Warmińsko-Mazurskie się wyludnia. Gminy tracą nawet połowę mieszkańców

Coraz mniej nas na Warmii i Mazurach. W niektórych miejscowościach liczba mieszkańców spadła nawet o połowę w ciągu dekady. Takie dane przynosi najnowszy Atlas statystyczny województwa warmińsko-mazurskiego. Region się kurczy, starzeje i wyludnia, ale są też wyjątki – gminy, które przyciągają nowych mieszkańców. 

To może zaskakiwać, ale wiele miejscowości na Warmii i Mazurach znika z mapy demograficznej. Nie dosłownie, lecz liczbowo. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w latach 2011–2021 w niektórych częściach regionu liczba mieszkańców spadła nawet o 50 procent. Dotyczy to głównie obszarów wiejskich w powiatach gołdapskim, piskim, nowomiejskim i działdowskim. Przykład – gmina Biała Piska. Tu, według statystyk, w ostatnich latach dramatycznie ubyło ludności. Podobnie Orzysz czy południowo-wschodnie wsie powiatu oleckiego.

Miasta też nie są wolne od tego trendu. W ciągu 9 lat, od 2015 do 2024 roku, większość miast regionu straciła mieszkańców. Nawet w Olsztynie i Elblągu liczba ludności spadła, choć nie tak drastycznie, jak w mniejszych ośrodkach.

Według prognoz Warmia i Mazury będą się nadal wyludniać. Już dziś mieszka tu 1 milion 340 tysięcy osób, a będzie mniej. Naturalny przyrost (czyli różnica między liczbą urodzeń a zgonów) jest ujemny. Na wsi rodzi się średnio 6 dzieci na tysiąc mieszkańców, a umiera 12 osób. Efekt – minus 6 osób rocznie na każde 1000 mieszkańców.

Wyraźnie widać kierunki zmian demograficznych w województwie. Choć od razu powiem, że podobne tendencje widoczne są także w całym kraju. Na koniec 2024 roku liczyło 1 mln 349,2 tys. mieszkańców  i było to o 6,3% mniej niż na koniec 2015 roku

– mówiła Joanna Balcerzak z Urzędu Statystycznego w województwie.

Do tego dochodzi starzenie się społeczeństwa. W powiatach nidzickim, nowomiejskim i działdowskim osoby w wieku 65+ stanowią już ponad 25 procent wszystkich mieszkańców. W całym województwie mediana wieku to 45 lat, czyli połowa ludzi jest starsza niż ta granica.

Województwo wyludnia się z osób młodych w wieku pomiędzy 25 a 35 lat. To są osoby w wieku prokreacyjnym. Jeśli one przenoszą się do innego województwa, to województwo warmińsko-mazurskie traci osoby, które prawdopodobnie będą podejmować decyzje prokreacyjne.

Są też jasne punkty na tej demograficznej mapie. Najlepiej radzą sobie Olsztyn i Ełk, które jeszcze przyciągają młodych. Coraz więcej osób przeprowadza się też do gmin Dywity, Jonkowo i Stawiguda – blisko Olsztyna, ale z ciszą i zielenią. W tych miejscach saldo migracji jest dodatnie. Mieszkańcy uciekają z bloków w miastach do domów na wsi.

Ciekawostka z badań GUS: aż 40 procent osób w wieku 25–34 lata w regionie nadal mieszka z rodzicami. To tzw. gniazdownicy –  osoby dorosłe, które z różnych powodów nie wyprowadziły się z domu. Najczęściej przez brak mieszkań, niepewność na rynku pracy albo niskie zarobki.

Eksperci ostrzegają: jeśli ten trend się nie odwróci, to za 20-30 lat Warmia i Mazury mogą stać się regionem seniorów. Bez uczniów, bez młodych rodzin, bez pracowników i bez realnych szans na rozwój.

Atlas Statystyczny Województwa Warmińsko-Mazurskiego to nie tylko informacje o demografii. Dokument wskazuje także rozwinięty potencjał turystyczny regionu. W 2024 roku baza noclegowa regionu oferowała ponad 80 tysięcy miejsc, co czyni Warmię i Mazury jednym z kluczowych turystycznie obszarów w kraju. Atlas statystyczny regionu można znaleźć tutaj: https://olsztyn.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/inne-opracowania/atlas-statystyczny-wojewodztwa-warminsko-mazurskiego-spoleczenstwo-jakosc-zycia-przestrzen,11,1.html.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Autor: M. Lewiński
Redakcja: M. Rutynowski