Audycje w języku ukraińskim – listopad 2016 : Radio Olsztyn

30.11.2016 – godz. 10.50 (opis do dźwięku)

Witam was w ukraińskim programie informacyjnym. Dzisiaj jest środa 30 listopada. Minęło już kilka dni od obchodów dnia ofiar Wielkiego Głodu. Wspominamy jeszcze raz, że Ukraińcy Warmii i Mazur wiedzą o wielkiej zbrodni reżimu komunistycznemu i w jaki sposób czczą pamięć ofiar głodu. Tymczasem na Ukrainie doszło do ważnego wydarzenia, na które długo czekali i w końcu doczekali się obywatele Ukrainy i nie tylko oni. Chodzi o budowę nowego sarkofagu nad zniszczonym reaktorem. Powrócimy także do procesu sądowego nad berkutowcami, w którym udział bierze Wiktor Janukowycz. Ale najpierw proponuję ponownie powrócić do atmosfery Jarmarku Młodzieżowego w Gdańsku. Z wami jest Hanna Wasilewska. Dzień dobry.

(-)

Kontynuujemy dzielenie się wrażeniami z jubileuszowego Jarmarku Młodzieżowego w Gdańsku. To jedna z najstarszych ukraińskich imprez w Polsce. Do tego należy podkreślić, że znaczna liczba organizatorów to głównie studenci, którzy pracują przy projekcie bez wynagrodzenia. Wśród nich i Olha Szkrawan, z jaką już się znacie. Może dlatego ten festiwal gromadzi tyle ludzi, bo stworzony jest z miłością, z miłością do ojczyzny. A to jeszcze miejsce spotkań ukraińskiej młodzieży z Polski. A miejsce spotkań, jak wiadomo, zmienić ciężko.

– Jakie spotkanie, dawno się nie widzieliście?

– Trochę

– A skąd jesteście chłopcy?

– Ja przyjechałem tu, na nasz festiwal z Koszalina.

– Jak się nazywasz?

– Jakub

– A ty jak się nazywasz?

– Borys

– A ty Borys skąd jesteś?

– Ja z Kołobrzegu.

– Ja jestem organizatorem, dbam o to, żeby program przyciągał wszystkich, żeby był interesujący. Ale nie można ukrywać, żeby spotkać znajomych, którzy przyjeżdżają i ze Szczecina, Przemyśla, Wrocławia. Chociaż z każdego zakątka Polski do Gdańska jest daleko, to jest to miejsce, w którym można spotkać się, porozmawiać, posłuchać dobrej muzyki, przebywać ze sobą, napić się piwa.

– Zawsze świętujemy, jak co roku. Od trzech lat tu przyjeżdżam i obchodzę nasz jarmark i zawsze jest dobre spotkanie i dobra zabawa; zawsze to jest miejsce spotkań wszystkich Ukraińców z Polski. Mniejszość ukraińska bardzo mocno spotyka się i to widać po takich spotkaniach jak to. Jest nam przyjemnie, że wiele ludzi tu przyjeżdża. Ja znam ludzi, którzy przyjeżdżają z Przemyśla, Warszawy, innych miast, z daleka. A przyjeżdżają, żeby się spotkać i wspierać tę ukraińską kulturę, a to bardzo dobre i fajne, tak myślę.

Cały materiał usłyszycie dziś wieczorem. A teraz wydanie ukraińskich wiadomości. W zeszłą niedzielę w cerkwiach greckokatolickich Warmii i Mazur modlono się za ofiary Wielkiego Głodu z lat 1932-1933. W elektrowni atomowej w Czarnobylu zostala wczoraj uroczyście zakończona budowa nowego, metalowego sarkofagu nad zniszczonym reaktorem. Były prezydent Ukrainy zeznawał przed kijowskim sądem w sprawie zabójstw na Majdanie. Szczegóły za chwilę.

(-)

W ostatnią sobotę listopada na Ukrainie obchodzono Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu 1932- 1933. O tym tragicznym wydarzeniu nie zapomniała również ukraińska społeczność powiatu kętrzyńskiego. W sobotni wieczór tradycyjnie w wielu ukraińskich domach zapłonęły świece.

(-)

Natomiast w niedzielę 27 listopada w intencji ofiar modlono się w cerkwiach. Po mszy odbył się koncert w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkol z Ukraińskim Językiem Nauczania w Górowie Iławeckim, pod kierownictwem Aleksandry Bzdel, Darii Kantor i Iwony Smoliniec. Zgromadzeni mieli okazję wysłuchać poezji i pieśni, poświęcone ofiarom Wielkiego Głodu.

(-)

Wielki Głód spowodował śmierć około 5 milionów ludzi na terenach wschodniej i centralnej Ukrainy. Był świadomie zaplanowany i przeprowadzony przez rosyjskich komunistów na czele z Józefem Stalinem. Celem sztucznie wywołanej klęski głodu było rozprawienie się z ukraińską wsią. Chłopi ukraińscy sprzeciwiali się bowiem przymusowej kolektywizacji rolnictwa. Za ofiary Wielkiego Głodu modlono się również w innych grekokatolickich parafiach Warmii i Mazur.

(-)

W elektrowni atomowej w Czarnobylu została wczoraj uroczyście zakończona budowa nowego, metalowego sarkofagu nad zniszczonym reaktorem. Potężna konstrukcja nakryła stary betonowy sarkofag i znajdujące się pod nim niebezpieczne radioaktywne pozostałości po wybuchu. O szczegółach – z Kijowa Paweł Buszko

(-)

Były prezydent Ukrainy zeznawał przed kijowskim sądem w sprawie zabójstw na Majdanie. Wiktor Janukowycz nie zjawił się jednak osobiście w stolicy Ukrainy, ale składał zeznania w formie wideokonferencji z rosyjskiego Rostowa. Uciekł do Rosji po zwycięstwie rewolucji godności.

