175 rocznica urodzin Kętrzyńskiego

pomnik Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie

Mówiono o nim, że przywrócił Mazury Polsce, a Polskę Mazurom – tak o Wojciechu Kętrzyńskim napisał w biografii historyk Andrzej Wakar.

Wojciech Kętrzyński – publicysta, etnograf, historyk, poeta, który zajmował się problematyką prusko-mazurską, urodził się 175 lat temu. Leksykon Warmii i Mazur podaje, że Kętrzyński urodził się w Giżycku, 11 lipca 1838 r., jako Adalbert von Winkler, syn Józefa Winklera, oficera pruskiego i Niemki Eleonory z domu Raabe, pochodzącej z Nowej Wsi pod Iławą.

Ojciec wywodził się ze szlacheckiej rodziny, a nazwisko zawdzięczał miejscowości „Kętrzyno” w powiecie wejherowskim. Dziadkowi dopisano „von Winkler” do nazwiska, a ojciec Wojciecha Kętrzyńskiego zaczął używać już tylko samego dopisku.

– Mój ojciec był Polakiem, moja matka jest Niemką (…) mimo to zawsze czułem się Polakiem, nawet wtedy, kiedy nie rozumiałem żadnego słowa po polsku – pisał Kętrzyński.

Brał udział w powstaniu styczniowym, przewożąc tajne dokumenty i broń. Był dwukrotnie więziony. Założył tajne Towarzystwo Mazurskiej Inteligencji Ludowej, później przekształcone w Komitet Niesienia Pomocy Mazurom, następnie zaś w Centralny Komitet dla Mazur, Śląska i Pomorza.

Wojciech Kętrzyński zmarł 15 stycznia 1918 roku we Lwowie, nie doczekawszy odzyskania przez Polskę niepodległości. Został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim, niedaleko grobu Marii Konopnickiej. Pamięć Wojciecha Kętrzyńskiego uczczono, nadając w 1946 mazurskiemu miastu Rastembork nazwę Kętrzyn. (ali/mlu/mow/as)