Opublikowany 31 sierpnia 2021
Polecane, Aktualności, Aplikacja mobilna, Region

„Upomnieli się o ludzką godność”. Minęło 40 lat od strajku w Olsztyńskich Zakładach Graficznych

OZGRAF rocznica strajku Fot. P. Getka

W Olsztynie uroczyście obchodzona była 40. rocznica strajku w Olsztyńskich Zakładach Graficznych. Strajk przeciwko władzom PRL w czasie tak zwanego karnawału „Solidarności” trwał od 19 sierpnia do 5 września 1981 roku.

Jak powiedział naczelnik olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej Paweł Warot warto w rocznicę podpisania porozumień sierpniowych przypomnieć, że 40 lat temu to właśnie tutaj odbył się najdłuższy strajk przeprowadzony przez członków Solidarności.

Pracownicy, drukarze upomnieli się o ludzką godność, o wolność. Był zagrożony druk ówczesnego organu komitetu wojewódzkiego partii i Gazety Olsztyńskiej, i tak naprawdę drukarze w pewnym momencie zaprzestali druku tej gazety. Okazali chęć drukowania podręczników szkolnych, których zawsze przed 1 września w PRL brakowało

– wyjaśnia naczelnik.

Paweł Warot

00:00 / 00:00

Jednym z głównych powodów konfliktu z komunistycznymi władzami był państwowy monopol informacyjny i kampania propagandowa wymierzona w „Solidarność”.

Przeciw protestującym stanęła cała machina przemocy i propagandy państwowej.

Ludzi wyspecjalizowanych w niszczeniu innych – myślę tu o aparacie bezpieczeństwa – którzy podjęli bezprecedensową akcję wobec strajkujących i ich rodzin. Nacisk na to, aby werbować tajnych współpracowników, a było tu kilku, którzy bardzo ofiarnie pracowali, żeby przekazać informacje, powodowały, że sytuacja strajkujących stawała się trudna

– jak mówi Renata Gieszczyńska z IPN.

Renata Gieszczyńska -cz. 1

00:00 / 00:00

Strajkujący byli pozostawieni sami sobie, jednocześnie inwigilowani i zastraszani.

Wiedzieli, że z każdym dniem przybywa ludzi, którzy się źle czują, a matki coraz bardziej tęsknią za dziećmi. Z każdym dniem nacisk władz, która straszyła konsekwencjami, był większy

– wyjaśnia Gieszczyńska.

Renata Gieszczyńska – cz. 2

00:00 / 00:00

Sytuację strajkujących pogarszał też fakt, że do protestu nie przyłączyły się inne zakłady pracy.

Nie były to wielkie ośrodki przemysłowe, gdzie protest w jednym, nawet niedużym zakładzie pracy, ciągnął za sobą inne zakłady pracy

– mówi historyczka.

Renata Gieszczyńska – cz. 3

00:00 / 00:00

Ostatecznie 5 września podjęto decyzję o zawieszeniu strajku bez rozwiązywania komitetu strajkowego. Powodem było zwołanie w Hali Oliwii w Gdańsku Pierwszego Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność”. Pracownicy zakładu w dalszym ciągu prowadzili jednak działalność opozycyjną. Kolportowali ulotki, wynosili czcionki, które umożliwiały drukowanie opozycyjnych wydawnictw. W okresie stanu wojennego 31 sierpnia 1982 roku pod OZGRAF-em odbyła się potężna manifestacja. W efekcie część pracowników zakładu zostało skazanych w trybie doraźnym na kary wieloletniego więzienia lub internowanie.

Barbara Nowak była jedyna kobietą w ciąży, która została internowana w stanie wojennym.