(-)

To wszystko w naszym bloku informacyjnym. Następne wydanie ukraińskich informacji usłyszycie za 24 godziny na falach Polskiego Radia Olsztyn. Z wami była Hanna Wasilewska. Wszystkiego dobrego. Do usłyszenia. (dw/bsc)

29.11.2016 – godz. 10.50 (opis do dźwięku)

Witam was w ukraińskim programie informacyjnym. Dzisiaj jest wtorek 29 listopada. Przedwczoraj w olsztyńskim CEiK zebrali się fani ukraińskiej poezji i twórczości dziecięcej. Okazją stał się XIII konkurs ukraińskiej poezji śpiewanej i współczesnej piosenki autorskiej. Tymczasem na Ukrainie Micheila Saakaszwilego popierają obywatele, a on sam nadal oczekuje przedterminowych wyborów parlamentarnych. A na ekranach telewizyjnych Ukraińców ponownie zjawił się Wiktor Janukowycz, chociaż w innej roli. Natomiast mieszkańcy Donbasu nie są zajęci telewizją. Nasilają się tam ostrzały separatystów. Szczegóły w wydaniu informacji za kilka minut. Z wami jest Hanna Wasilewska. Dzień dobry.

(-)

XIII Przegląd ukraińskiej poezji śpiewanej ponownie zgromadził w olsztyńskim CEiKu aktywną grupę. Kilka tysięcy osób uczestniczyło w centrum Kijowa w wiecu poparcia Micheila Saakaszwilego. Wczoraj były ukraiński prezydent Wiktor Janukowycz staną przed sądem jako świadek. W Donbasie nie udaje się wprowadzić zapowiadanego wielokrotnie przerwania ognia. Powiemy o tym właśnie teraz.

(-)

XIII Przegląd ukraińskiej poezji śpiewanej zgromadził w zeszłą niedzielę i romantyków i sceptyków. Ci pierwsi przyszli leczyć dusze przy pomocy ukraińskiej poezji, no a drudzy utwierdzić się w tym, że mniejszość ukraińska Olsztyna „żyje i będzie żyć wiecznie, bo w sercu ma to, co nie umiera” – przywołując słowa Mawki z dzieła Łesi Ukrainki. Podkreślał to w swoim przemówieniu przewodniczący olsztyńskiego oddziału ZUwP Stefan Migus. Natomiast Jarosława Chrunik mówiła o inne wielkiej Ukraince – Linie Kostenko.

Jarosława Chrunik: Poezja to nieśmiertelny dotyk duszy;

Stefan Migus: mam nadzieję, że ten XIII festiwal [niezrozumiałe] będzie pełen sukcesów. Według mnie zwycięzcami są wszyscy, bo to zaangażowanie naszych dzieci, młodzieży świadczy o tym, że wśród nas jest wiele rodzin, które dbają o swoją kulturę, język i tradycję.

[-]

– Ewa Kłek. Olena sama wybrała sobie piosenkę „Mamyna soroczka” [matczyna koszula]. Ona bardzo lub śpiewać, ale dzisiaj jest zestresowana, czy ja może bardziej, czy ona. No ale myślę, że ładnie wyszło.

– Pani łzy to potwierdzenie.

– Tak, tak

[…]

Maria Sycz. Chciałam pokazać, że nie można zapomnieć o tych, którym było ciężko. Oni przeżyli wojnę i jeszcze ich przesiedlili. To dla mnie niepojęte. Oni przeżyli wielką tragedię.

Zapraszam na scenę Igora Jarmołę, który przygotował się samodzielnie.

[…]

– Śpiewałeś o miłości, o takiej miłości, która nie daje spokoju bohaterowi liryczne mu. Powiedz proszę, czy ty znasz to uczucie?

– Jeszcze nie. Nie zamierzam mieć dziewczyny, na razie.

– Udało ci się przekazać to uczucie?

– Tak, ja rozumie miłość dziecięcą.

Jakie jeszcze tematy wybrały dzieci i ich wychowawcy opowiemy we czwartek, więc nie przegapcie.

(-)

Kilka tysięcy osób uczestniczyło w centrum Kijowa w wiecu poparcia Micheila Saakaszwilego. Były prezydent Gruzji i były gubernator Odessy oskarża władze Ukrainy o korupcję i działanie na szkodę państwa. Domaga się też wcześniejszych wyborów parlamentarnych.

O szczegółach z Kijowa Paweł Buszko.

[materiał w języku polskim]

(-)

Wczoraj były prezydent Ukrainy Wiktora Janukowycz stanął przed sądem w roli świadka. Zbiegły polityk przebywający w pomieszczeniach sądu okręgowego w Rostowie odbył wideokonferencję z Kijowem. Janukowycza przepytywano w sprawie pięciu berkutowców oskarżonych o zabójstwo na majdanie. Posiedzenie sądu można było śledzić w przekazie na żywo kilku ukraińskich kanałów, a także w internecie. Więcej o tym powiemy w jutrzejszym wydaniu informacji.

(-)

W Donbasie nie udaje się wprowadzić zapowiadanego wielokrotnie przerwania ognia. Plan minimum zakładał zawieszenie broni i wycofanie się w trzech niewielkich tzw. pilotażowych obszarach. Tymczasem, wciąż to się nie udaje z powodu ostrzałów. Obserwatorzy alarmują o intensyfikacji wybuchów na linii frontu. O szczegółach z Kijowa Paweł Buszko:

[materiał w języku polskim]

(-)

Tak wyglądały dni Ukraińców na Ukrainie i w Polsce. Nowe informacje czekać będą na was już jutro o 10:50. Wieczorem spotkacie się z Jarosławą Chrunik, a ja żegnam się z wami. Program przygotowała i poprowadziła Hanna Wasilewska. Wszystkiego dobrego. Do usłyszenia. (dw/bsc)

28.11.2016 – godz. 10.50 (opis do dźwięku)

Witam was w ukraińskim programie informacyjnym. Dzisiaj jest poniedziałek 28 listopada. W zeszłą sobotę miało miejsce cudowne święto, które ma ogromne znaczenie dla Ukraińców z Olsztyna – to pięciolecie dziecięcego zespołu wokalnego „Suzirjaczko”. Było to prawdziwie rodzinne święto. Dzięki staraniom polskim młodzieży i fundacji „Wolność i demokracja” w zeszły piątek, na terenie Ukrainy miał miejsce ponowny pogrzeb kolejny 27 żołnierzy Wojska Polskiego. A 26 listopada cała Ukraina uczciła pamięć zmarłych w czasie wielkiego głodu w latach 1932-1933. Dokładniej o tym powiemy w wydaniu informacji. W studiu jest Hanna Wasilewska. Zostańcie z nami.

(-)

Olsztyńskie „Suzirjaczko” obchodziło pięciolecie działalności twórczej. Na cmentarzu w Mościskach odbyl się kolejny pochówek żołnierzy Wojska Polskiego. 83 lata temu sowieckie władze w sposób zaplanowany doprowadziły do śmierci głodowej ok. 4 milionów Ukraińców. Dokładniej o tym teraz.

(-)

Dobre określenie znalazła dla „Suzirjaczka” Jarosława Chrunik, gdy otwierała uroczysty koncert – to prawdziwe pięcioletnie dziecko, które wymaga uwagi i wsparcia wielu dorosłych. Opiekunowie dbają o zespół dziecięcy ze szczególną miłością i każda mama, każdego małego śpiewaka jest czasem i mamą dla inszych gwiazdeczek. Tym sposobem i mam i tatusiów chcących posłuchać swoich pociech zebrała się pełna sala parafialna w cerkwi greckokatolickiej w Olsztynie. A rozpoczęło się od wspomnień o początkach.

[…]

– Pięć lat dzieciątka. Pięcioletnie dziecko umie już trochę rozrabiać, na szczęście nasze dziecko rozrabia tylko na scenach. Daj Boże, żeby tak było zawsze.

[…]

– Nazywam się Julia Doskocz

– Chodzisz do szkoły muzycznej, więc ty nic więcej w tym kierunku nie potrzebujesz, więc po co ci Suzirjaczko?

– Bo to nasze, to Ukraińskie. Jesteśmy Ukraińcami i to bardzo ważne, żeby o swoim pamiętać.

[…]

Na Ukrainie na cmentarzu parafialnym w Mościskach pochowano 27 , którzy polegli we wrześniu 1939 roku w drodze na odsiecz Lwowa. Ich szczątki odnaleziono dzięki staraniom Fundacji Wolność i Demokracja, polskim studentom i miejscowej ludności. Licznie zgromadzeni Polacy z Mościsk nie kryli wzruszenia podczas uroczystości. Wzięli w niej udział ministrowie obrony Polski i Ukrainy. To już kolejny pochówek na cmentarzu w Mościskach. W ubiegłym roku pochowano szczątki 111 żołnierzy, którzy zginęli w bitwie pod Jaworowem. W sumie ekshumowano blisko 140 poległych, większość z nich jest niezidentyfikowana.

(-)

Na Ukrainie wspominane są ofiary Wielkiego Głodu. 83 lata temu sowieckie władze w sposób zaplanowany doprowadziły do śmierci głodowej ok. 4 milionów Ukraińców. Główne uroczystości odbyły się w Kijowie przed pomnikiem ofiar komunistycznej zbrodni. Modlono się tam za dusze Ukraińców zagłodzonych na śmierć. W nabożeństwie żałobnym celebrowanym przez prawosławnego patriarchę kijowskiego uczestniczyli przedstawiciele różnych kościołów. Jak podkreślił uczestniczący w uroczystościach prezydent Petro Poroszenko – Wielki Głód był zaplanowaną akcją, która miała na celu zniszczenie Ukraińców.

Totalitarny reżim zaplanował Wielki Głód i wprowadził ten plan w życie w postaci ludobójstwa. Celem imperium było zniszczenie wszelkich możliwości stworzenia niepodległości naszego kraju – Ukrainy.Na najżyźniejszych ziemiach świata ludzie umierali z głodu.

Głos zabrał również Mykoła Onyszczenko – jeden ze świadków Wielkiego Głodu:

Jako siedmioletni chłopiec widziałem we wsiach w Obwodzie zaporoskim jak odbierano ludziom chleb. Zabroniono mi wychodzić z domu – zjedzą cię – mówili. Rozpowszechnił się kanibalizm. Ci ludzie byli na wpół martwi, na wpół żywi. Zjadali swoje buty. Umierali na ulicach.

W intencji ofiar Wielkiego Głodu w oknach ukraińskich domów po zapadnięciu zmroku zapłonęły świece.

(-)

Tym kończymy informacje, więc dziękuję za uwagę i żegnam się z wami do jutra. Program przygotowała i poprowadziła Hanna Wasilewska. Wszystkiego dobrego, Bywajcie! (dw/bsc)

22.11.2016 – godz. 10.50 (opis do dźwięku)

Dzień dobry, drodzy słuchacze! Witam was we wtorek, 22 listopada. Na falach Polskiego Radia Olsztyn z wami jest Jarosława Chrunik. Wydawałoby się – listopad, miesiąc chłodny i deszczowy, a na Ukrainie przyniósł niemało gorących wydarzeń. Kalendarz historyczny informuje, że:

22 listopada 1764 roku dekretem Katarzyny II został zlikwidowany hetmanat na Ukrainie. Hetmanat, albo inaczej Wojsko Zaporoskie – to ukraińskie państwo kozackie na terytorium ziemi Naddnieprzańskiej, Siewierskiej, Polesia i Wschodniego Podola. Sięga swoim początkiem od największego powstania kozackiego w Rzeczypospolitej – Chmielnickiego. Liderem był hetman z wyboru. Źródłem władzy i obrońcami suwerenności państwa byli wyłącznie przedstawiciele stanu kozackiego. Pozostałe stany były odsunięte od rządów państwowych. Od 1654 roku do likwidacji hetmanat znajdował się pod protektoratem cara moskiewskiego.

22 listopada 1867 roku urodził się Wilhelm Grener – niemiecki działacz wojskowy i państwowy; aktywnie wspierał rozbudowę Sił Zbrojnych Państwa Ukraińskiego. Wspierał dojście do władzy hetmana Pawła Skoropadskiego. Generał nawiązał osobiste przyjazne kontakty z hetmanem.

