Jak wybierani są europosłowie?

Polacy 9 czerwca wybiorą 53 europosłów w 13 okręgach wyborczych. W wyborach do Parlamentu Europejskiego nie ma przypisanej do okręgu stałej liczby mandatów. Liczba ta będzie ustalana dopiero po zakończeniu wyborów. System liczenia głosów jest zaś skomplikowany i odbywa się według różnych matematycznych wzorów.

Ordynacja wyborcza łączy dwie metody podziału mandatów: D’Hondta i Hare’a-Niemeyera, znaną jako metoda największych reszt. Pierwsza dotyczy skali całego kraju, druga – poszczególnych okręgów.

Najpierw zlicza się w skali kraju głosy na konkretne komitety wyborcze i odsiewa te komitety, które nie przekroczyły 5-procentowego progu (według kodeksu wyborczego w wyborach do Parlamentu Europejskiego 5-procentowy próg obowiązuje także komitety koalicyjne). Między pozostałe komitety dzieli się liczbę mandatów w skali kraju.

Dopiero po ustaleniu liczby mandatów przypadających poszczególnym komitetom rozdziela się je pomiędzy poszczególne listy w okręgach, zaś mandaty uzyskują kandydaci, którzy na danej liście otrzymali największą liczbę głosów. O liczbie mandatów, które trafią do poszczególnych okręgów decyduje frekwencja oraz wielkość okręgów.

Procedura jest zupełnie inna, niż w wyborach do Sejmu

W wyborach do Sejmu Polska podzielona jest na 41 w miarę równych okręgów, a do każdego okręgu przypisana jest określona liczba mandatów. W wyborach tych dzieli się mandaty najpierw pomiędzy okręgi, a dopiero później pomiędzy partie. W wyborach do europarlamentu jest odwrotnie.

Kluczowa różnica polega na tym, że w wyborach do PE, po zsumowaniu wyników wszystkich kandydatów w całym kraju, dzielimy mandaty pomiędzy partie w jednym wielkim okręgu wyborczym, którym jest cała Polska. Dopiero wtedy, kiedy podzielimy mandaty pomiędzy partie, wracamy do okręgów, w których głosowaliśmy. Ostateczna liczba mandatów, które dostanie dany okręg, jest trochę nieprzewidywalna

– wyjaśnił dr hab. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jak mówił, wpływ na liczbę mandatów, które przypadną ostatecznie poszczególnym okręgom, ma poparcie dla danej partii, mierzone w liczbie oddanych głosów. Oprócz frekwencji wpływ ma także wielkość okręgu.

W 2019 r. wybierano 52 europosłów – o jednego mniej niż w tym roku

Wówczas 2 mandaty trafiły do okręgu nr 2 (woj. kujawsko-pomorskie). Po 3 mandaty trafiły do okręgów: nr 1 (woj. pomorskie), nr 3 (woj. warmińsko-mazurskie i podlaskie), nr 5 (cztery miasta na prawach powiatu i 29 powiatów woj. mazowieckiego), nr 6 (woj. łódzkie), nr 8 (woj. lubelskie), nr 9 (woj. podkarpackie), Po 4 mandaty trafiły do okręgów: nr 12 (woj. dolnośląskie i opolskie) oraz 13 (woj. lubuskie i zachodniopomorskie). 5 mandatów trafiło do okręgu nr 7 (woj. wielkopolskie). Po 6 mandatów trafiło do okręgów: nr 4 (Warszawa z ośmioma powiatami woj. mazowieckiego) oraz nr 10 (woj. małopolskie i świętokrzyskie). Najwięcej, bo 7 mandatów, trafiło do okręgu nr 11 (woj. śląskie).

Autor: A. Rebelińska
Redakcja: K. Ośko