznia to data, która na Dzień Pamięci Ofiar Obu Totalitaryzmów na Warmii i Mazurach wybrana została nieprzypadkowo. Właśnie tego dnia w 1945 roku obóz z rąk wycofujących się hitlerowców przeszedł w ręce sowietów i NKWD.

Uroczystości odbyły się także w kościele pw. świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Działdowie. Mszy świętej przewodniczył biskup toruński Wiesław Śmigiel. Na placu przed kościołem, pod pomnikami upamiętniającymi ofiary obozu KL Soldau oraz męczenników arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i biskupa Leona Wetmańskiego, złożono kwiaty i zapalono znicze.