22 listopada 1960 roku Zaporoska Fabryka „Komunar” (obecnie S.A. „AwtoZAZ”) wypuściła pierwszą partię małolitrażowych samochodów osobowych „Zaporożec”. Łącznie od 1960 do 1994 roku wyprodukowano 3 422 444 samochody „Zaporożec” w różnych modelach.

22 listopada 2004 roku rozpoczęła się Rewolucja Pomarańczowa. Była to kampania protestów, mityngów, pikiet, strajków i innych aktów nieposłuszeństwa obywatelskiego na Ukrainie, zorganizowana i przeprowadzona przez zwolenników Wiktora Juszczenki – głównego kandydata od opozycji na wyborach prezydenckich w listopadzie/grudniu 2004 roku. Protesty zaczęły się po tym, jak CKW ogłosiła wstępne wyniki wyborów, zgodnie z którymi rzekomo wygrał jego konkurent – Wiktor Janukowycz. Akcja zaczęła się 22 listopada 2004 roku jak reakcja na masowe fałszerstwa, które wpłynęły na wynik wyborów. Zgodnie z wynikiem powtórzonej drugiej tury wyborów wygrał Wiktor Juszczenko.

(-)

Imieniny obchodzą dzisiaj Matrony i Porfirowie, więc składamy im, a także tym, kto urodził się 22 listopada, najlepsze życzenia.

(-)

W ubiegłym tygodniu na zaproszenie władz województwa nasz region odwiedziła delegacja Rówieńskiej Obwodowej Administracji Państwowej z jej przewodniczącym, Ołeksijem Mularenką na czele. Goście jednego dnia odwiedzili Giżycko, a następnego – Szczytno (Szymany). W letniej stolicy Mazur równianie zapoznali się z pracą Centrum Informacji Turystycznej i Promocji. Centrum kieruje jego założyciel, Robert Kempa. Przewodniczący ROAP chciałby, aby takie centrum zapracowało też na Rówieńszczyźnie. Niewykluczone, że turyści będą się wzajemnie odwiedzać dzięki liniom lotniczym. Lotnisko w Równem już pracuje, być może po Nowym Roku samoloty zaczną latać z Szyman do Lwowa. Rozwój turystyki Ołeksij Mularenko określa jako jeden ze swoich priorytetów:

– Współpraca między naszymi regionami trwa już wiele lat. Dzisiejsza moja wizyta; nasza wizyta, ponieważ nie przyjechałem sam, a z silną ekipą fachowców z Rówieńszczyzny, skierowana jest przede wszystkim na to, żeby dać nowy impuls naszym kontaktom. Dlatego, że jest niezwykle dużo kierunków, w których dla nas jest interesujące pracować ze stroną polską. To kierunek turystyki, to kierunek kultury, to odpowiednio gospodarka, dlatego na dzisiaj mamy stworzyć grupy robocze, składające się z fachowców, aby pracowały bezpośrednio, wymieniać się doświadczeniami, ponieważ na Ukrainie jeszcze trwa wiele reform. Przede wszystkim to reforma administracyjno-terytorialna i tu dla nas znowu jest niezwykle ważne polskie doświadczenie, dlatego że Polska już przeszła tę drogę, więc żebyśmy nie tracili czasu i sił i przeprowadzili tę reformę maksymalnie efektywnie bardzo ważne jest dla nas polskie doświadczenie.

W ukraińskiej stolicy wręczono nagrodę im. Kazimierza Malewicza. Laureatem wyróżnienia, ufundowanego przez Instytut Polski w Kijowie, został Nikita Kadan – autor wystawy „Kości się przemieszały” o rzezi wołyńskiej.

O szczegółach z Kijowa – Paweł Buszko:

(-) Korespondencja w języku polskim

3 lata temu rozpoczęły się protesty na Majdanie w Kijowie. Miało to związek z niepodpisaniem przez ówczesnego prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską. Wielotysięczne, długotrwałe demonstracje prowadzone były pod hasłami eurointegracji, walki z korupcją i niezgody na łamanie demokracji. Część postulatów Rewolucji Godności udało się zrealizować, inne wciąż czekają na wypełnienie. O szczegółach z Kijowa Paweł Buszko:

(-) Korespondencja w języku polskim

(-)

Na tym czas już się pożegnać. Poranny program przygotowali – Marian Dąbrowski i Jarosława Chrunik. Wieczorem zapraszam o g. 18.10. Miłego dnia, drodzy słuchacze!

(dwoj/as)

13.11.2016 – godz. 20.30 – Magazyn (opis do dźwięku)

Witam was w programie „Od niedzieli do niedzieli”. W studiu jest Hanna Wasilewska.

(-)

Ponad 200 dzieci z województwa warmińsko-mazurskiego, a także goście z Warszawy i Kaliningradu, wzięli udział w VIII Wojewódzkim Przeglądzie Małych Form Teatralnych „Ja i mój mały teatr” w Bartoszycach. Przegląd odbył się w zeszły piątek w bartoszyckim budynku kultury. Z organizatorką przeglądu, dyrektorką i obrończynią „Łesiowej” szkoły w Bartoszycach – Lubomirą Tchórz, poważnymi członkami jury i utalentowanymi uczestnikami zdążył porozmawiać Sergiusz Petryczenko:

-Kiedy dzisiaj tak przyglądałam się na sztuki, które wystawiły dzieci na scenie, te spektakle, zrozumiałam jakie te dzieci muszą być zdolne, jak wiele pokazują różnych min, przez to, że przygotowują się do przeglądu teatralnego. Po pierwsze na pewno język, praca z językiem, akcentem – tu nauczyciel ma dużo pracy i dzięki temu dzieci ćwiczą język. Dalej – zacięcie aktorskie, aktorskie umiejętności; trzeba zagrać; trzeba coś przedstawić ciekawie, zagrać gestami zależnie od formy; także to też bardzo ważne, żeby nasze dzieci no były takimi małymi aktorami; może to ci, którym daj Boże, przydadzą się te wszystkie umiejętności, bo spotykamy się z różnymi sytuacjami w życiu. Trzeba być odważnym. Głośno trzeba powiedzieć, że publiczność dzisiaj była duża – gdzieś 300 widzów razem z uczestnikami naszego przeglądu. Co jeszcze jest ważne. Dzieci poprzez taką formę humoru, zabawy, satyry, skeczów czy nawet poważnie, bo dzisiaj dzieci pokazały program patriotyczny także. Uczą się miłości do Ukrainy, do kultury ukraińskiej. Uczą się i historii; uczą się i poznają literaturę […] czy bajki jakie małe dzieci wystawiają na scenie; to taka nasza sztuka, nasza literatura i kultura i to jest bardzo potrzebne także.

