Opublikowany 13 grudnia 2023
Olsztyn, Polecane, Aktualności, Aplikacja mobilna, Region, Regiony

Licealiści z Olsztyna uczcili Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego

Fot. P. Getka

Dziś Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. W Olsztynie – bohaterów tego okresu – uczcili m.in. uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie. Jego absolwentem był zamordowany, najprawdopodobniej przez milicjantów, Marcin Antonowicz.

Stan wojenny wprowadzono 42 lata temu, w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Władzę w Polsce przejęła junta wojskowa pod przywództwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Celem reżimu komunistycznego było zniszczenie wielomilionowego ruchu „Solidarności”. Wojskowy zamach stanu kosztował życie co najmniej kilkudziesięciu Polaków.

Na spotkanie do IV LO zaproszeni zostali dawni opozycjoniści antykomunistyczni. Wśród nich legenda olsztyńskiej „Solidarności” Wojciech Ciesielski.

Po II wojnie światowej działo się mnóstwo rzeczy. Mieliśmy za sobą Poznań i Radom, już się wydawało, że wszystko zmierza we właściwym kierunku. Powstał fenomenalny i nieprawdopodobny ruch. Nagle to wszystko legło. Przyznam jednak, że dla nas stan wojenny trwał aż do 1989 roku

– powiedział Wojciech Ciesielski.

Na uroczystym apelu z okazji Dnia Pamięci Ofiar Stanu Wojennego był też m.in. prezes Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Warmińsko-Mazurskiego Pro Patria Władysław Kałudziński.

Cieszę się, że ta młodzież uczestniczy w tych spotkaniach. Mają okazję dowiedzieć się, z czym wiąże się 13 grudnia 1981 roku

– mówił Kałudziński.

Przy okazji tej uroczystości korzystamy z dwóch nazw. W całej Polsce obchodzimy bowiem Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego. Dla naszej szkoły jest to jednak również swoisty Dzień Pamięci Marcina Antonowicza, naszego absolwenta

– podkreślał wicedyrektor IV LO Arkadiusz Biernat.

Marcin Antonowicz został zabity – najprawdopodobniej przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej – 2 lata po zniesieniu stanu wojennego w Polsce, czyli w 1985 roku. Pogrzeb studenta Uniwersytetu Gdańskiego stał się w Olsztynie wielką, polityczną manifestacją.

Uczniowie IV LO przekonywali naszego reportera, że do takich uroczystości jak Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego, podchodzą z należytą powagą.

Z szacunkiem, ponieważ ci ludzie mieli naprawdę ciężko w tamtych czasach. To była naprawdę walka o życie. Trzeba szanować takie osoby. Przetrwały to i dały nam nadzieję na lepszą Polskę

– powiedziała Zuzanna, uczennica klasy o profilu humanistycznym.

Podczas uroczystego apelu głos zabrał m.in. Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty Krzysztof Marek Nowacki.

42 lata temu miałem zaledwie dwadzieścia kilka lat. Kiedy pojawiła się ta noc stanu wojennego, owe przygnębienie, to moim marzeniem było dożyć wolnej Polski. Marzyliśmy właśnie o tej rzeczywistości, w której żyjemy

– mówił kurator.

O syntetyczną ocenę stanu wojennego reporter Radia Olsztyn poprosił również obecnego na uroczystości dr hab. Karola Sacewicza, naczelnika olsztyńskiej delegatury IPN, historyka UWM.

Moje badania nad antykomunizmem są badaniami naukowymi, więc moja ocena nie jest emocjonalna, ale jest wynikiem kwerend i archiwalnej analizy. Tutaj wniosek jest jednoznaczny. Reżim komunistyczny, realizujący swoje partykularne cele, doprowadził do sytuacji, w której – obawiając się głosu społeczeństwa wyrażanego przez NSZZ „Solidarność” – walczył jedynie metodą siłową. Innego sposobu nie mieli

– podkreślał dr hab. Karol Sacewicz.

Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982, a 22 lipca 1983 roku odwołany przy zachowaniu części represyjnego ustawodawstwa.

Dokładna liczba osób, które w wyniku wprowadzenia stanu wojennego poniosły śmierć, nie jest znana. Przedstawiane listy ofiar liczą od kilkudziesięciu do ponad stu nazwisk. Nieznana pozostaje także liczba osób, które straciły w tym okresie zdrowie na skutek prześladowań, bicia w trakcie śledztw czy podczas demonstracji ulicznych, czy też w efekcie braku możliwości wezwania pomocy z powodu zablokowania połączeń telefonicznych

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego

00:00 / 00:00