Gustaw Gizewiusz
Grób Gustawa Gizewiusza w Ostródze
Gustaw Herman Marcin Gizewiusz urodził się w Piszu 21 maja 1810 roku.
Był ewangelickim duchownym, polskim działaczem społeczno-narodowym i politycznym, a także literatem, folklorystą publicystą, tłumaczem, wydawcą i bibliofilem. Urodził się w Piszu w częściowo zgermanizowanym polskim rodzie Giżyckich. Jego ojciec Marcin był kierownikiem miejscowej szkoły miejskiej. Gustaw Herman Marcin Gizewiusz skończył gimnazjum w Ełku, gdzie opanował język polski. Studiował teologię ewangelicką na uniwersytecie w Królewcu.
W 1835 oku został polsko-ewangelickim kaznodzieją w Ostródzie, gdzie rozwinął wszechstronną działalność w obronie Mazurów, występując przeciwko germanizacji. Był obrońcą i propagatorem języka i kultury polskiej na Mazurach. Utrzymywał też kontakty ze środowiskami patriotycznymi w innych częściach ziem polskich oraz w Czechach i na Łużycach.
W 1841 roku Gizewiusz spotkał się w Ostródzie z innym znanym działaczem polskim Krzysztofem Mrongowiuszem, który przekazał mu memoriał do króla pruskiego w sprawie swobód językowych dla ludności mazurskiej. Wiosną 1842 roku dokument ten wręczył osobiście Fryderykowi Wilhelmowi. Gustaw Herman Marcin Gizewiusz kandydował w 1848 r. do berlińskiego parlamentu jako przedstawiciel społeczności polskiej. Zmarł 7 maja 1848 roku w Ostródzie w dniu wyborów.
Kronikarz Warmińsko-Mazurski – posłuchaj audycji Ewy Zdrojkowskiej
