Jak walczyć ze smogiem? Posłuchaj porad ekspertów
Fot. Fotolia.com
Smog to mgła zawierająca zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Według raportu NIK Polska należy do niechlubnej czołówki krajów Unii Europejskiej jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza. Na 100 najbardziej zanieczyszczonych miast w Unii Europejskiej, aż 45 to miasta polskie. Według WHO i Europejskiej Agencji Środowiska zanieczyszczone powietrze powoduje na świecie około 7 milionów przedwczesnych zgonów rocznie, w Polsce około 46 tysięcy.
Tomasz Zalewski
Dziś w Bliższych spotkaniach o smogu. Tomasz Zalewski – Naczelnik Wydziału Monitoringu Środowiska w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Olsztynie był gościem Agnieszki Lipczyńskiej.
A. Lipczyńska: Dobrze wiemy, że jeśli chodzi o smog w Polsce, to najgorsza sytuacja jest na południu kraju. U nas jest najlepiej?
T. Zalewski: Jeżeli spojrzymy na wyniki oceny można powiedzieć, że szczególnie w Olsztynie jest najlepiej. Niestety nie możemy tego powiedzieć o pozostałej części województwa. Tam były przekroczenia pewnych substancji rakotwórczych. Same wyniki wskazują, że to przekroczenie jest w większości przypadków trzykrotne w stosunku do normy.
A. Lipczyńska: Gdzie jest najgorzej w naszym regionie?
T. Zalewski: Z pomiarów, które prowadziliśmy wynika, że najbardziej zanieczyszczone miasta to Iława, Gołdap i Nidzica.
A. Lipczyńska: Jaka jest nasza świadomość, jakie są efekty edukacji w zakresie smogu?
T. Zalewski: Szczególnie na przestrzeni ostatnich pięciu lat ta świadomość wzrosła niewyobrażalnie. (…) Dla nas jest to bardzo pozytywne, bo za świadomością mieszkańców idzie nacisk na władze miast, żeby coś z tą sytuacją robić, by ją zmieniać.
A. Lipczyńska: Zanim wyjdziemy z domu, zanim chcemy uprawiać jakąś aktywność np. pojeździć na rowerze czy pobiegać zaglądamy do internetu i sprawdzamy wszelkie możliwe parametry powietrza. Na co warto najbardziej zwrócić uwagę?
T. Zalewski: Na pył PM10 lub PM 2,5. Polecam spojrzeć w naszym województwie na jakość powietrza pod tym kątem. Jeżeli państwo mają wątpliwości, gdzie szukać informacji, to zapraszamy na naszą stronę internetową powietrze.wios.olsztyn.pl oraz do aplikacji mobilnej Jakość Powietrza, firmowanej przez głównego inspektora.
A. Lipczyńska: Co pan sądzi o oczyszczaczach powietrza?
T. Zalewski: Powietrze i tak dostaje się do naszego domu. Dużo zależy od tego, gdzie ten oczyszczacz się znajduje. Jeżeli faktycznie na wlocie wentylacji, to ma jakieś znaczenie, natomiast jeżeli postawimy w środku pokoju, to nie czarujmy się, ale zanim powietrze dojdzie do oczyszczacza, to i tak będziemy je wdychać.
We wrześniu ruszył nabór wniosków do programu walki ze smogiem. Ministerstwo Środowiska uruchomiło program „Czyste powietrze”, który zakłada dopłaty do wymiany okien, drzwi zewnętrznych, do ociepleń budynków i wymiany pieców grzewczych.
Posłuchaj rozmowy z Tomaszem Zalewskim
Fot. Jan Piotrowski/ Nadleśnictwo w Elblągu
Dr inż. Aldona Fenyk z Katedry Botaniki i Ochrony Przyrody na Uniwersytecie Warmińsko – Mazurskim w Olsztynie była kolejnym gościem Bliższych spotkań.
A. Lipczyńska: Przed smogiem najlepiej chronić się w lesie, tam można szukać dobrego powietrza?
A. Fenyk: W lesie w zasadzie smogu nie ma. Nie zauważamy tego tak, jak na terenie otwartym, zwłaszcza w miastach. Generalnie poza miastem smog nam nie doskwiera.
A. Lipczyńska: Dlatego tam szukamy dobrego powietrza. Które drzewa sobie lepiej radzą z zanieczyszczeniami – liściaste czy iglaste?
A. Fenyk:Liściaste, głównie z racji tego, że zrzucają liście na zimę.
A. Lipczyńska: A które są skuteczniejsze?
A. Fenyk: W zasadzie te, które mają większą powierzchnię asymilacyjną. Drzewa, które mają większe liście skuteczniej wychwytują zwłaszcza pyły zawieszone, które najbardziej w smogu nam doskwierają.
A. Lipczyńska: A co z drzewami iglastymi? Teraz tylko takie nam pozostały?
A. Fenyk: Tak, zgadza się. Zimą drzewa iglaste częściowo też mogą wychwytywać szkodliwe substancje – ich igły pozostają, ale niestety jest to kosztem ich kondycji. Są to przecież liście wieloletnie. Niestety zanieczyszczenia też je częściowo uszkadzają.
A. Lipczyńska: A jakimi roślinami otaczać się w domu ze względu na smog? Tutaj każda roślina będzie dobra?
A. Fenyk: Teoretycznie każda roślina będzie nam produkowała chociażby trochę zdrowego tlenu. Natomiast są rośliny, które potrafią wyłapywać zanieczyszczenia z powietrza. Do takich należy roślina potocznie nazywana języki teściowej. Również paprocie bardzo dobrze wychwytują zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu w domu.
Posłuchaj rozmowy z Aldoną Fenyk
Fot. fotolia
Jak smog wpływa na nasze zdrowie? Magdalena Zakrzewska – alergolog ze Szpitala Pulmonologicznego w Olsztynie była Gościem Agnieszki Lipczyńskiej.
A. Lipczyńska: Uważa się, że w Polsce z powodu smogu umiera przedwcześnie ponad 40 tysięcy osób. Nie ma w tym przesady?
M. Zakrzewska: Nie. Tak naprawdę poznajemy jaki wpływ ma smog na nasze organizmy. Wiemy na pewno, że cierpią na tym drogi oddechowe. Smog powoduje takie zjawiska jak przewlekłe zapalenia oskrzeli, astma oskrzelowa, później w konsekwencji różnego rodzaju choroby układu krążenia, ale przede wszystkim raki płuc.
A. Lipczyńska: Jednak inaczej smog wpływa na osoby przewlekle chore, a inaczej na osoby zdrowe?
M. Zakrzewska: Zaczynając od osób, które są przewlekle chore, na pewno smog wpływa na zaostrzenie choroby, jak też na szybszy jej przebieg. U osób zdrowych może prowadzić do rozpoczęcia takich chorób. Często oddychanie powietrzem bardzo zanieczyszczonym na pewno przyspiesza ujawnianie się chorób, albo też prowadzi konsekwentnie do pogorszenia przebiegu.
Posłuchaj rozmowy z Magdaleną Zakrzewską
Redakcja: A. Dybcio za D. Kucharzewska