(-)

-Jak pan sądzi, co takie zajęcia dają uczniom?

-Przede wszystkim na każdych zajęciach dzieci pytają mnie – gdzie pojedziemy następnym razem. I mi przychodzi wyszukiwać róże festiwale, konkursy i zawsze chcemy pokazać inny program. Podczas przygotowania dzieci także uczą się języka. Zawsze mamy dużo różnych pomysłów. Tekst mamy i często go zmieniamy bo on nie jest dla dzieci, albo za trudne słowa, albo trudno się ich nauczyć. Same dzieci mi podpowiadają co można zmienić i w tekście i w naszym programie.

-Wybór był trudny?

-Najlepszego bardzo ciężko wybrać bo uważamy, że wielu było najlepszych. Po pierwsze było wiele dzieci, a po drugie bardzo ładnie grały. Więc podobnych do tych laureatów, których wybraliśmy, było co najmniej jeszcze trzech.

-Więc poziom jest wysoki?

-Bardzo wysoki. Tak. Jedynie co, jeśli chodzi o język …troszkę trzeba popracować nad akcentem.

-A taka działalność teatralna pomaga w nauce języka.

-Bardzo pomaga. W takich grupach teatralnych lepiej się uczy, zapamiętuje język i władanie językiem.

(-)

Mam bardzo mało wolnego czasu, ale dla mnie to przyjemność, że mogę poznawać swój język ojczysty, obrzędy, kulturę, religię, historię. To dla mnie bardzo ważne i jak mam taką możliwość, to chcę z niej skorzystać.

(-)

-Czy ktoś z uczestników poprzednich festiwali, jak już dorósł, dalej związał swoje życie z muzyką, teatrem czy ogólnie sztuką?

-Tak. Bardzo wielu, że tak powiem absolwentów naszego przeglądu teatralnego, to artyści gdzieś na scenie, grają w zespołach, dają koncerty. Wiem, że nawet uczeń, którego drugi raz nagradzamy za najlepszą rolę męską, jest teraz gimnazjalistą i bierze udział w studium teatralnym; prywatnie rodzice wożą go gdzieś na takie dodatkowe zajęcia. Realizują się. Niektórzy prowadzą audycje, nawet w Radiu Olsztyn – te odważniejsze nasze dzieci przygotowują audycję ukraińską; te 5 minut w piątek. Także to wszystko ma wpływ.

-To co, zapraszamy za rok.

-Zapraszam za rok, jeśli tylko Bóg szczęśliwie da nam doczekać. IX przegląd teatralny jest aktualny. Mamy nadzieję także na nowe grupy, które przyjadą i zaprezentują się na naszej maleńkiej bartoszyckiej scenie, bo jak się okazuje nawet bartoszycki budynek kultury stał się dla nas mały. Pięć pierwszych przeglądów wojewódzkich odbywało się w szkole, w sali gimnastycznej. Trzy ostatnie na bartoszyckiej scenie w bartoszyckim budynku kultury. Ale ja chciałabym, żeby to się rozrastało. Jak trzeba będzie zrobimy dwudniowy, jak zdobędziemy sponsorów; póki co przeprowadzamy to w ramach zadania publicznego. Ono nazywa się zadanie publiczne burmistrza miasta Bartoszyce pana Piotra Petrykowskiego, który nam częściowo dofinansowuje i częściowo środki przekazuje Stowarzyszenie Absolwentów Ukraińskiej Szkoły w Bartoszycach „Kałyna”, a także rada rodziców naszej szkoły nas wspiera i dlatego mogliśmy przyjąć dzisiaj aż 250 i uczestników i opiekunów i gości, którzy przyjechali.

(-)

Śmiać się z siebie to wyjątkowa umiejętność. W zeszłym tygodniu w Domu Mendelsohna w Olsztynie odbyło się spotkanie z dwoma ukraińskimi pisarzami, którzy tę umiejętność doprowadzili do poziomu arcydzieła. Poeta, pisarz, tłumacz Andrzej Lubka oraz pisarz i tłumacz Ołeksandr Bojczenko zarazili humorem wszystkich obecnych. Atmosferę [tego] wieczoru ciężko przekazać. Tam po prostu trzeba było być. Takie szczęście przytrafiło się Jarosławie Chrunik. Więc przedstawiamy to tym, którzy nie trafili [na spotkanie].

(-)

Szkoda, że tego dnia padało. Chciałoby się wierzyć, że wtedy przyszłoby na spotkanie więcej ludzi, chociaż i tak sala Borussii nie była pusta. Gości przywitała dyrektorka transgranicznego programu Ewa Romanowska:

[wypowiedź w języku polskim]

Usłyszeliście uśmiech Ewy prawda? I tak było do końca. Aleksandr Suchak, który prowadził spotkanie uśmiechał się bez przerwy opowiadając o twórczości Ukraińców.

