Pałac Herbsta

Willa Edwarda Herbsta – neorenesansowy pałac w Łodzi wybudowany prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego w latach 1875–1877, w którym zamieszkała najstarsza córka Karola Scheiblera – Matylda – z mężem Edwardem Herbstem.

Pałac wzniesiono u zbiegu obecnych ulic bp. W. Tymienieckiego i Przędzalnianej, w bezpośredniej bliskości fabryki scheiblerowskiej oraz przyfabrycznego osiedla dla jej robotników – Księży Młyn. Jednopiętrowy, neorenesansowy, na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu, nakryty czterospadowym dachem z belwederem. W 1877 r. do pałacu, od strony wschodniej, dobudowano salę balową, a z kolei do niej, od strony północnej, oficynę gospodarczą na rzucie prostokąta, z bocznymi skrzydłami. Drugi budynek gospodarczy, mieszczący stajnię i powozownię, zaprojektowany przez innego łódzkiego architekta – Adolfa Zeligsona (Seligsona) – powstał w 1893.

Pałac pozostawał w rękach rodziny do końca 1941 roku. Po pierwszych mieszkańcach wilii, którzy w 1919 r. przeprowadzili się do Sopotu, zamieszkał tu ich syn – Leon (1880–1942) z żoną Aleksandrą (1889–1970), którzy opuścili ją pod koniec 1941 wyjeżdżając do Wiednia. Zabrali ze sobą całe wyposażenie domu. Leon nie dożył zakończenia wojny. Zmarł bezpotomnie. Po jego śmierci żona powróciła do Łodzi i tu zmarła. W październiku 2013 r. symbolicznie powróciła do willi poprzez odnaleziony w prywatnej kolekcji w Łodzi jej portret autorstwa niemieckiego impresjonisty Fritza von Kamptza.

Po II wojnie światowej willa miała kilku użytkowników: przedszkole oraz spółdzielnię pracy produkującą bombki choinkowe. Doprowadzili oni willę, szczególnie spółdzielnia, do stanu prawie całkowitej dewastacji.

Po przejęciu przez Muzeum Sztuki w Łodzi i gruntownej rekonstrukcji w latach 80. XX w. w willi powstał oddział muzeum, w którym prezentowane są wnętrza mieszkalne typowe dla łódzkiej elity przemysłowej przełomu XIX i XX wieku. (za Wikipedią)

Zdjęcia: Sławomir Ostrowski