Łąka na talerzu
Czy mieszczuchy wiedzą co w trawie piszczy? Czy świeżo upieczeni mieszkańcy wsi zdają sobie sprawę jakie bogactwo rośnie za ich płotem? Czy ktoś z Państwa wie, że bukiet polnych kwiatów nadaje się prawie w całości do zjedzenia? A czy miłośnicy pięknego trawnika wiedzą, że „traktowane” przez nich motyką chwasty to zdrowe i pożywne zioła?
O tym wszystkim wiedziały nasze babcie i to właśnie z ich dziedzictwa coraz częściej czerpie współczesny świat.
O ziołach wie wszystko ewape, czyli Ewa Puławska z Olsztyna. Blogerka i miłośniczka kuchni wegańskiej. Przy okazji przygotowania przez nią szparagów do poprzedniej audycji, zrobiłam z zaskoczenia test. Wyciągnęłam Ewę na pobliską łąkę i wskazując palcem na poszczególne rośliny, pytałam co to i czy to jadalne. Ewa zdała na 6!!! 🙂
Mniszek lekarski, popularnie zwany mleczem jest rośliną miododajną – chętnie odwiedzają go pszczoły, a miód z mniszka jest uznawany za jeden z najzdrowszych. Jest także rośliną leczniczą. Surowcem zielarskim są liście i korzeń mniszka. Liście zbiera się wiosną, natomiast korzenie późną jesienią (wtedy zawierają najwięcej substancji czynnych. Korzeń mniszka zawiera dużo garbników, związków seskwiterpenowych, triterpenowych, inuliny, fitosteroli, soli mineralnych (szczególnie potasu). Natomiast w liściach mniszka są flawonoidy, flenolokwasy, karotenoidy oraz potas, magnez, krzem i witamina C i witamina B. Mniszek działa przeczyszczająco i moczopędnie. Łagodzi schorzenia wątroby i woreczka żółciowego, a także zaburzenia trawienia. Stosuje się go w zaburzeniach przepływu żółci, przy braku apetytu i niestrawności, a także do pobudzenia diurezy (aby zwiększyć objętość wydalanego moczu).
Krwawnik pospolity jest byliną, rośliną zielną. Można go łatwo rozpoznać po białych kwiatach i ostrych, pierzastych liściach. Występuje w wielu różnych miejscach: na suchych pastwiskach, łąkach, poboczach dróg i słonych glebach. Okres kwitnienia trwa od czerwca do późnej jesieni, a najlepszy czas na zbieranie kwiatów przypada zaraz po ich otwarciu. Główną substancją czynną krwawnika jest jego niebieski olejek eteryczny. Proces destylacji nadaje mu ostateczny kolor. Inne substancje czynne zawarte w krwawniku to m.in. flawonoidy i substancje gorzkie. Olejek jest głównym składnikiem maści, ekstraktów, kropli i kosmetyków przygotowywanych na bazie tej rośliny. W gospodarstwie domowym krwawnik może być stosowany do przygotowania herbaty lub naparów, należy jednak pamiętać żeby nie był zbyt mocny – jedna łyżeczka wystarczy na dwa dl wrzącej wody a parzenie nie powinno trwać dłużej niż kilka minut. W innym wypadku herbata może być zbyt gorzka. Kremy i maści z zawartością krwawnika są stosowane w leczeniu owrzodzeń kończyn dolnych, stanach zapalnych ran i skóry, w oparzeniach i odmrożeniach. Wywar z krwawnika można stosować zewnętrznie w celu złagodzenia bólu, w przypadku zapaleniu oka oraz przeciw objawom egzemy. Wywar dodany do kąpieli, może być stosowany w przypadkach krwawień, stanach zapalnych hemoroidów, jak również stanach zapalnych jajników i macicy, jest również odpowiedni do kąpania niemowląt. Płukanie ust naparem z krwawnika działa skuteczne na zapalenia jamy ustnej spowodowanych chorobami dziąseł, a nalewka z krwawnika zwiotcza mięśnie i wykazuje działanie przeciwbólowe.
Babka lancetowata to bylina. Jej liście zawierają glikozydy irydoidowe, flawonoidy, związki śluzowe, garbniki, sole mineralne, kwasy organiczne i witaminy A, C, K.