[wypowiedź w języku polskim]

A ukraińscy twórcy nie pozostawali w tyle, Andrij Lubka:

[wypowiedź w języku polskim]

(-)

Opowiadanie Ołeksandra Bojczenka zabrzmiało tego wieczoru w przekładzie na język polski, ale ja poprosiłam autora by przeczytał je po ukraińsku. Oto fragment tego opowiadania:

Obiad literata. Laureat nagrody Nobla William Faulkner jakoś przyznał się, że został pisarzem przez zazdrość do Sherwooda Andersona. Zgodnie z legendą, w tym okresie Faulkner 90 lat temu protestował jak mógł przeciwko amerykańskiej prohibicji drogą ciężkiej fizycznie i prawnie niebezpiecznej dystrybucji przemyconego kubańskiego spirytusu. Natomiast Anderson codziennie jadł obiad w restauracji i nie wyglądał na szczególnie przemęczonego. Na pytanie czym zajmuje się, że może pozwolić sobie na takie życie Anderson odpowiedział – literaturą. Dobra praca – pomyślał Faulkner – trzeba spróbować. Nie chcę nikogo obrazić, ale z tym młodym ukraińskim poetą, którego odgłosy klawiatury dobiegają do mnie cichymi stypendialnymi nocami zza ściany – my też, przynajmniej w Polsce jesteśmy znanymi ludźmi. A jeśli nie w całej Polsce, to przynajmniej w Warszawie. A jeśli nie w całej Warszawie, to przynajmniej w całodobowym na rogu Jana Pawła i Solidarności. Uświadomiwszy sobie, kto by co nie powiedział, ten bezsprzeczny fakt zdecydowaliśmy, że własnoręczne przygotowanie obiadów od teraz nam nie pasuje. Nie ten status.

Uczestnicy spotkania pracownicy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego Larysa i Andrij Panasiukowie byli pod wrażeniem optymizmu literackiego duetu Lubka-Bojczenko.

-O ile literatura ukraińska XIX wieku jest bardzo smutna, bardzo ciężka to ta jest jakaś inna; inne pokolenie; z takim trochę uśmiechem i z nadzieją patrzenia w przyszłość.

-Wielka szkoda, że tak mało naszych przyszło, ale naprawdę było tak ścisło, skoncentrowanie, wesoło i optymistycznie. Taki tandem.

-Czyli mogą żałować ci, którzy nie przyszli?

-Bezspornie

-Szczególnie młodzi, bo było bardzo ciekawie.

No to żałujcie, szczególnie olsztynianie.

(-)

Ukraińskie dziedzictwo sakralne w Polsce jako wskaźnik kondycji przesiedlonych podczas operacji Wisła – pod takim tytułem odbyło się spotkanie w sali parafialnej przy cerkwi Najświętszej Bogarodzicy w Olsztynie. Podczas spotkania omawiana była tematyka porzuconych ukraińskich cmentarzy, szczególnie cmentarza w Wierzbicy. Cmentarz we wsi Wierzbica na samej granicy z Ukrainą przez wiele lat po wysiedleniu Ukraińców, z powodu wieloletniego braku nadzoru, stał się ruiną. Wiele kamiennych nagrobków pod wpływem pogody ulegało zniszczeniu, przechylało się i wywracało. Niektóre z nich zapadły się pod ziemię wierzbickiego cmentarza. Tak trwało to do 2014 roku. Wtedy dawni mieszkańcy Wierzbicy przez kilka tygodni, podczas letniego obozu konserwatorskiego, wspólnie remontowali stare nagrobki. Udało im się odrestaurować prawie ¼ pomników. Prace prowadzone były na znaczną skalę i teraz większość jest już zrobiona. O pracach na cmentarzu w Wierzbicy, podczas spotkania mówili: prezes Stowarzyszenia Ziemi Wierzbickiej Marko Paluszek i doktor Olga Kich-Maslej z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Sprawę badał Sergiusz Petryczenko:

-Tu jest Przemyśl…

-Znaleźliście swoje…

-Właśnie szukamy. Pierwszy raz widzę te mapę, okolice Harachawicy, Kniaziwce, Jest Jamna Dolna, tak Jamna Dolna i Jamna Górna, tak…

-Chwała Jezusowie Chrystusowi. Chciałbym wszystkich przywitać; i uczestników; przede wszystkim naszych prelegentów. Myślę, że temat jest aktualny i taki bliski naszemu sercu i rozumowi; żeby o niej mówić, rozmawiać; warto to nagłośnić i pokazać nasze dziedzictwo, by iść do przodu i pamiętać o naszej przyszłości, bo bez naszej przeszłości na pewni nie będzie naszej przyszłości; pokazywać nam to co najważniejsze dla naszego narodu i naszego kościoła; i naszą przeszłość wzbogacać tym, że będziemy o tym pamiętać i faktycznie [będziemy] opiekować się naszym wielkim dziedzictwem.

-Dziękuję, ja także witam. Szanowni, tak jak zostało powiedziane, że bez przeszłości nie będzie przyszłości. U nas, na naszych terenach najbardziej znane jest Stowarzyszenie Ziemi Wierzbickiej i pana Paluszka już dzisiaj bardzo serdecznie witam

-Pomimo tego, że stowarzyszenie ma w statucie wpisane, że zajmujemy się w ogóle restauracją cmentarzy, dbaniem o kulturę, tradycje, symbole to teraz skupiamy się, przede wszystkim, na cmentarzu w Wierzbicy. A wierzbiczan bardzo to interesuje i jeden drugiemu przekazuje i w ten sposób organizujemy te wyjazdy, prace. Musze w tym miejscu dodać, że bardzo interesuje się [tym] Ukraina. Od dwóch lat przyjeżdża tu grupka. I to głównie ludzie, którzy pochodzą bezpośrednio, jakieś związki mają z Wierzbicą. C, którzy przyjeżdżają godzą się na mieszkanie na cmentarzu, jedzenie tego co tam mamy, prawda. Nikt nie narzeka na nic. A powiem więcej, ładują się, mobilizują się ci młodzi ludzie. My stawiamy na dzieci, na młodych.

-Mam korzenie są całkiem z Wierzbicy, wszyscy pradziadkowie, wszyscy…no całkiem jestem wierzbiczanką z obu stron można powiedzieć. Wierzbica to nie jest tylko jakiś sentyment, ale to naprawdę pomaga żyć. Jest właśnie początkiem wszystkich spraw i naukowych i cerkiew, wartości, to wszystko zaczęło się w Wierzbicy.

