95 lat temu powstały pierwsze szkoły polskie na Warmii

Fot. Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego

Kwiecień to w historii Warmii szczególny miesiąc, bo to właśnie wówczas przypada rocznica powstania tzw. szkół polskich. Stanowiły łącznik z kulturą i językiem.

W tym miesiącu mija 95 lat odkąd w regionie powstały pierwsze tak zwane szkoły polskie. Na Warmii było ich 15, na Mazurach – jedna. Jak wyjaśnił historyk Artur Sobiela, uczono tam nie tylko języka polskiego.

Nauczyciel był jeden na całą szkołę, więc uczył wszystkich przedmiotów. Oprócz typowej dydaktyki, były też zajęcia terenowe, zajęcia z zakresu gospodarstwa wiejskiego i oczywiście animowanie życia szkolnego i pozaszkolnego, skupione w bibliotekach, świetlicach, wycieczkach, muzykowaniu, drużynach harcerskich

– mówił.

Doktor Piotr Bojarski przypomniał, jakie znaczenie mieli pedagodzy ze szkół polskich.

Pełnili rolę liderów lokalnych społeczności, liderów, którzy tą społeczność integrowali,

Bojarski jako przykład wymienił Jerzego Lanca.

Miejscowa ludność spotykała się w jego mieszkaniu na stancji, którą wynajmował. Tam słuchano polskiego radia

– powiedział.

Uczący w szkole w Skajbotach Kazimierza Pacer rozwijał sport.

W zimie, z pomocą instruktora sportowego Dominika Ochendala, zaczęli robić narty takim sposobem gospodarczym. Tym zdobywali znaczącą rolę w całym środowisku

– wspominał regionalista doktor Jan Chłosta.

Szkoły polskie były fenomenem na Warmii, bo w latach międzywojennych zapewniały kontakt z literackim językiem polskim. Funkcjonowały do wybuchu wojny w 1939 roku.

Posłuchaj wypowiedzi

Fot. Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego

Fot. Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego

Autor: N. Bombala
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy