Budynki dawnego obozu KL Soldau w Działdowie będą wyremontowane
Budynki obozu koncentracyjnego Soldau. Fot. R.Lesiński
Do Działdowa trafi 13,5 miliona złotych z programu Polski Ład na ratowanie budynku po dawnym niemieckim obozie koncentracyjnym. W KL Soldau, bo tak nazywał się obóz, życie podczas drugiej wojny światowej straciło od 3 do 30 tysięcy osób.
Głównie byli to przedstawiciele polskiej inteligencji z północnego Mazowsza. Jednak przez lata historia tych tragedii nie było powszechnie znana, a budynek, gdzie ginęli więźniowie z roku na rok popadał w coraz większa ruinę. I, gdy nie było już nadziei na uratowanie obiektu, na pomoc ruszył rząd.
Obóz KL Soldau został założony w Działdowie już we wrześniu 1939 roku. Niemiecki okupant prowadził tam tzw. utajony ośrodek zagłady i wielokrotnie zmieniał nazwę obozu, by ukryć ten fakt. Nazywano go obozem przejściowym, później jenieckim, a nawet obozem pracy wychowawczej. Według różnych szacunków w obozie podczas wojny zginęło z powodu chorób, rozstrzelań i wyniszczających warunków nawet do 30 tysięcy osób. Ta cześć historii obozu zakończyła się wraz z zajęciem Działdowa przez Armię Czerwoną – wówczas w miejscu obozu niemieckiego, przez kilka miesięcy funkcjonował obóz NKWD.
Od 1957 roku do lat 90-tych dawne koszary pełniły funkcje mieszkalne. W 2001 roku samorząd przekazał budynek Caritasowi diecezji toruńskiej, który chciał stworzyć tam hospicjum i izbę pamięci po dawnym obozie. Te plany jednak nie wypaliły, bo nowy właściciel, mimo wielkich starań o dofinansowanie, nie mógł go uzyskać i w 2012 r. zwrócił miastu darowiznę. Od tego czasu zaczęło się stopniowe popadanie w ruinę budynku. Gdy wydawało się, że nie uda uratować poobozowych pozostałości, wszystko odmieniło się w tym roku.
W tym tygodniu sporą kwotę na prace ratunkowe przekazał rząd w ramach Polskiego Ładu – to 13,5 miliona złotych.
Dopiero w tym roku rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające obiekt przed dalszą degradacją. Było to możliwe, dzięki rządowej pomocy. Wierzę, że dzięki tym środkom uda się to miejsce godnie upamiętnić
– podkreślał poseł PiS Robert Gontarz.
To nie jedyne środki, które udało się przekazać na ratowanie zabytku, wcześniej Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych przekazał na ten cel 4 miliony złotych, 380 tysięcy także przekazał resort kultury. Jak deklarują władze miasta, gotowa jest już dokumentacja remontowa, projekt i pozwolenie na budowę. Jeszcze w tym roku ogłoszony zostanie przetarg na wykonanie prac ratujących zabytek. Po rewitalizacji w dawnym niemieckim obozie koncentracyjnym Soldau w Działdowie miałoby powstać centrum edukacji o systemach totalitarnych: nazizmie i komunizmie.
Autor: L. Tekielski
Redakcja: M. Rutynowski
Miliony z programu Polski Ład na ratowanie budynku po obozie KL Soldau
