Spójrz w niebo. Zobaczysz największy od 70 lat księżyc
W poniedziałek 14 listopada można zobaczyć niezwykłą pełnię Księżyca, tzw. Superksiężyc. Naturalny satelita Ziemi będzie miał zarówno pełnię, jak i przejście przez najbliższy naszej planecie punkt swojej orbity.
„Superksiężyc” lub „superpełnia” to spopularyzowane w ostatnich latach przez media potoczne określenie sytuacji, gdy mamy pełnię Księżyca połączoną z obecnością naszego naturalnego satelity w perygeum, czyli w punkcie orbity najbliższym względem Ziemi. Powoduje to, iż rozmiary kątowe Księżyca są większe i jest jaśniejszy niż przy normalnych pełniach. Sam termin „Superksiężyc” nie ma pochodzenia astronomicznego, a został wymyślony w 1979 roku przez astrologa, Richarda Nolle’a, w artykule dla jednego z czasopism astrologicznych.
W poniedziałek można zobaczyć Superksiężyc. To dzień gdy zbiega się moment pełni o godzinie 14.42 i moment przejścia przez perygeum orbity o godzinie 12.21. Odległość Księżyca od Ziemi wyniesie w perygeum 356514,9 km. Superksiężyc będzie można podziwiać na wieczornym niebie, o ile tylko zachmurzenie nie będzie całkowite i pozwoli na dojrzenie Księżyca.
Superksiężyc będzie wyjątkowy. Naturalny satelita Ziemi znajdzie się najbliżej nas od początku całego XXI wieku. Będzie o 14 proc. większy i o 30 proc. jaśniejszy niż w czasie pełni, kiedy to Księżyc jest w najdalszym punkcie swojej orbity. Jak podaje NASA, następnym razem Księżyc znajdzie się tak blisko Ziemi w trakcie pełni dopiero 25 listopada 2034 roku.
Skąd się bierze zróżnicowanie pomiędzy pełniami?
Orbita Księżyca wokół naszej planety nie jest kołowa, a eliptyczna. Średnia odległość Księżyca od Ziemi wynosi 384400 km, przy czym odległość perygeum (najbliższego punktu orbity) może przebiegać od 356400 do 370400 km, a apogeum (najdalszego punktu orbity) od 404000 do 406700 km. Różnica pomiędzy minimalną, a maksymalną odległością to około 50 tysięcy kilometrów. Dodatkowo okres pomiędzy dwoma pełniami wynosi około 29,5 dnia i jest o ponad 2 dni dłuższy od okresu obiegu Księżyca wokół Ziemi. Dlatego pełnia może wypadać w sytuacjach różnych odległości Księżyca od naszej planety.
Warto wspomnieć, iż prawie 2 tygodnie po Superksiężycu, 27 listopada (na dwa dni przed nowiem), będziemy mieli do czynienia z największym w tym roku oddaleniem Księżyca od Ziemi, w odległości 406560,9 km.
Superksiężyca nie należy mylić z innym zjawiskiem, tzw. iluzją księżycową. Gdy Księżyc jest nisko nad horyzontem, wydaje nam się większy, niż gdy jest wysoko na niebie. Jest to efekt pozorny wynikający z interpretacji przez nasz mózg wielkości w stosunku do położenia innych przedmiotów czy obiektów, działający podobnie do tzw. złudzenia Ponzo.
Na wspólne obserwacje Superksiężyca Obserwatorium Astronomiczne w Truszczynach zaprasza w poniedziałek 14.11. w godzinach od 19 do 21.
(PAP/ls)
