Grekokatolicy i prawosławni rozpoczynają święta Bożego Narodzenia
Chrześcijanie obrządku wschodniego rozpoczynają święta Bożego Narodzenia. W czwartek przypada wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, a grekokatolicy i prawosławni dziś zasiądą do wieczerzy wigilijnej.
Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą. Prosfora (od greckiego „prosphero” – przynoszę) to chleb liturgiczny używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Współcześnie ma kształt małych, mieszczących się w dłoni krążków, po upieczeniu podobnych do malutkich bułeczek. Przygotowaniem i wypiekiem prosfor zajmują się np. mniszki z monasterów (klasztorów).
Na stole ma znaleźć się dwanaście postnych potraw m.in. barszcz z uszkami, pierogi, ryba. Nie może zabraknąć przyrządzonej z maku, pszenicy i miodu kutii – potrawy symbolizującej odradzające się życie. Po wieczerzy wierni udają się do cerkwi na nabożeństwo.
Święta chrześcijan wschodnich poprzedzał 40-dniowy post, bardzo ściśle przestrzegany, zwłaszcza przez ostatnie dni przed świętami i w samą wigilię. W wigilię niektórzy wierni powstrzymują się nawet od picia napojów aż do spożycia uroczystej, postnej kolacji.
Według danych GUS, grekokatolików jest w Polsce około 33 tysięcy. Mieszkają m.in. w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. W latach 40. ubiegłego wieku Kościół greckokatolicki został zdelegalizowany przez władze komunistyczne; reaktywowano go na początku lat 90.
Święta Bożego Narodzenia w obrządku wschodnim trwają trzy dni.
Transmisja z dzisiejszej liturgii z katedry greckokatolickiej z Olsztyna na antenie Radia Olsztyn od godziny 21.
Autor: S. Petrychenko/PAP
Redakcja: M. Rutynowski
