Hans-Gert Pöttering: Unia Europejska powinna mieć wspólną politykę obronną

Hans-Gert Pöttering

Powinniśmy wspólnie prowadzić politykę obronną i uczynić Unię Europejską silniejszą dla przyszłości – wezwał profesor Hans-Gert Pöttering, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, gość Porannych Pytań Polskiego Radia Olsztyn. Prof. Pöttering uznał nacjonalizm za największe zagrożenie idei i jedności europejskiej. Nasz gość nie zgodził się z wypowiedzią Donalda Trumpa dla Bilda, iż Niemcy zdominowały Unię Europejską. Największym rozczarowaniem politycznym profesora Pötteringa był Brexit. Nasz gość proponuje, by przy rozwodzie z Wielką Brytanią nie eskalować wzajemnych roszczeń. Profesor uważa też, że Antonio Tajani będzie dobrym przewodniczącym Parlamentu Europejskiego.

Alicja Kulik: Panie przewodniczący, eurodeputowani wybrali we wtorek nowego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, chadeka Antonio Tajaniego, który powiedział: Będę prezydentem każdego europosła, będę prezydentem każdej grupy. Mój program to program Parlamentu Europejskiego. Tylko to mnie obowiązuje. Odebrane to zostało, jako aluzja i przytyk do sposobu sprawowania tej funkcji przez jego poprzednika Martina Schulza, który nie szczędził krytyki rządom państw członkowskich. Co, pana zdaniem, oznacza dla Unii wybór Tajaniego?

Hans-Gert Pöttering: Każdy kto jest wybierany na dany urząd ma własną osobowość, styl, wyobrażenie i wizję sprawowania tego urzędu. Antonio Tajaniego znam od wielu lata, wspólnie pracowaliśmy w Europejskiej Partii Ludowej i wiem, że jest to człowiek, na którego można się zdać. Jest moim przyjacielem, darzę go ogromnym zaufaniem i wierzę, że będzie dobrym przewodniczącym PE. Cieszy mnie jego wybór niezmiernie. Pan Martin Schulz miał po prostu inny styl sprawowania tego urzędu. To jest w porządku, że nowa osoba nada tej funkcji własny wymiar i stworzy nowy profil.

Alicja Kulik: Premier Wielkiej Brytanii ogłosiła 12-punktowy plan wychodzenia jej kraju z Unii Europejskiej. Londyn chce wyjść z jednolitego rynku i ograniczyć swobodny przepływ. Czy pana zdaniem UE powinna ułatwiać Wielkiej Brytanii ten rozwód, pójść na jej warunki, czy też trochę utrudniać? Mówi się, że ułatwienie mogłoby zostać odebrane jako zielone światło dla innych, którym też taki rozwód chodzi po głowie.

Hans-Gert Pöttering: Ogromnie żałuje, że Wielka Brytania opuszcza UE. Brexit jest moim największym politycznym rozczarowaniem. W czasie tego procesu, jeszcze przed referendum zostało rozpowszechnionych tak wiele kłamstw i złudnych nadziei. Powinno to nas skłonić do tego, by zrobić wszystko, by w przyszłości, gdyby ktoś miał podobny pomysł, żeby takie kłamstwa nie mogły mieć miejsca. Wierzę, że po Brexicie stosunki pomiędzy Wielką Brytanią i UE będą się układały na bazie partnerstwa. Toczą się w tej chwili negocjacje, jak to będzie przebiegało, ale nie powinniśmy zapominać o naszych interesach i uwzględniać w nich takie czynniki, które sprawią, że ten proces nie stanie się przykładem dla innych. Musimy się też do tego odnosić ze spokojem i uwagą, znaleźć czas na refleksję i nie eskalować wzajemnych roszczeń, żeby w czasie tego procesu nie doszło do wzrastania wzajemnej niechęci

Alicja Kulik: Co by pan odpowiedział Donaldowi Trumpowi, który w wywiadzie dla niemieckiego Bilda określił Brexit jako wielki sukces Wielkiej Brytanii, określił UE jako instrument niemieckiej dominacji, której celem jest pokonanie USA w handlu międzynarodowym. Powiedział też, że jest mu wszystko jedno czy UE się rozpadnie, czy pozostanie jednością. Wyraził też nadzieję, że inne kraje pójdą w ślady Wielkiej Brytanii.

Hans-Gert Pöttering: Amerykański prezydent-elekt Donald Trump, który cieszy się z Brexitu budzi pewne obawy, ale mam nadzieje, że posłucha się swoich doradców i poprawi swoją znajomość spraw europejskich. My zrobimy wszystko, by stosunki z USA układały się jak najlepiej; mogę mówić o gotowości do takiej współpracy. Natomiast jeśli chodzi o dominację Niemiec, to tak naprawdę ona nie istnienie. Nie mówimy o dominacji, a o zwiększeniu odpowiedzialności pewnych krajów w UE. Jeżeli chodzi np. o sprawy militarne, to inne kraje UE tego się domagają, ma to na celu zwiększenie bezpieczeństwa krajów UE. Wspólna polityka obronna UE jest naszym priorytetem. Dlatego chciałbym wezwać wszystkie kraje UE do tego, żeby wspólnie prowadzić politykę obronną i uczynić ją najsilniejszą dla przyszłości.

Alicja Kulik: W swojej politycznej autobiografii „Na szczęście jesteśmy zjednoczeni. Moja europejska droga”, wspomina Pan jak udawało się przezwyciężać beznadziejny kryzysy w UE. Czy obecny kryzys zaufania w ideę zjednoczonej Europy uważa Pan za najpoważniejszy w historii UE i jak można go przezwyciężyć?

Hans-Gert Pöttering: Konrad Adenauer mówił, że sytuacja jest poważna, ale nie beznadziejna. Każde pokolenie ma swoje problemy, wyzwania, przed którymi stoi i poszukuje rozwiązań. Dzisiaj tym problemem jest populizm i prawicowy ekstremizm, ale politycy muszą się zastanowić i muszą temu przeciwdziałać. Każdy naród ma swoją tożsamość, swoją historię, ale musimy pamiętać, że jesteśmy Europejczykami i musimy myśleć w tym kontekście ponadnarodowym bo nacjonalizmy prowadzą do wojen. W tej chwili jest to bardzo ważny problem, który trzeba rozwiązać.

Posłuchaj całej rozmowy

Urodzony w 1945 roku Hans-Gert Pöttering jest członkiem Parlamentu Europejskiego i jedynym posłem nieprzerwanie od pierwszych bezpośrednich wyborów w 1979 roku. Piastował stanowiska kierownicze, był przewodniczącym Europejskiej Partii Ludowej i przewodniczącym Parlamentu Europejskiego. Jest doktorem honoris causa UWM. W Olsztynie spotkał się ze studentami UWM, w związku z promocją swojej politycznej autobiografii „Na szczęście jesteśmy zjednoczeni. Moja europejska droga”.

Dorastający w Bersenbrück w Dolnej Saksonii polityk, w swojej autobiografii przypomina początki prac parlamentarnych. Opisuje reakcje posłów na upadek komunizmu i zjednoczenie Niemiec oraz wydarzenia, które zmieniły europejską politykę. Jako lider Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Pöttering uczestniczył w rozszerzeniu Unii Europejskiej na kraje północy, południa i wschodu, a także rozwoju instytucji europejskich poprzez traktaty z Maastricht, Amsterdamu, Nicei i Lizbony. Z inicjatywy Pötteringa w Parlamencie Europejskim w Brukseli powstał Dom Historii Europejskiej. Hans-Gert Pöttering jest obecnie przewodniczącym Fundacji Konrada Adenauera.

(as)