W Olsztynie odbyły się uroczystości upamiętniające Grażynę Langowską. Wręczono też nagrody jej imienia

W Olsztynie po raz pierwszy przyznano Nagroda im. Grażyny Langowskiej dla nauczycieli, wychowawców i instytucji działających w duchu patriotycznym. W urzędzie wojewódzkim odsłonięto tablicę upamiętniającą wybitną pedagog i działaczkę „Solidarności”.

W uroczystościach wzięła udział córka Grażyny Langowskiej – Helena Kremarska oraz premier Mateusz Morawiecki i wicepremier Jarosław Kaczyński.

Helena Kramarska podkreślała, że jej mama była skromna i bardzo aktywna.

Mama nie bardzo lubiła być na świeczniku, ale myślę, że ta inicjatywa jest bardzo ważna i wzruszająca dla mnie. Mama była skromna, ale potrafiła wpłynąć na swoich wychowanków przez to, jaką osobą była. Swoją postawą dawała im przykład

Prezes PiS wicepremier Jarosław Kaczyński przypomniał część bogatego życiorysu Grażyny Langowskiej.

Była działaczką opozycji, działaczką Solidarności, była więźniem politycznym, posłanką, działaczką Porozumienia Centrum, ale przede wszystkim osobą o bardzo sprecyzowanych poglądach i silnym charakterze.

Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że Grażyna Langowska pełniła służbę wychowawcy i nauczyciela w trudnych czasach dla Polski.

Cicha bohaterka Solidarności. Jak rozmawiałem z osobami, które ją znały, to zawsze mówiły o jej konsekwencji, o jej wierze w Polskę, o jej ogromnym zaangażowaniu. Uczyła języka polskiego, a to właśnie w języku polskim były zakotwiczone nasze wartości i nasza wola trwania w bardzo trudnych czasach.

Wspominano także jej aresztowanie przez PRL-owską Służbę Bezpieczeństwa.

Funkcjonariusze komunistycznego państwa w wigilię roku 1981 roku aresztowali Grażynę Langowską, bo tamtem system nie mógł znieść takich osób, jak ona – przywiązanych do idei wolności, do solidarności, gotowych służyć drugiemu człowiekowi

– mówi prezes Instytutu Pamięci Narodowej doktor Karol Nawrocki.

Pierwszy kontakt miałem z nią za czasów Solidarności, 1980 roku. Jeździliśmy na spotkania w różnych miejscach, pani Grażyna pokazywała tam te wartości, o które Solidarność walczy

– mówił poseł PiS Zbigniew Babalski.

Ja ją znam jako bojowniczkę. Jeśli typowano kogoś do wywalczenia czegoś – czy dla województwa, czy politycznie – to typowano Grażynę. Wojownicza, a zarazem ciepła, każdemu chciała pomóc

– wspominał poseł PiS Leonard Krasulski.

Grażyna Langowska zmarła 2 listopada 2009 roku. Przed odsłonięciem tablicy premier Mateusz Morawiecki zapalił znicze na jej grobie, a także przy Obelisku Pamięci Ofiar Katyńskich i pod Pomnikiem Pamięci Ofiar Katastrofy Smoleńskiej w Olsztynie.

Grażyna Langowska

Przez wiele lat pracowała jako nauczycielka języka polskiego w olsztyńskich szkołach, a w 1980 roku wstąpiła do „Solidarności” i organizowała sekcję pracowników oświaty związku. Po wprowadzeniu stanu wojennego została tymczasowo aresztowana. W 1989 uzyskała mandat posłanki na Sejm kontraktowy. Została wybrana w okręgu Olsztyn jako kandydatka bezpartyjna, z poparciem Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. W pierwszej połowie lat 90. XX wieku była kuratorem oświaty w województwie olsztyńskim, a w roku 1997 ponownie uzyskała mandat poselski z listy Akcji Wyborczej Solidarność. Po zakończeniu kadencji wycofała się z polityki. Grażyna Langowska pośmiertnie odznaczona została Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności.

Nagroda im. Grażyny Langowskiej

Drugą częścią uroczystości było wręczenie po raz pierwszy Nagród imienia Grażyny Langowskiej. To nagrody wspólnie przyznawane przez trzy instytucje: stowarzyszenie Wspólnota Polska, Instytut Pamięci Narodowej oraz Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej

– To niezwykle ważny moment – podkreślał przed przyznaniem nagród prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska Dariusz Piotr Bonisławski.

Z jednej strony, po wielu latach, spełniamy moralny obowiązek wyrażenia wdzięczności dla śp. Grażyny Langowskiej za jej świadectwo życia napełnionego staraniem o dobro ojczyzny, dobro tego regionu i polskiej oświaty. Z drugiej strony świat potrzebuje drogowskazów i wzorców do naśladowania. Bohaterka tego dnia była dla wielu moralnym i patriotycznym drogowskazem.

