Ubiegły rok był dobry. Samorządy obawiają się obecnych i przyszłych budżetów

Rok 2021 okazał się bardzo dobry dla finansów warmińsko-mazurskich samorządów. Urząd Statystyczny w Olsztynie opublikował podsumowanie budżetów powiatów, miast i gmin.

Zdecydowana większość samorządów z regionu zanotował w 2021 roku nadwyżkę budżetową. Wzrosły zarówno dochody, jak i wydatki. Dochody rosły jednak szybciej.

Wzrost dochodów wyniósł 7 procent, wzrost wydatków 4,3 procent. Nadwyżka dochodów nad wydatkami pojawiła się w 2019, wtedy zanotowaliśmy ją po raz pierwszy. Z roku na rok ta nadwyżka się powiększa

– mówi Joanna Balcerzak z Urzędu Statystycznego w Olsztynie.

Samorządy mają trzy źródła dochodów: dochody własne, np. z podatku od nieruchomości czy innych lokalnych opłat, subwencje przekazywane przez budżet państwa, a także dotacje – przede wszystkim na inwestycje. Tu znacznie mają zarówno pieniądze rządowe, jak i unijne. W przypadku warmińsko-mazurskich samorządów w 2021 roku wzrosły dwa z trzech źródeł.

Widać, że wzrosły dochody własne i subwencje. Nieznanie, bo o pół procent, zmniejszała się kwota dotacji

– poinformowała Joanna Balcerzak.

W województwie warmińsko-mazurskim łączny dochód wszystkich jednostek samorządu w 2021 roku wyniósł ponad 12 miliardów złotych. W przeliczeniu na jednego mieszkańca region zajął 5. miejsce w kraju.

Samorządowcy mają natomiast obawy co do sytuacji w roku 2022 i 2023. Rok bieżący przyniósł wojnę w Ukrainie i gwałtowny wzrost cen. Zaczęło się to odbijać się na kondycji samorządów chociażby przez rosnące koszty realizowanych inwestycji. Nie wszędzie jednak pogorszyło to sytuację.

Jeżeli chodzi o rok 2022, to zamknie się dosyć dobrze, to mamy dosyć dużo inwestycji przerobionych na prawie 24 miliony złotych. To są i drogi, budynki i inne projekty związane z naszą infrastrukturą

– mówi starosta braniewski Karol Motyka.

W niektórych samorządach pojawiają się natomiast żądania zwiększenia finansowania trwających inwestycji, jeszcze nie wiadomo, jak wpłynie to na wykonanie tegorocznych budżetów. Znacznie większe obawy dotyczą roku 2023. Głównym problemem mogą być dochody i wydatki bieżące.

Problemem jest budżet bieżący, czyli na oświatę, pomoc społeczną, kulturę, sport, utrzymanie ulic. Tutaj nie można się kredytować. Budżet bieżący nie może być ujemny, można wydawać tylko tyle, na ile pozwalają dochody bieżące

– zwraca uwagę profesor Mirosław Gornowicz, ekonomista, a jednocześnie przewodniczący komisji budżetu w Radzie Miasta Olsztyna.

Problemy budżetu bieżącego to m.in. efekt obniżania podatku PIT. Wprawdzie rząd rekompensuje samorządom utracone dochody, ale jak mówią samorządowcy, nie zawsze ta rekompensaty są przewidywalne i wystarczająco wysokie.

Obawy co do roku przyszłego ma również wójt gminy Stawiguda Michał Kontraktowicz.

Tutaj niestety jawi się przed nami niepokojący czas, choćby ze względu na wzrost cen energii elektrycznej, ale też chociażby ze względu na wzrosty płac.

Samorządowcy twierdzą natomiast, że dużo mniejsze problemy będą z finansowaniem inwestycji – zwłaszcza że one będą realizowane dzięki środkom zewnętrznym. Dopinanie budżetów na rok przyszły właśnie trwa. Samorządy muszą przedstawić ich projekty do 15 listopada.

Autor: A. Piedziewicz
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy