Nie tylko Olsztyn ma problem z granicami. Samorządowcy apelują o reformę

Fiasko próby powiększenia Olsztyna kosztem gminy Purda stało się punktem wyjścia do ogólnopolskiej debaty. Na konferencji „Nowe horyzonty miast”, zorganizowanej w stolicy regionu, postawiono pytanie: czy polskie aglomeracje są skazane na „wojny o granice”, czy też kluczem do rozwoju jest reforma prawa i dialog?

Eksperci, samorządowcy i naukowcy analizowali problem rozwoju terytorialnego i stwierdzili, że obecne przepisy są nieprzystające do wyzwań XXI wieku. Problem Olsztyna – który, jak podkreślał prezydent Robert Szewczyk, jest jednym z najmniejszych miast wojewódzkich pod względem powierzchni – ma wymiar ogólnopolski.

Spory terytorialne dotyczą większości ośrodków. To dotyczy dużej skali polskich miast i jest to problem znaczący w skali całego kraju

– wskazał prof. dr hab. Wojciech Dziemianowicz z Uniwersytetu Warszawskiego.

Władze Olsztyna argumentują, że rozwój jest konieczny, a obecne granice hamują wzrost gospodarczy regionu, ponieważ miasto nie ma możliwości tworzenia nowych terenów pod inwestycje. Jedną z nich miałoby być stworzenie „miasteczka prawnego”, które wymagałoby gruntów Skarbu Państwa.

Prezydent Robert Szewczyk podkreślił, że utrzymywanie obecnego stanu uderza w całe województwo.

To są czynniki, które będą hamowały rozwój nie tylko Olsztyna, nie tylko naszego miasta, ale całego regionu warmińsko-mazurskiego

– stwierdził.

Jednocześnie próby poszerzenia granic niemal zawsze budzą emocje i zacięty opór. Dr Anna Dąbrowska z Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśniała, dlaczego ten opór jest tak silny.

Granice jako pewna dość trwała struktura są pewnym dobrem, którego bronimy nie tylko w wymiarze lokalnym, ale i ponadlokalnym

– mówiła.

O skali tych emocji świadczą przykłady z innych części kraju. Wiceburmistrz Lęborka Krzysztof Król opowiadał o ich sprzeciwie towarzyszącym procedurze powiększenia miasta.

Sprzeciw zakończony został sukcesem, Nie oddamy naszego, to aneksja. To była retoryka wojenna

– dodał.

Według samorządowców wnioski z konferencji są jednoznaczne. Potrzebna jest zmiana prawa, by uniknąć konfliktów, takich jak w przypadku Purdy.

Tymczasem władze Olsztyna apelują o systemowe rozwiązania. Wiceprezydent Justyna Sarna-Pezowicz wyraziła nadzieję, że rząd podejmie ten temat.

Nasze prawo być może powinno zostać zmienione, oczywiście na poziomie krajowym, tak żeby takie sytuacje były rozwiązywane w sposób koncyliacyjny

– podsumowała.

Bezpośrednim powodem zorganizowania konferencji była nieudana próba Olsztyna, by poszerzyć swoje granice kosztem ponad 230 hektarów należących do gminy Purda. Choć władze miasta prowadziły rozmowy, sprzeciw gminy Purda, która jednocześnie deklarowała gotowość do przekazania mniejszego obszaru, np. 10–20 hektarów pod konkretną inwestycję, ostatecznie przeważył. Rada Ministrów nie przychyliła się do wniosku Olsztyna, co skłoniło samorząd do rozpoczęcia działań na rzecz zmian systemowych.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Fot. M. Lewiński

Fot. M. Lewiński

Autor: M. Lewiński
Redakcja: B. Świerkowska-Chromy