W lecznictwie stosuje się liście i korzenie. Stosuje się przede wszystkim w schorzeniach narządu oddechowego, a szczególnie przy silnym zaflegmieniu, przy kaszlu, krztuścu, dychawicy oskrzelowej, a nawet gruźlicy.Szwajcarski ksiądz Kunzle w wyniku samodzielnych studiów stwierdził, że babka jak zadna roślina oczyszcza krew, płuca oraz żołądek. Zaleca się ją osobom cierpiącym na niedokrwistość, mających kłopoty z płucami i nerkami, mających wysypki i wypryski, liszaje, mających chrypkę.
Picie herbatki zmieszanej w równych ilościach z macierzanki i babki leczy dychawicę oskrzelową oraz schorzenia wątroby i pęcherza moczowego. Rozgniecione liście pomagają przy skaleczeniach, nacięciach i użądleniach przez osy.
Gwiazdnica pospolita to uciążliwy chwast. Jadalne są całe zielone pędy, ale same młode liście są smaczniejsze. Można je zbierać przez cały rok. Są odpowiednie na sałatkę, szpinak i do zupy. Posiekane liście dodane do ciasta sprawiają, że podpłomyki są zielone i mają ciekawy smak. Jedzone na surowo smakują podobnie do groszku, ale nie należy się nimi opychać ze względu na śladową zawartość saponin. W medycynie ludowej stosowana jako lek wykrztuśny i antyseptyczny. Rozgniecione ziele przykłada się na rany i egzemy. Indianie na podrażnienia skóry używali maści z rozgniecionych liści gwiazdnicy i smalcu.
Przetacznik jest rośliną wieloletnią. Kwitnie od maja do czerwca. Można go spotkać na leśnych polankach i łąkach. Ma drobne ,jasnoniebieskie lub jasnoliliowe kwiatuszki, o słodkim delikatnym zapachu. Medycyna ludowa w średniowieczu zalecała go do przemywania ran, w wysypkach, jako środek wykrztuśny, poprawiający przemianę materii, przeciwbiegunkowy.
Przetacznik występuje w Europie, w niektórych rejonach Syberii i w Ameryce Północnej. Ma działanie: wykrztuśne, ściągające, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, odtruwające, moczopędne, reguluje przemianę materii.
Pokrzywa zawiera wiele cennych witamin, mikroelementów i soli mineralnych pomocnych m.in. przy leczeniu kamicy nerkowej i artretyzmu. Od dawna wykorzystywana jest w medycynie naturalnej. Na przednówku z pokrzywy gotowano kiedyś zupę. Dzisiaj gospodynie dodają do karmy dla zwierząt jej posiekane drobno liście. Medycyna ludowa zaleca, żeby przy wiosennym zmęczeniu pić co dzień na wzmocnienie sok ze świeżo zerwanych pokrzyw. Kurację tę warto stosować również latem, a zimą dobrze jest popijać herbatkę przyrządzoną z pokrzywy suszonej. Taki napar – ziele zalane wrzątkiem i pozostawione przez kwadrans pod przykryciem – pomaga walczyć ze stresem. W połączeniu z innymi ziołami działa nawet wtedy, gdy mamy… pokrzywkę (objawy uczulenia). Pokrzywa to prawdziwa skarbnica aktywnych związków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Specjaliści zajmujący się ziołolecznictwem uważają ją wręcz za naturalny antybiotyk. Ma właściwości moczopędne, niezastąpione w leczeniu kamicy nerkowej i innych schorzeń układu moczowego. Wspomaga wydalanie z organizmu szkodliwych substancji, np. złogów kwasu moczowego. Pokrzywa jest także pomocna m.in. w leczeniu dny moczanowej (artretyzmu). Równocześnie przeciwdziała zatrzymywaniu płynów w organizmie. Picie naparów lub dodawanie świeżych listków młodej pokrzywy do sałatek ułatwia przemianę materii i wzmaga apetyt. Związki w niej zawarte oczyszczają układ trawienny, odprowadzają złogi żółciowe, a także korzystnie wpływają na pracę trzustki, wątroby i żołądka. Pokrzywę stosuje się w chorobach wątroby i przewodu pokarmowego, nieżytach żołądka i jelit, a także przy biegunkach. Częste picie pokrzywowej herbatki podobno jest w stanie powstrzymać rozrost komórek nowotworowych (ale to na razie teoria). Wspaniała do sałatek i sosów.
Fotorelacja:
Posłuchaj audycji:
