Ponad 3 miliony Polaków pracuje w zawodach najbardziej narażonych na wpływ AI
W 20 grupach zawodów najbardziej narażonych na zastąpienie pracowników przez AI pracuje 3,68 mln Polaków, w tym 2,16 mln kobiet – wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). Autorzy wskazali, że wśród zagrożonych profesji są przede wszystkim zawody specjalistyczne.
Zaliczają się do nich w szczególności te, które wymagają wyższych kwalifikacji, m.in. finansiści, prawnicy, programiści. Do tej grupy zaklasyfikowani zostali również matematycy, niektórzy urzędnicy państwowi, sekretarki, a także nauczyciele akademiccy i część kadry kierowniczej przedsiębiorstw.
W 20 zawodach najbardziej narażonych na wpływ sztucznej inteligencji zatrudnionych jest obecnie ok. 3,68 mln osób. Dla porównania liczba pracujących w 20 zawodach najmniej narażonych na wpływ AI wynosi ok. 1,66 mln osób – zauważono w raporcie „AI na polskim rynku pracy”.
Polacy są podzieleni w ocenie skutków zastosowania AI na rynku pracy. 25,8 proc. badanych uważa, że wykorzystanie sztucznej inteligencji wpłynie pozytywnie na liczbę miejsc pracy na rynku, a 33,4 proc. uważa, że wpłynie negatywnie
– wskazali autorzy raportu.
Sztuczna inteligencja ma potencjał znacznego przekształcenia polskiego rynku pracy – upraszcza bądź eliminuje część zadań, zwiększa produktywność niektórych pracowników, a także zwiększa presję na zdobywanie nowych umiejętności. O tych procesach musimy też myśleć, biorąc pod uwagę szerszy kontekst, chociażby trendy demograficzne – do 2035 roku na rynku pracy będzie nawet 12,5 proc. pracowników mniej niż obecnie. Wdrożenie narzędzi automatyzujących pracę może więc być istotnym komponentem działań zmierzających do zwiększenia produktywności i utrzymaniu obecnego potencjału polskiej gospodarki
– zwrócił uwagę Ignacy Święcicki z PIE.
Jak wynika z raportu, kobiety w Polsce są bardziej niż mężczyźni narażone na wywołane przez AI zawirowania na rynku pracy. Spośród 121 analizowanych grup zawodów w Polsce, kobiety częściej wykonują prace zagrożone wpływem AI. W grupie 20 grup zawodów najbardziej narażonych na zmiany związane z wprowadzeniem AI pracuje 28 proc. wszystkich pracujących w Polsce kobiet i 17 proc. mężczyzn.
Mimo większej ogólnej liczby pracujących mężczyzn niż kobiet, w grupie 20 najbardziej narażonych na AI zawodów kobiety prowadzą również liczebnie – 2,16 mln w porównaniu z 1,53 mln. Prawdopodobnie dlatego, że kobiety rzadziej podejmują się prac fizycznych i częściej są lepiej wykształcone od mężczyzn – pracują więc w zawodach mocniej wystawionych na wykorzystanie AI
– przypuszczają autorzy raportu.
Przeprowadzona przez PIE analiza wskaźników ekspozycji na sztuczną inteligencję w poszczególnych sektorach gospodarki wskazuje też na istotne zróżnicowanie w adaptacji i wykorzystaniu tych technologii.
Wyniki pozostają spójne z wnioskami z analiz zawodów. Sektor rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa odnotowuje najniższą ekspozycję na AI, co sugeruje, że jest on najmniej dotknięty przez rozwój tych technologii. Podobnie niski poziom ekspozycji można zauważyć w działalności gastronomicznej i zakwaterowaniu oraz w budownictwie
– zaznaczono.
Z kolei sektor działalności finansowej i ubezpieczeniowej wykazuje najwyższą ekspozycję na AI, co wskazuje na możliwość intensywnego wykorzystania tych technologii w automatyzacji procesów, analizie danych i zarządzaniu informacją. Wysoką ekspozycję wykazują też sektory działalności profesjonalnej i technicznej oraz edukacji. Na czwartym miejscu w grupie sektorów wystawionych na wpływ AI znalazł się sektor IT.
Na obecnym etapie wdrażania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w gospodarce nie wiemy, czy okaże się ona bardziej komplementarna z umiejętnościami pracowników, czy jej wdrażanie w większym stopniu będzie prowadziło do automatyzacji obecnych zadań i zmniejszenia zatrudnienia w niektórych zawodach. Barierą przed szerszą implementacją sztucznej inteligencji są wciąż stosunkowo niskie, jak na warunki europejskie, koszty pracy, które nie motywują kadry zarządzającej do podjęcia kroków na rzecz automatyzacji
– zauważył Jakub Witczak z PIE. Dodał, że wymagane do obsługi zaawansowanego AI przetwarzanie wrażliwych danych na zewnętrznych serwerach sprawia, że nowe rozwiązania mogą budzić obawy przed wyciekami i być niezgodne z zasadami compliance w przedsiębiorstwach.
Redakcja: A. Niebojewska za PAP
