Dziś Środa Popielcowa. Rozpoczyna w Kościele katolickim Wielki Post

Środa Popielcowa rozpoczyna w Kościele katolickim trwający 40 dni Wielki Post. Tego dnia w czasie liturgii odbywa się obrzęd posypania głów popiołem na znak nawrócenia i pokuty.

Wielki Post nawiązuje do czterdziestodniowego pobytu Chrystusa na pustyni, gdzie pościł i był kuszony przez szatana. Dla wiernych jest on wezwaniem do pokuty, nawrócenia i do przemiany życia. Rozpoczyna okres przygotowania do największej chrześcijańskiej uroczystości – Wielkanocy.

W Środę Popielcową nie ma obowiązku uczestniczenia we mszy, ale Kościół zaleca udział w eucharystii ze względu na jej pokutny charakter.

W czasie liturgii dokonuje się obrzędu posypania głów popiołem. To ważny symboliczny znak pokuty, który ustanowił papież Urban II w XI wieku – powiedział ksiądz rzecznik Kurii Archidiecezji Warmińskiej kanonik Marcin Sawicki.

Posypaniu głów popiołem towarzyszą dwa wezwania: „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Popiół był uzyskiwany z palm poświęconych podczas Niedzieli Palmowej poprzedniego roku.

Posypanie głowy popiołem jest starożytnym znakiem pokuty, który był praktykowany już za czasów patriarchów, później także proroków. Na kartach Biblii, w Księdze Samuela, czytamy np. o tym, że Tamar po zhańbieniu przez Amnona „posypała sobie głowę popiołem, rozdarła swoją suknię z rękawami, położyła rękę na głowie i poszła. Idąc, szlochała”. Również w Księdze Hioba jego trzej przyjaciele, widząc, co go spotkało, „podnieśli swój głos i zapłakali. Każdy z nich rozdarł swe szaty i rzucał proch w górę na głowę”

– powiedział teolog moralista ks. dr Zbigniew Sobolewski.

Zastrzegł, że w geście posypania głowy popiołem nie chodzi o poniżenie człowieka, ale o uznanie przez niego swej ludzkiej kondycji, z wszystkimi jej ograniczeniami.

W Kościele katolickim jest to gest liturgiczny, który dokonuje się wobec Boga, a nie wobec drugiego człowieka. Człowiek staje w prawdzie przed Stwórcą, mając świadomość swojej słabości, ograniczeń i wyznaje potrzebę oparcia się na kimś większym

W Środę Popielcową – zgodnie z kanonami Kodeksu prawa kanonicznego – obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły (trzy posiłki dziennie, w tym jeden do syta). Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy wierni powyżej 14 lat, a prawem o poście – osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60 lat.

W okresie Wielkiego Postu nastrój pokuty podkreśla skromniejszy wystrój świątyni, a kolorem liturgicznym jest fiolet.

Autor: M. Gronek (PAP)
Redakcja: K. Ośko/BSC