Sensacyjne odkrycie pod Mrągowem. Archeolodzy natrafili na cmentarzysko koni sprzed 1500 lat

Fot. UM Mrągowo

W okolicach Mrągowa, na Warmii i Mazurach, archeolodzy dokonali odkrycia, które może przyciągnąć uwagę naukowców z całego świata. Znaleziono rzadkie cmentarzysko koni z VI–VII wieku, powiązane z tajemniczą Grupą Olsztyńską. To wyjątkowe znalezisko, zawierające bogato zdobione szkielety zwierząt, rzuca nowe światło na historię i wierzenia dawnych Bałtów.

Odkrycie miało miejsce przypadkowo – po intensywnych ulewach, podczas prac polowych, myśliwi z Koła Łowieckiego „Śniardwy” zauważyli połyskujące w ziemi artefakty. Zabezpieczyli je i powiadomili Polski Związek Eksploratorów, co zapoczątkowało szeroko zakrojone badania archeologiczne.

Nad znaleziskami pracują obecnie naukowcy z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiego Związku Eksploratorów.

To są szkielety końskie – ale nie byle jakie. Każdy z nich posiada ozdoby, które można utożsamiać z warsztatami typowymi dla tej konkretnej podgrupy kulturowej

– tłumaczyła Aleksandra Barejko, doktorantka Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i pracowniczka IAE PAN.

Mrągowo – archeologiczna perła Mazur

Jak zauważył Tomasz Wasilewski z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (Oddział w Mrągowie), Warmia i Mazury mają długą tradycję badań archeologicznych – sięgającą nawet kilku stuleci.

Od lat trwają tu badania archeologiczne – nie od kilku czy kilkudziesięciu, ale od kilkuset lat. (…) Śmiem twierdzić, że ten teren jest jednym z najlepiej rozpoznanych archeologicznie w Polsce. Zbiory są imponujące i pokazują ogromną wymianę kulturową, która dokonywała się właśnie tutaj – m.in. dzięki szlakowi bursztynowemu

– mówił.

Kim była Grupa Olsztyńska?

Znalezione szkielety koni noszą bogate zdobienia charakterystyczne dla tzw. Grupy Olsztyńskiej – społeczności bałtyjskiej zamieszkującej region Warmii i Mazur we wczesnym średniowieczu.

Zabytki Grupy Olsztyńskiej wskazują na rozległe kontakty – od Skandynawii, przez Europę Zachodnią i Południową, aż po rejon Morza Czarnego. Pokazuje to, że była to ludność bardzo dobrze zakorzeniona w szlakach handlowych tamtych czasów

– przekazała Iwona Lewoc z Fundacji Terra Desolata.

Konie – nie tylko towarzysze, ale i ofiary

Choć konie odgrywały istotną rolę w kulturze i obrzędowości Bałtów, całe cmentarzyska końskie z VI–VII wieku są rzadkością. Nowe stanowisko pod Mrągowem może dołączyć do najważniejszych źródeł wiedzy o rytuałach tego ludu.

Aleksandra Barejko zwróciła uwagę, że brak pełnego rynsztunku przy szczątkach wskazuje na rytualny charakter pochówków – konie mogły być ofiarowane bogom lub towarzyszyć zmarłym wojownikom czy kupcom w zaświatach.

Archeologia XXI wieku

Na miejscu trwają intensywne badania z wykorzystaniem nowoczesnych metod, w tym fotogrametrii – techniki umożliwiającej tworzenie precyzyjnych, trójwymiarowych modeli znalezisk. Celem jest jak najpełniejsze zrozumienie kultury, wierzeń i codzienności Grupy Olsztyńskiej – społeczności, która wciąż pozostaje jedną z największych zagadek archeologicznych Europy Środkowo-Wschodniej.

Posłuchaj relacji Marka Lewińskiego

Fot. UM Mrągowo

Fot. UM Mrągowo

Fot. UM Mrągowo

Autor: M. Lewiński
Redakcja: P. Jaguszewski