Dr hab. Anna Pytasz-Kołodziejczyk: Konstytucja była testamentem pokolenia
Fot. Muzeum Warmii i Mazur
Była pierwszą w Europie i drugą na świecie spisaną konstytucją. Dawała nadzieje na zmiany w Rzeczpospolitej. Dziś obchodzimy 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Historyk dr hab. Anna Pytasz-Kołodziejczyk z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie podkreśliła w rozmowie z Radiem Olsztyn, że była to ustawa zmuszająca do kompromisu między królem a szlachtą.
Wprowadziła monarchię dziedziczną. Została tak zaprojektowana, aby zlikwidować wady, opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej, systemu politycznego Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ograniczono znacząco także demokrację szlachecką np. odebrano prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie, która nie posiadała ziemi. Wprowadzono też częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty, co było bardzo intensywnie postulowane przez mieszczan
– wyjaśniła dr hab. Anna Pytasz-Kołodziejczyk.
Konstytucja 3 Maja dawała ochronę chłopom, łagodząc nadużycia pańszczyzny oraz zniosła liberum veto. Była to ustawa, która jednocześnie znalazła odniesienia w późniejszych aktach prawnych.
Odniesienia do konstytucji z 3 maja odnajdziemy w konstytucjach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. W tym sensie Konstytucja 3 Maja była symbolem. Była testamentem pokolenia, które widziało zepsucie Rzeczpospolitej Obojga Narodów, ten nierząd, który chciała naprawić wespół z królem. Była więc pewnego rodzaju kompromisem
– zauważyła historyk.
Tegoroczne obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja rozpoczną się mszą świętą za Ojczyznę, która zostanie odprawiona w katedrze Świętego Jakuba Apostoła w Olsztynie o godzinie 11.00.
Następnie (ok. godziny 12:15) odbędzie się uroczysty apel na Placu Konsulatu Polskiego w Olsztynie. W tym miejscu przewidziano odegranie hymnu państwowego, podniesienie flagi państwowej oraz złożenie wieńców i wiązanek pod Kolumną Orła Białego.
Z uwagi na aktualną sytuację epidemiczną w naszym kraju uroczystości odbędą się w ograniczonej formie z zachowaniem reżimu sanitarnego. Podobne, skromne uroczystości, odbędą się także w innych miastach regionu.
Redakcja: Ł. Sadlak/I. Malewska
