Jarosław Gowin: zależy mi na zwiększeniu autonomii uczelni wyższych i stworzeniu nowych typów uniwersytetów

Wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Fot. FB J.Gowina

O reformie szkolnictwa wyższego mówił w Porannych Pytaniach Polskiego Radia Olsztyn wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

Resort nauki szykuje dużą reformę szkolnictwa wyższego. Jak mówi Jarosław Gowin szczegóły poznamy jesienią, ale głównym założeniem jest zwiększenie autonomii uczelni i stworzenie nowych typów uniwersytetów.

Potrzebujemy uczelni, które rywalizowałyby nie między sobą, ale o najlepszych polskich i zagranicznych studentów z najlepszymi uczelniami zagranicznymi. Są to tzw. uniwersytety badawcze czyli takie, w których proces kształcenia studentów prowadzony jest poprzez wciąganie ich w realne badania naukowe. Potrzebujemy nauki, żeby pchnąć do przodu polską gospodarkę.

Wicepremier Jarosław Gowin przypomniał, że głównym planem obecnego rządu jest tzw. Plan Morawieckiego, który zakłada inteligentną industrializację Polski i zwiększenie innowacyjności. Jego zdaniem wszystko to musi się dokonać w oparciu o odkrycia polskich naukowców.

Takie uniwersytety powinny mieć charakter integralny i powinny kształcić we wszystkich obszarach. Humanistyka jest ogromnie ważna dla kultury danego narodu i jego tożsamości, ale na tych kierunkach studia powinny być prowadzone w sposób bardziej elitarny. Nasz rząd kieruje się zasadą zrównoważonego rozwoju Polski i zależy nam na tym, żeby poszczególne regiony rozwijały się w sposób zrównoważony. Zależy nam także na tym, aby poszczególne dyscypliny nauki też były doceniane. Z jednej strony potrzebujemy: informatyki, elektrotechniki i biotechnologii na jak najwyższym poziomie. Potrzebujemy też dobrych filozofów, historyków sztuki, czy polonistów.

Na początku roku weszły w życie najistotniejsze zmiany w sposobie finansowania uczelni. Minister nauki podkreślił, że finansowanie uczelni wyższych nie zależy od ilości studentów.

Od początku tego roku uczelnie są finansowanie nie ze względu na ogólną liczbę studentów, bo prowadziło to do umasowienia procesu kształcenia i obniżenia poziomu studiów. Bierzemy pod uwagę proporcje między liczbą studentów i liczbą pracowników naukowych. Nie więcej niż 12-13 studentów na jednego pracownika naukowego stworzy odpowiednie warunki do kształcenia na wysokim poziomie. Musimy też zwiększyć poziom finansowania szkolnictwa wyższego, a zwłaszcza nauki. Teraz bardzo odstajemy od średniej unijnej (…) Zresztą polski rząd poprzedniej kadencji zobowiązał się, że do 2020 roku nakłady na naukę, badania i rozwój osiągną poziom 1,7 procenta PKB. Na razie jesteśmy na poziomie 1 procenta PKB. Mam nadzieję, że w najbliższych latach nakłady te będą rosnąć dużo szybciej.

W Polskim Radiu Olsztyn wicepremier Jarosław Gowin zwracał uwagę na to, że Polska bardzo potrzebuje doktorantów, dlatego będzie to grupa, która bardzo skorzysta na przeprowadzanych zmianach. Gowin dodaje, że proponowane zmiany są głębokie, ewolucyjne i przedyskutowane ze środowiskiem naukowych.

Wszyscy doktoranci będą mieli stypendia. Doktoranci to jest przyszłość polskiej nauki, tymczasem dzisiaj oni wegetują. Większość z nich nie ma stypendiów, a pozostali mają bardzo niskie. To się musi zmienić. Gdy mówiłem o likwidacji studiów doktoranckich, to jednocześnie dodawałem, że chcę uruchomić, w ślad za innymi krajami Europy, tzw. szkoły doktorskie. Dzisiaj studia doktoranckie są prowadzone w bardzo wąskich specjalizacjach, a nauka jest najbardziej twórcza na przecięciu różnych dyscyplin, dlatego wąskie specjalistyczne studia doktoranckie chcemy zastąpić szerokimi interdyscyplinarnymi szkołami doktorskimi. Jesienią pokażę projekt ustawy, we wrześniu w Krakowie odbędzie się Narodowy Kongres Nauki, potem faza konsultacji (…) Ustawa miałaby wejść w życie 1 października 2018 roku.

Gość Porannych Pytań mówił także o bezpieczeństwie Polski. Niedawno na Mazury przyjechał batalion NATO. Jesteśmy regionem graniczącym z rosyjskim obwodem kaliningradzkim, który się zbroi. Po obu stronach granicy jest coraz więcej wojska.

Zwiększenie ilości wojsk nie jest niepokojące. Chcielibyśmy, żeby dzisiejszy świat był dużo bardziej pokojowy niż jest obecnie. Musimy trzeźwo stąpać po ziemi, patrzeć na to co dzieje się za naszą wschodnią granicą, a w przypadku województwa warmiński-mazurskiego, także na to co dzieje się w obwodzie kaliningradzkim. Ponieważ pojawia się tam nowe uzbrojenie i więcej żołnierzy rosyjskich musimy reagować, tak aby każdy kto miałby złe zamiary wobec Polski wiedział, że nie boimy się i zadbamy o bezpieczeństwo Polek i Polaków. Uważam, że nie ma sensu siać paniki, ale wszyscy na świecie obserwują wzrost agresywnego tonu w polityce rosyjskiej. Najbardziej widoczne jest to na Ukrainie gdzie toczy się regularna wojna. Złą zmianę w polityce rosyjskiej zauważają także nasi sojusznicy w NATO, przede wszystkim Amerykanie, stąd pojawienie się tutaj żołnierzy amerykańskich. Uważam, że to jest znakomita wiadomość i dla regionu warmińsko-mazurskiego i dla całej Polski.

Wicepremier skomentował także coraz częściej pojawiające się informacje o rekonstrukcji rządu

Posłuchaj rozmowy Andrzeja Piedziewicza z Jarosławem Gowinem

(BSChromy)