Nagrody są przyznawane nauczycielom polskim i polonijnym, zarówno obecnie aktywnym zawodowo, jak i tym, którzy działali w czasach PRL-u.

Istnieje potrzeba honorowania i dostrzeżenia polskich nauczycieli, by jednoznacznie powiedzieć: to jest niezwykle ważny zawód, to jest powołanie. Jest się nosicielem wartości, w tym wartości patriotycznych

– podkreśla profesor Jan Żaryn, prezes Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej.

Laureaci nagrody

Adam Błaszkiewicz z Wilna, Adam Lichota z Chorzowa oraz Ireneusz i Cecylia Gugulscy z Warszawy zostali laureatami pierwszej edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej dla nauczycieli, wychowawców i instytucji działających w duchu patriotycznym. Nagrody – statuetki – wręczał prezes PiS, wicepremier Jarosław Kaczyński. Gratulacje nagrodzonym składał premier Mateusz Morawiecki.

Adam Błaszkiewicz

Pierwszy z odznaczonych, Adam Błaszkiewicz, to nauczyciel, założyciel i długoletni dyrektor Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie. Od 1995 roku jest instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie, przez wiele lat był jego przewodniczącym. Działał też w Kongresie Polaków na Litwie. Jest członkiem Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą. Ponieważ, jak poinformowano, Błaszkiewicz jest zakażony koronawirusem nagrodę w jego imieniu odebrała w Olsztynie dyrektor polskiego gimnazjum Renata Krasowska.

Adam Lichota

Jest nauczycielem historii i WOS w Zespole Szkół Technicznych nr 2 im. Mariana Batko w Chorzowie. Brał udział w wielu projektach realizowanych przez różne instytucje, m.in. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności oraz IPN, w tym w ogólnopolskim konkursie na scenariusz lekcji poświęconej zbrodni wołyńskiej.

Podjął się on szeregu inicjatyw historycznych o zasięgu szkolnym i pozaszkolnym, m.in. realizacji przedstawienia „Historia z bloku 11” poświęconego patronowi szkoły, ofierze KL Auschwitz, a także stworzenia w 2018 r. w szkole tzw. „escape roomu” poświęconego Irenie Sendlerowej. Największym z tych projektów, w którym uczestniczy kilkadziesiąt szkół i instytucji, jest organizowany od 2020 r. Bieg Pamięci ze Światłem Pokoju, upamiętniający marsz śmierci z Oświęcimia do Gliwic.

Ireneusz i Cecylia Gugulscy

Nauczyciele języka polskiego z Warszawy. Panu Ireneuszowi przyznano nagrodę pośmiertnie. Pracował w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana, od 1959 r., z przerwami, do końca życia. W chwili wprowadzenia stanu wojennego został internowany i do lipca 1982 r. przebywał w ośrodkach internowania. We wrześniu 1982 r. zawieszono go w wykonywaniu obowiązków i wytoczono sprawę dyscyplinarną za przemycenie z ośrodka internowania Listu internowanego nauczyciela do swoich maturzystów. SB prowadziła przeciwko niemu sprawę operacyjną. Od września 1983 r. miał wrócić do VI LO, lecz od nowego roku został przeniesiony służbowo do XXI L.O. w Warszawie.

Jego żona Cecylia (zwana też Celiną) uczestniczyła w latach 80. XX w. w tworzeniu rekolekcji dla nauczycieli i razem z ojcem Jackiem Salijem zakładała duszpasterstwo nauczycieli i wychowawców. Pani Celina osobiście odebrała nagrodę, pomocą służyła jej wnuczka Justyna.

Fundatorzy nagrody

Nagroda im. Grażyny Langowskiej została ustanowiona z inicjatywy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Ma trzech fundatorów i jest przyznawana w trzech kategoriach. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego nagradza za zaangażowanie patriotyczne nauczycieli, wychowawców oraz instytucje działające w tzw. epoce Solidarności (1980-1990). Nagroda w tej kategorii jest nadawana również pośmiertnie.

Nagroda ma być przyznawana co roku.

Na uroczystości obecni są także: podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Olga Semeniuk, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski, prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska Dariusz Piotr Bonisławski, prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej prof. Jan Żaryn, senator Małgorzata Kopiczko i Bogusława Orzechowska. Są także posłowie: Leonard Krasulski, Zbigniew Babalski, Robert Gontarz, Adam Ołdakowski, Wojciech Kossakowski, Jerzy Małecki i prezes Zarządu Okręgowego PiS w Olsztynie Jerzy Szmit.

 

Autor: B. Gajlewska/A. Piedziewicz/A. Skrago/IAR
Redakcja; B. Świerkowska-Chromy