-Chcemy skończyć remont cmentarza. Chcieliśmy zrobić wszystko w tym roku, ale zabrakło pieniędzy, czasu, może nawet i rąk do pracy. Zostało jeszcze gdzieś 70 pomników i myślę, że latem 2017 roku skończymy. To taki plan. Oprócz tego, za rok będziemy obchodzić 70 rocznicę wysiedlenia. Mam nadzieję, że wierzbiczanie przyjadą z pielgrzymką do rodzinnej wsi i mam nadzieję, że będzie wtedy nowy pomnik na grobie ojca Żuka; naprawdę ważnego – sądzę – księdza, który uformował tę wieś i wiele różnych pokoleń, w tym i mnie bo duchowo prowadził moją babkę, która wychowywała mnie także w wielopokoleniowej rodzinie. Więc przygotowujemy brusniwski pomnik, robi go kamieniarz Petro [Bryła] i mam nadzieję, że może jeszcze jesienią, może jeszcze w listopadzie jeśli pozwoli pogoda zostanie on postawiony na grobie ojca i tym samym nie będzie on zapomniany, będzie upamiętniony. I myślę, że na przyszłość to nie tylko sprawa ratowania cmentarza, ale sprawa pamięci o takich ludziach. Nie tylko o wybitnych księżach,ale tak jak powiedziałam dzisiaj o duchownych arystokratach naszego narodu, którzy potrafili wyprowadzić tę całą wiejską ciemnotę do oświaty i kościoła.

-Można przyjeżdżać, można zgłaszać się. Czy trzeba mieć jakieś specjalne kwalifikacje, żeby tam pracować?

-Kwalifikacje to takie, żeby nie bać się pracy fizycznej. Tam potrzebne są każde ręce i każdy coś dla siebie znajdzie. Od kuchni, gdzie musimy robić sami jedzenie, czy poprzez takie proste prace, czy czyszczenie, szlifowanie, podawanie, przynoszenie, a i pomodlić się. Jest czas na pracę jest czas na modlitwę, na rozrywkę także. To jest ciężka praca, nie ukrywajmy. To jest słońce, to jest deszcz, to są różne warunki atmosferyczne, a wszyscy są zadowoleni.

(-)

Mowa to srebro. A jeśli mowa o języku to jest ona bezcenna.

[lekcja języka ukraińskiego]

(-)

[muzyka Romana Bodnara]

(-)

Tym kończymy nasz program. Dla was pracowali: Roman Bodnar, Sergiusz Petryczenko, Jarosława Chrunik i Hana Wasilewska. W programie „Od niedzieli do niedzieli” spotkamy się równo za tydzień.

(dwoj/łw)

11.11.2016 – godz. 18.10 (opis do dźwięku)

Witam was w programie „Od A do Z”. Spotkanie z literatami, które miało miejsce w zeszły piątek było podobne do spotkania satyrycznego, przy tym z wybornym humorem i najostrzejszą satyrą. Chodzi o Andrija Lubkę i Ołeksandra Bojczena, ukraińskich pisarzy, którzy zawitali do Olsztyna i bez przesady, podarowali wszystkim obecnym w Domu Mendelsohna szczęście. Szczęśliwa stamtąd wróciła i Jarosława Chrunik. A tym co zdobyła jest gotowa podzielić się z wami drodzy słuchacze. Młodzież z górowskiego liceum zastanawia się już nad przyszłym pokoleniem. Licealistom z pomocą zawsze przychodzą nauczyciele. O konferencji i kolejnej podróży usłyszycie dzisiaj w szkolnej audycji z Górowa Iławeckiego, Niezmiennie posłuchamy nowych hitów od Romana Bodnara. Z wami jest Hanna Wasilewska. Zaczynamy.

(-)

Śmiać się z siebie to wyjątkowa umiejętność. W zeszłym tygodniu w Domu Mendelsohna w Olsztynie odbyło się spotkanie z dwoma ukraińskimi pisarzami, którzy tę umiejętność doprowadzili do poziomu arcydzieła. Poeta, pisarz, tłumacz Andrzej Lubka oraz pisarz i tłumacz Ołeksandr Bojczenko zarazili humorem wszystkich obecnych. Atmosferę [tego] wieczoru ciężko przekazać. Tam po prostu trzeba było być. Takie szczęście przytrafiło się Jarosławie Chrunik. Więc przedstawiamy to tym, którzy nie trafili [na spotkanie].

(-)

Szkoda, że tego dnia padało. Chciałoby się wierzyć, że wtedy przyszłoby na spotkanie więcej ludzi, chociaż i tak sala Borussii nie była pusta. Gości przywitała dyrektorka transgranicznego programu Ewa Romanowska:

[wypowiedź w języku polskim]

Usłyszeliście uśmiech Ewy prawda? I tak było do końca. Aleksandr Suchak, który prowadził spotkanie uśmiechał się bez przerwy opowiadając o twórczości Ukraińców.

[wypowiedź w języku polskim]

A ukraińscy twórcy nie pozostawali w tyle, Andrij Lubka:

[wypowiedź w języku polskim]

(-)

Opowiadanie Ołeksandra Bojczenka zabrzmiało tego wieczoru w przekładzie na język polski, ale ja poprosiłam autora by przeczytał je po ukraińsku. Oto fragment tego opowiadania:

Obiad literata. Laureat nagrody Nobla William Faulkner jakoś przyznał się, że został pisarzem przez zazdrość do Sherwooda Andersona. Zgodnie z legendą, w tym okresie Faulkner 90 lat temu protestował jak mógł przeciwko amerykańskiej prohibicji drogą ciężkiej fizycznie i prawnie niebezpiecznej dystrybucji przemyconego kubańskiego spirytusu. Natomiast Anderson codziennie jadł obiad w restauracji i nie wyglądał na szczególnie przemęczonego. Na pytanie czym zajmuje się, że może pozwolić sobie na takie życie Anderson odpowiedział – literaturą. Dobra praca – pomyślał Faulkner – trzeba spróbować. Nie chcę nikogo obrazić, ale z tym młodym ukraińskim poetą, którego odgłosy klawiatury dobiegają do mnie cichymi stypendialnymi nocami zza ściany – my też, przynajmniej w Polsce jesteśmy znanymi ludźmi. A jeśli nie w całej Polsce, to przynajmniej w Warszawie. A jeśli nie w całej Warszawie, to przynajmniej w całodobowym na rogu Jana Pawła i Solidarności. Uświadomiwszy sobie, kto by co nie powiedział, ten bezsprzeczny fakt zdecydowaliśmy, że własnoręczne przygotowanie obiadów od teraz nam nie pasuje. Nie ten status.

Uczestnicy spotkania pracownicy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego Larysa i Andrij Panasiukowie byli pod wrażeniem optymizmu literackiego duetu Lubka-Bojczenko.

-O ile literatura ukraińska XIX wieku jest bardzo smutna, bardzo ciężka to ta jest jakaś inna; inne pokolenie; z takim trochę uśmiechem i z nadzieją patrzenia w przyszłość.

-Wielka szkoda, że tak mało naszych przyszło, ale naprawdę było tak ścisło, skoncentrowanie, wesoło i optymistycznie. Taki tandem.

-Czyli mogą żałować ci, którzy nie przyszli?

-Bezspornie

-Szczególnie młodzi, bo było bardzo ciekawie.

No to żałujcie, szczególnie olsztynianie.

(-)

Dzieci rosną – problemy zmieniają się. Tylko z czasem młodzież uczy się sama rozwiązywać poważne problemy. Ale dorośli mogą delikatnie podpowiadać i pomagać. Szczególnie, kiedy chodzi o wybór zawodu. Nad tym i innymi rzeczami zastanawiali się moi młodzi koledzy z Górowa Iławeckiego.

Dzień dobry szanowni radiosłuchacze. Dzisiaj opowiemy wam o ostatnich wydarzeniach w naszej szkole. Niedawno zakończył się regionalny konkurs historyczny poświęcony podpisaniu II Pokoju Toruńskiego, który zakończył wojnę trzynastoletnią. W konkursie wzięła udział grupa maturzystów z naszej szkoły pod kierunkiem pana Jurija Necia, a dokładniej: [Zachar Nachił, Alona Chołodowa, Maksym Dupczak, Ihor Nyszewicz i Dmytro Korotycz]. Zdecydowali się zrobić film – rekonstrukcję, w którym pokazali najważniejsze postanowienia tego pokoju. Chcemy wam go pokazać na stronie naszej szkoły na FB. Najpierw pojechali do Elbląga na ceremonię przyznania nagród, tam powiedziano im, że ich praca była jedną z najlepszych. Podczas przerwy na naradę jury nie mogło wybrać najlepszego projektu, ale mimo to odznaczyło uczniów naszej szkoły. Każdy uczestnik otrzymał dyplom i nagrodę pocieszenia. Wszyscy także zostali nagrodzeni wycieczką do miasta związanego z projektem – do Torunia. Droga była by bardzo ciężka, gdyby organizatorzy nie zadbali o zadania dla uczniów, np. zaznaczyć na mapie wszystkie pruskie twierdze, które znajdowały się kiedyś i dziś się na terenie województw warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego, wzdłuż których biegła trasa. W Toruniu profesjonalny przewodnik opowiedział historię miasta i pokazał najważniejsze i najciekawsze miejsca. Potem czekał poczęstunek.

27 października w naszej szkole odbyła się konferencja, którą poprowadziła pani Renata Gąsiorek. Za chwile opowie nam, co było na tej konferencji i jakie wynikły z niej konsekwencje. Dzień dobry pani Renato

-Dzień dobry.

-Czy może pani nam powiedzieć, jaki był temat konferencji?

-[wypowiedź w języku polskim]

-Dziękuję pani Renato za wywiad.

-Dziękuję bardzo, do widzenia.

W sobotę odbył się XVII Archidiecezjalny Przegląd Twórczości Religijnej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. W tym roku odwiedziło go ponad 300 dzieci. Uczestnicy pokazywali scenki i śpiewali piosenki o tematyce religijnej. W zeszłą niedzielę w naszej szkole odbyło się zakończenie wielkiego festiwalu tańca, o którym opowie nam Ołena Senyk.

W niedzielę odbyło się zakończenie festiwalu Jesienne Arabeski. To festiwal tańca, który w Polsce odbył się po raz piąty. Do naszej szkoły przyjechało wiele dzieci z Ukrainy, Polski i Białorusi. Bardzo przyjemnie było przyjmować dzieci ze wschodniej i zachodniej Ukrainy, które pokazywały współczesne i ludowe tańce. Przyjemnym dla nas było także przyjęcie naszych przyjaciół z Węgorzewa, zespołu Czeremosz, który był gospodarzem festiwalu. Występowały grupy taneczne i wokalne. Gospodarzem sceny była szkolna grupa Żurawka, który otrzymał największy aplauz. Razem z dziećmi przyjechali ich wychowawcy i choreografowie. Po zakończeniu koncertu dla dzieci została zorganizowana dyskoteka. Wieczorem wszyscy spędzili czas tańcząc do ukraińskiej muzyki.

Na dzisiaj to wszystko i pamiętajcie – niech problemy i niezgoda nie robią wam w życiu niepogody. Szczęścia wam.

(-)

Mowa to srebro. A jeśli mowa o języku to jest ona bezcenna.

[lekcja języka ukraińskiego]

(-)

[muzyka Romana Bodnara]

(-)

To wszystko. W programie „Od A do Z” usłyszymy się równo za tydzień. Dla was pracowali Jarosława Chrunik, Roman Bodnar i Hanna Wasilewska. Trzymajcie się i dbajcie o siebie.

(dwoj/łw)

10.11.2016 – godz. 18.10 (opis do dźwięku)

Witam was w programie „Z dnia na dzień”. W zeszłą niedzielę przy cerkwi greckokatolickiej w Olsztynie spotkali się ci, którym nie jest obojętne ukraińskie sakralne dziedzictwo w Polsce. Były tam osoby chcące pomóc i ci, którzy są kompetentni w sprawie aktualnego stanu cmentarza w Wierzbicy. Sergiusz Petryczenko pośród zainteresowanych osób badał sprawę, więc mamy ciekawy materiał dla was. Żeby przywrócić nastrój wytoczymy ciężką artylerię i podarujemy wam trochę humoru. A po nim jeszcze dobrą ukraińską piosenkę. Będzie interesująco. Z wami jest Hanna Wasilewska. Dobry wieczór.