Nie tylko astronomia – sprawdź, czym jeszcze zajmował się Mikołaj Kopernik

Pomnik Mikołaja Kopernika w Olsztynie

To, że Kopernik wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię wiedzą chyba wszyscy. Mniej osób wie już, że był również lekarzem i tłumaczem. Nieznaczna część, że Kopernik interesował się także ekonomią. Przypominali o tym naukowcy, którzy spotkali się na olsztyńskim zamku.

Moneta jest to złoto lub srebro z wytłoczonym znakiem, służy zaś do oznaczania ceny kupowanych i sprzedawanych rzeczy zgodnie z przepisem ustanowionym w danej rzeczypospolitej lub przez tego, kto nią rządzi. Jest zatem jakby jakąś miarą wartości; musi zawsze zachowywać trwałą i ustaloną wielkość.

– te słowa Mikołaja Kopernika zostały zapisane w Rozmyślaniach o reformie monetarnej Prus Królewskich (1517).

W kolejnym traktacie opisał zasadę, która mówi, że jeśli jednocześnie istnieją dwa rodzaje pieniądza, to ten gorszy będzie wypierał lepszy.

Co to oznacza? – Współcześnie niektórzy ekonomiści nazywają to zjawisko nadmiarem pustego pieniądza, który pojawia się na rynku – powiedział  prof. Janusz Heller, ekonomista z UWM. – Pusty, to taki, który na przykład nie pochodzi z pracy, czyli jest go więcej, niż powinno być na rynku – mówił Heller.

Ta prawidłowość, jak dodał profesor, przyczynia się do wzrostu cen. Czasami dzieje się to w dobrym tempie, innym razem nie. I choć transakcja dokonywana za pomocą pieniądza to zawarcie pewnej umowy, to za każdą umową kryje się określona wartość. – Jeśli pieniądz ma pokrycie w towarze to jest dobrze. Mechanizm polega na tym, że jeśli pojawia się więcej pieniądzy, to ci, którzy dysponują towarem zastanawiają się: po co mam więcej produkować, skoro mogę podnieść ceny – wyjaśniał prof. Heller.

Skąd u Kopernika wzięło się zainteresowanie ekonomią? Po pierwsze, wszystko wskazuje na to, że było to jedno z zadań zleconych przez ówczesnego biskupa warmińskiego, ale przecież Kopernik był praktykiem gospodarczym. – Z pieniędzmi miał do czynienia praktycznie od małego – podkreślał dr Wojciech Szalkiewicz, autor publikacji o Koperniku-ekonomiście. – Wychował się przecież w bogatej rodzinie kupieckiej. Przez 14 lat brał udział w dyskusji na temat reformy pieniądza, jego głos był słuchany, choć król Zygmunt I przeprowadził reformę w oparciu o trochę inne założenia – mówił dr Szalkiewicz.

Według olsztyńskiego kopernikologa dr Jerzego Sikorskiego na poważnie Mikołaj Kopernik zajął się ekonomią pracując jako zarządca komornictwa na zamku w Olsztynie.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Autor/redakcja: M.Lewiński

Zamek w Olsztynie, skrzydło północne. Fot. G. Kumorowicz

Tablica Mikołaja Kopernika na zamku w Olsztynie. Fot. G. Kumorowicz

Zamek w Olsztynie, wieża strażnicza. Fot. G. Kumorowicz